Τα σύνορα της Ελλάδας με την Αλβανία καθορίστηκαν με το Σύμφωνο της Φλωρεντίας το 1913 και στη συνέχεια με το Εφαρμοστικό Πρωτόκολλο, επίσης της Φλωρεντίας, το 1914. Τα σύνορα αυτά προσδιορίστηκαν στη βάση των ανακατατάξεων που προκάλεσαν οι δύο Βαλκανικοί Πόλεμοι.
Η σημερινή κυβέρνηση ανέλαβε την πρωτοβουλία σε συνεννόηση με τα Τίρανα αναμόχλευσης του ζητήματος με στόχο την επίτευξη μιας συνολικής συμφωνίας Αθηνών – Τιράνων εφ’ όλης της ύλης, η οποία θα καθορίζει τις σχέσεις των δύο χωρών εφεξήςΕπί τη βάσει αυτής της συνοριακής γραμμής χαράχτηκε η παραμεθόριος και στήθηκαν οι λεγόμενες «πυραμίδες», οι οποίες και αποτελούν ορόσημο της ελληνικής επικράτειας ως προς τα αλβανικά εδάφη.
Το 2009 υπήρξε συμφωνία μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας για όλες τις εκκρεμότητες οι οποίες εμπεριέχονται στο ζήτημα άρσης του εμπολέμου, που ισχύει από τον Οκτώβριο του 1940 και τον ελληνο – ιταλικό πόλεμο.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα διά της υπογραφής του Ελευθερίου Βενιζέλου συνομολογεί και συμφωνεί με τις αποφάσεις της Φλωρεντίας του 1913 και αυτές της Φλωρεντίας του 1914.
Τη συμφωνία του 2009 επικύρωσαν και οι δύο πλευρές, αλλά όταν το κείμενο αυτό έφθασε στα χέρια του προέδρου της Αλβανίας ανεπέμφθη αιφνιδιαστικά.
Έκτοτε το ζήτημα εκκρεμεί.
Η σημερινή κυβέρνηση ανέλαβε την πρωτοβουλία, σε συνεννόηση με τα Τίρανα, αναμόχλευσης του εν λόγω θέματος με στόχο την επίτευξη μιας συνολικής συμφωνίας Αθηνών – Τιράνων εφ’ όλης της ύλης, η οποία θα καθορίζει τις σχέσεις των δύο χωρών εφεξής.
Εξ όσων πληροφορείται το zougla.gr από διπλωματικές πηγές, τα κύρια σημεία της συμφωνίας αφορούν στον προσδιορισμό των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών, ο οποίος συνίσταται στον καθορισμό των χωρικών υδάτων, ο οποίος συμπεριλαμβάνεται στον γενικότερο καθορισμό της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) των δύο χωρών.
Επίσης, αναφέρεται στην άρση του εμπολέμου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την επίλυση ζητημάτων ένθεν κακείθεν που αφορούν σε αλυτρωτισμούς, καλή γειτονία κ.λπ.
Μία εκ των εκκρεμοτήτων αφορά στην εσαεί αποδοχή από την αλβανική πλευρά της καθορισμένης από τις «πυραμίδες» παραμεθορίου γραμμής μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας.
Από την πτώση του καθεστώτος Χότζα και μετά, υπήρξαν κύκλοι στην Αλβανία οι οποίοι αμφισβήτησαν τη συνοριακή αυτή γραμμή όπως καθορίζεται από τις «πυραμίδες».
Για όσους δεν κατανοούν τον όρο «πυραμίδες» οφείλεται μια εξήγηση.
Πρόκειται για ορόσημα βαμμένα με ασβέστη που πολλές φορές αναμειγνύεται με ώχρα, που έχουν τοποθετηθεί σε αποψιλωμένες περιοχές ανά τακτά διαστήματα, έτσι ώστε να γίνονται αντιληπτά τα νοητά σύνορα. Το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένες στη σύγχρονη εποχή είναι από σκυρόδεμα, γι’ αυτό και πολλές από αυτές φέρουν και έναν γάντζο στο επάνω μέρος, διότι τις απιθώνει γερανός.
Οι αλβανικοί κύκλοι οι οποίοι μετά την πτώση του Χότζα έθεσαν ζήτημα της γραμμής των «πυραμίδων» είναι παραδόξως οι ίδιοι οι οποίοι ηγούνται του εθνικιστικού μπλοκ της Αλβανίας το οποίο καθορίζεται από κείμενα και χάρτες που κάνουν λόγο για τη «φυσική Αλβανία», τουτέστιν μεθερμηνευόμενον τη Μεγάλη Αλβανία, η οποία κατά τους κύκλους αυτούς περιλαμβάνει το Κοσσυφοπέδιο, ένα πολύ μεγάλο τμήμα της ΠΓΔΜ αλλά και εδάφη εντός της Ελλάδος.
Οι χάρτες αυτοί ποικίλλουν και φθάνουν στο σημείο σύμφωνα με κάποιες εκδοχές τους να θέτουν το χρώμα της Μεγάλης Αλβανίας επί του χάρτου που φθάνουν ακόμη και στην Πρέβεζα. Πρόκειται, βεβαίως, για εθνικιστικές αστειότητες και ανοησίες, οι οποίες απορρίπτονται από όλα τα φόρουμ στη βάση των συνθηκών και των συμφωνιών που έχουν υπογραφεί.
Ως εκ τούτου, ουδεμία περίπτωση υπάρχει να διεξαχθεί έστω και θεωρητική συζήτηση εκ μέρους της ελληνικής διπλωματίας τόσο στο παρελθόν όσο και τώρα για τα ζητήματα αυτά.
Όπως πληροφορείται το zougla.gr, η υπό διαπραγμάτευση συμφωνία με την Αλβανία εμπεριέχει την προοπτική επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια με πλήρη κυριαρχία στα διαπόντια νησιά βορείως της Κέρκυρας, τον προσδιορισμό της ελληνικής ΑΟΖ, άρα και της αλβανικής στην Αδριατική και στο Ιόνιο.
Όσον αφορά στη συνοριακή γραμμή των «πυραμίδων», το ζήτημα χειρίζεται το ελληνικό ΓΕΕΘΑ, το οποίο συζητά ορισμένες λεπτομέρειες συντήρησης αυτών των οροσήμων. Όπως τονίζουν ανώτεροι διπλωματικοί κύκλοι στο ΥΠΕΞ, δεν υπάρχει περίπτωση να συζητηθεί έστω και η μετακίνηση για ένα μέτρο μιας τέτοιας «πυραμίδας».
Όσον αφορά τώρα στην ΑΟΖ και σε σχέση με τη συμφωνία του 2009, η οποία δεν ίσχυσε, υπάρχει μία υποχώρηση της ελληνικής πλευράς ως προς το ποσοστό κύριων δικαιωμάτων στις ΑΟΖ. Εδώ σημειώνεται πως στα εθνικά χωρικά ύδατα υπάρχει πλήρης και απόλυτη εθνική κυριαρχία. Υφίσταται, δηλαδή, καθεστώς ιδιοκτησίας του ελληνικού κράτους.
Στις ΑΟΖ δεν υφίσταται η έννοια της απολύτου εθνικής κυριαρχίας αλλά η έννοια των κύριων δικαιωμάτων επί της ΑΟΖ. Δηλαδή, η ΑΟΖ δεν αποτελεί εθνικά κυρίαρχο χώρο, ούτε και σύνορα. Τα τελικά θαλάσσια σύνορα μιας χώρας σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες καθορίζονται από τα 12 μίλια ή με τις επιμέρους διευθετήσεις που έχουν επιτευχθεί έπειτα από συμφωνία δύο ενδιαφερομένων μερών (χωρών).
Κατά πληροφορίες, η Ελλάδα αναγνωρίζει στην Αδριατική μείωση της δικής της ΑΟΖ κατά 5% έναντι της συμφωνίας που είχε επιτευχθεί το 2009. Αυτή η υποχώρηση θεωρείται αναγκαία ώστε να συνάδει με το γράμμα και το πνεύμα της διεθνούς συνθήκης για τη θάλασσα.
Όπως προκύπτει λοιπόν, δεν υφίσταται ούτε μείζον ούτε έλασσον θέμα αλλαγής της χερσαίας συνοριακής γραμμής Ελλάδας-Αλβανίας, ούτε υπήρξε συζήτηση επ’ αυτού, ούτε και υπάρχει συζήτηση επ’ αυτού.
Το ότι υφίστανται πολιτικές δυνάμεις στην Αλβανία οι οποίες με διάφορους τρόπους νομικούς ή πολιτικούς επιχειρούν να αμφισβητήσουν τη χερσαία αυτή συνοριακή γραμμή δεν σημαίνει ότι η ελληνική πλευρά συζητά ή διαπραγματεύεται κάτι τέτοιο.
Όλα τα παραπάνω αναφέρονται διότι τα τρία τελευταία 24ωρα παρατηρείται μια έντονη φιλολογία από πρωτοσέλιδα των ελληνικών ΜΜΕ σχετικά με κυοφορούμενη, σχεδιαζόμενη ή υπό διαπραγμάτευση αλλαγή της χερσαίας συνοριακής γραμμής με την Αλβανία.
Η φιλολογία αυτή επικεντρώνεται σε μια άστοχη -έστω και ανόητη- δήλωση στο Λονδίνο του αρμόδιου επιτρόπου της Κομισιόν για τη διεύρυνση της Ε.Ε. Γιοχάνες Χαν περί αλλαγής συνόρων Ελλάδας και Αλβανίας, η οποία διαψεύστηκε αμέσως από την ίδια την Κομισιόν αλλά έπειτα από δύο 24ωρα και από τον ίδιο τον Γιοχάνες Χαν. «Λυπάμαι πολύ που παρεξηγήθηκαν οι δηλώσεις μου» δήλωσε την Παρασκευή ο κοινοτικός επίτροπος. Ως αρμόδιος για τη διεύρυνση, του συνιστάται απλώς τουλάχιστον να σερφάρει στο διαδίκτυο πριν προβεί σε επίσημες δηλώσεις, για να πληροφορείται τουλάχιστον τα ελάχιστα που αφορούν στις διεθνείς συνθήκες.
Η φιλολογία επίσης βασίστηκε και σε μία αναφορά του ίδιου του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα κατά τη συνέντευξη που παραχώρησε στις Βρυξέλλες την Πέμπτη 12 Ιουλίου. Ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε σε μια από τις δύο εκκρεμότητες που αφορούν στη συμφωνία με την Αλβανία, μία εκ των οποίων αφορά στη συνοριακή γραμμή. Με ειδικό Non paper το Μαξίμου την Παρασκευή το μεσημέρι εξηγεί πως η αναφορά αυτή σχετίζεται με τη γραμμή των «πυραμίδων» και όχι με τη χερσαία γραμμή των συνόρων.
Όμως η «φιλολογία» περί αλλαγής συνόρων με την Αλβανία απέκτησε και πολιτικά χαρακτηριστικά, με τις παρεμβάσεις κομμάτων που θέτουν ζήτημα εθνικής κυριαρχίας και ζητούν εξηγήσεις. Εξ όσων προκύπτουν από το πολιτικό ρεπορτάζ επιχειρείται μια διόγκωση ενός ουσιαστικά ανύπαρκτου ζητήματος το οποίο έχει να κάνει με το «χάιδεμα των αφτιών» εθνικιστικών και υπερσυντηρητικών κύκλων, οι οποίοι το τελευταίο διάστημα έχουν ενισχύσει την επιρροή τους λόγω και κυρίως του «Μακεδονικού».
Ωστόσο, στο βάθος καραδοκεί το μείζον ζήτημα που θα είναι η κόντρα της σημερινής κυβέρνησης με την αντιπολίτευση για το θέμα του προσφυγικού – μεταναστευτικού. Η Ελλάδα, ως γνωστόν, βρίσκεται σε περίοδο διαπραγμάτευσης με τη Γερμανία κυρίως για αυτό το ζήτημα. Στην ίδια θέση είναι και η Ιταλία.
Η θέση του Βερολίνου και του Γερμανού υπ. Εσωτερικών Χορστ Ζεερχόφερ είναι υπερβολικά σκληρή, αν όχι απαράδεκτη, και ως εκ τούτου επικρατεί σύγχυση στην Αθήνα σχετικά με την τελική έκβαση αυτής της διαδικασίας.
Ουδείς αμφιβάλλει πως το προσφυγικό – μεταναστευτικό θα αποτελέσει άλλο ένα ζήτημα-«κλειδί» στην επερχόμενη προεκλογική περίοδο.
