Η Ρώμη επιχείρησε να ανοίξει την πόρτα στην αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων της ΕΕ, κάτι που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Κυπριακής Δημοκρατίας
Στήριξη της Άγκυρας σε βάρος ζωτικών συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας, επεχείρησε σύμφωνα με πληροφορίες της Κυπριακής εφημερίδας «Φιλελεύθερος» η Ρώμη, σε διπλωματικό επίπεδο, προσδοκώντας να εξασφαλίσει την προώθηση της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, στο πλαίσιο των Συμπερασμάτων της ΕΕ.
Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας, κατά τη διάρκεια της συζήτησης των Συμπερασμάτων, στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων, COREPER, η Ιταλία ζήτησε επανειλημμένα όπως η ΕΕ αφήσει ανοικτή την πόρτα στην αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, κάτι που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία ήταν κάθετα αρνητική σε μια τέτοια εξέλιξη και προοπτική.
Η Ρώμη αξίωνε την αποσύνδεση της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης από την «αποτελματωμένη» ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας, στην οποία αναφέρονταν τα προσχέδια αλλά και τα Συμπεράσματα που τελικά εκδόθηκαν. Υπέβαλε δε και «συμβιβαστική φόρμουλα», η οποία ανέφερε ότι «ακόμη» (yet) δεν ήταν δυνατή η προώθηση των εργασιών για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, επιχειρώντας με τον τρόπο αυτό να ανοίξει παράθυρο για το μέλλον, προς όφελος της Άγκυρας. Η Ιταλία υποστήριξε ενώπιον όλων των κρατών μελών, ότι η ΕΕ δεν πρέπει να αυτοεγκλωβιστεί σε μια διατύπωση που θα κλείνει την πόρτα στην αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης και επιχειρηματολόγησε υπέρ της διατήρησης ζωντανής μια τέτοιας προοπτικής, θέση που όπως πληροφορούμαστε υιοθέτησε εν πολλοίς και η Ρουμανία.
Σύμφωνα πάντα με τον «Φιλελεύθερο» η στάση της Ιταλίας προκάλεσε την αντίδραση της Λευκωσίας, η οποία δια του Μονίμου Αντιπροσώπου Νίκου Αιμιλίου, κατέστησε σαφές ότι απορρίπτει κάθετα κάθε σκέψη για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, όσο η Άγκυρα δεν την εφαρμόζει στην υφιστάμενη, βασική της μορφή και δεν ανοίγει τα λιμάνια της προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Ο Πρέσβης Αιμιλίου επισήμανε μάλιστα ότι η Λευκωσία θα αντικρούσει οποιαδήποτε προσπάθεια αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, με όλα τα πολιτικά και νομικά μέσα που διαθέτει, καθιστώντας σαφές ότι δεν θα προσυπέγραφε Συμπεράσματα, εάν περιλάμβαναν την ιταλική φόρμουλα. Η θέση που διατύπωσε η Λευκωσία στη COREPER έγινε κατανοητή, με αποτέλεσμα το «φρενάρισμα» της φόρμουλας της Ρώμης, η οποία δεν τόλμησε στη συνέχεια να την υποβάλει σε πολιτικό επίπεδο.
Άλλωστε, παράλληλα με τη διπλωματική αντιπαράθεση που προκλήθηκε στη COREPER, ο ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης έδωσε σαφείς οδηγίες προς τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία να επιδιώξει διασύνδεση της «αποτελματωμένης» ενταξιακής πορείας της Τουρκίας με την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, κάτι που τελικά ενσωματώθηκε στα Συμπεράσματα που εκδόθηκαν, διασφαλίζοντας τα συμφέροντα της Λευκωσίας.
Επί του προκειμένου, το κείμενο που εκδόθηκε αναφέρει: «Το Συμβούλιο σημειώνει ότι η Τουρκία απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από την ΕΕ. Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας έχουν κατά συνέπεια περιέλθει ουσιαστικά σε τέλμα και δεν μπορεί να αποφασιστεί το άνοιγμα ή το κλείσιμο άλλων (σ.σ διαπραγματευτικών) κεφαλαίων και δεν μπορεί να προβλεφθεί άλλη εργασία προς την κατεύθυνση του εκμοντερνισμού της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας».
