Μη μεταφορά της 4ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στο εθνικό δίκαιο
Σήμερα, η Επιτροπή παρέπεμψε την Ελλάδα και τη Ρουμανία στο Δικαστήριο της ΕΕ για μη μεταφορά της 4ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στο εθνικό τους δίκαιο.
Σημαντική σημείωση: Το σχέδιο νόμου για την ενσωμάτωση της Οδηγίας κατατέθηκε στη Βουλή στις 26 Ιουνίου 2018.
Η Ιρλανδία έθεσε σε εφαρμογή ένα πολύ μικρό μόλις μέρος των κανόνων και, ως εκ τούτου, παραπέμφθηκε και αυτή στο Δικαστήριο της ΕΕ. Η Επιτροπή πρότεινε να επιβάλει το Δικαστήριο κατ’ αποκοπή ποσό και ημερήσιες χρηματικές ποινές μέχρις ότου οι τρεις χώρες λάβουν τα αναγκαία μέτρα.
Η κ. Βιέρα Γιούροβα, επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων, δήλωσε τα εξής: «Η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας πλήττουν την ΕΕ στο σύνολό της. Δεν μπορούμε να αφήσουμε καμία χώρα της ΕΕ να είναι ο πιο αδύναμος κρίκος. Χρήματα που νομιμοποιήθηκαν σε μία χώρα μπορούν και συχνά στηρίζουν αξιόποινες πράξεις σε άλλη χώρα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο απαιτούμε από όλα τα κράτη μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και, κατ’ επέκταση, να διακόψουν τη ροή κεφαλαίων προς εγκληματικές και τρομοκρατικές δραστηριότητες. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε πολύ στενά και κατά προτεραιότητα την εφαρμογή των εν λόγω κανόνων της ΕΕ από τα κράτη μέλη.»
Τα κράτη μέλη είχαν προθεσμία έως τις 26 Ιουνίου 2017 για να μεταφέρουν την 4η οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στην εθνική τους νομοθεσία. Οι εν λόγω κανόνες ενισχύουν τους ήδη υπάρχοντες κανόνες εισάγοντας τις παρακάτω τροποποιήσεις:
- ενίσχυση της υποχρέωσης εκτίμησης των κινδύνων για τις τράπεζες, τους δικηγόρους και τους λογιστές·
- θέσπιση ξεκάθαρων απαιτήσεων διαφάνειας ως προς τον πραγματικό δικαιούχο των εταιρειών·
- διευκόλυνση της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών από διαφορετικά κράτη μέλη, με σκοπό τον εντοπισμό και την παρακολούθηση ύποπτων μεταφορών χρηματικών ποσών για την πρόληψη και τον εντοπισμό περιπτώσεων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας·
- θέσπιση μιας συνεκτικής πολιτικής έναντι των τρίτων χωρών που δεν εφαρμόζουν επαρκείς κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας·
- ενίσχυση των εξουσιών των αρμόδιων αρχών σε ό,τι αφορά την επιβολή κυρώσεων.
Εν τω μεταξύ, μετά τις αποκαλύψεις από τα έγγραφα του Παναμά και τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη, η Επιτροπή πρότεινε μια 5η οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, ώστε να ενισχυθούν περαιτέρω οι κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Οι εν λόγω νέοι κανόνες στοχεύουν σε αυξημένο επίπεδο διασφαλίσεων για τις χρηματοοικονομικές ροές από τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου, ενίσχυση της πρόσβασης που διαθέτουν οι μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών σε πληροφορίες, δημιουργία κεντρικών μητρώων τραπεζικών λογαριασμών, και αντιμετώπιση των κινδύνων χρηματοδότησης της τρομοκρατίας οι οποίοι συνδέονται με εικονικά νομίσματα και προπληρωμένες κάρτες. Οι νέοι αυτοί κανόνες τέθηκαν σε ισχύ στις 9 Ιουλίου 2018, μετά τη δημοσίευση της οδηγίας στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, και τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεταφέρουν την 5η οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 10 Ιανουαρίου 2020.
Επόμενα βήματα
Όσον αφορά την 4η οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η Επιτροπή έχει κινήσει μέχρι σήμερα διαδικασίες επί παραβάσει για μη κοινοποίηση των μέτρων μεταφοράς κατά 20 κρατών μελών: 3 βρίσκονται επί του παρόντος στο στάδιο παραπομπής στο Δικαστήριο, 9 στο στάδιο της αιτιολογημένης γνώμης και 8 στο στάδιο της προειδοποιητικής επιστολής (βλ. 8 προηγούμενες αιτιολογημένες γνώμες που απεστάλησαν τον Δεκέμβριο του 2017 και 2 επιπλέον τον Μάρτιο του 2018).
Εν τω μεταξύ, η πλειονότητα των κρατών μελών της ΕΕ έχει θεσπίσει τη σχετική νομοθεσία. Η Επιτροπή αναλύει προσεκτικά κατά πόσον οι νόμοι αυτοί μεταφέρουν πλήρως τις διατάξεις της 4ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες πριν αποφασίσει αν θα κλείσει τις σχετικές υποθέσεις ή θα συνεχίσει τις διαδικασίες επί παραβάσει κατά των κρατών μελών.
Ιστορικό
Τον Ιούλιο του 2017 η Επιτροπή κίνησε διαδικασίες επί παραβάσει για μη κοινοποίηση των μέτρων μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και απέστειλε προειδοποιητική επιστολή σε δεκαέξι κράτη μέλη, τα οποία είτε δεν είχαν κοινοποιήσει κανένα μέτρο (Βουλγαρία, Κύπρος, Εσθονία, Ελλάδα, Φινλανδία, Ουγγαρία, Λουξεμβούργο, Λετονία, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία) είτε τα μέτρα που είχαν λάβει δεν ήταν ικανοποιητικά (Ιρλανδία, Λιθουανία, Σλοβακία).
Τον Νοέμβριο του 2017 (Βέλγιο και Ισπανία) και τον Ιανουάριο του 2018 (Αυστρία και Γαλλία) η Επιτροπή κίνησε διαδικασίες επί παραβάσει για τη μη κοινοποίηση των εθνικών μέτρων μεταφοράς, καθώς τα μέτρα που κοινοποιήθηκαν από τα εν λόγω κράτη μέλη οδηγούσαν σε μερική μόνο μεταφορά της οδηγίας.
Τον Δεκέμβριο του 2017, 8 κράτη μέλη (Βουλγαρία, Κύπρος, Ελλάδα, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Πολωνία και Ρουμανία) δεν είχαν ακόμη κοινοποιήσει κανένα μέτρο μεταφοράς. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή τους απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη.
Τον Μάρτιο του 2018, η Επιτροπή απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη και στη Σλοβακία και την Ιρλανδία, οι οποίες —παρά το γεγονός ότι είχαν κοινοποιήσει στην Επιτροπή μέτρα μερικής μεταφοράς της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο— δεν είχαν ακόμη μεταφέρει στο εθνικό τους δίκαιο τις βασικές υποχρεώσεις της 4ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Μετά το εν λόγω στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει, η πλειονότητα των κρατών μελών της ΕΕ θέσπισε τη σχετική νομοθεσία. Η Επιτροπή αναλύει προσεκτικά κατά πόσον οι νόμοι αυτοί εφαρμόζουν πλήρως τις διατάξεις της 4ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες πριν αποφασίσει αν θα κλείσει τις σχετικές υποθέσεις ή θα συνεχίσει τις διαδικασίες επί παραβάσει κατά των κρατών μελών.
Σήμερα, η Επιτροπή απέστειλε αιτιολογημένες γνώμες και στη Λετονία και την Ισπανία, καθώς και πρόσθετη αιτιολογημένη γνώμη στη Μάλτα για μη μεταφορά της 4ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες στο εθνικό τους δίκαιο, καθώς η αξιολόγηση των διατάξεων για τη μεταφορά της οδηγίας που κοινοποίησαν οι εν λόγω χώρες έδειξε ότι η μεταφορά εκ μέρους τους δεν είναι πλήρης.
