Ορέστης Σεϊμένης-Αλεξάνδρα Γεράγγελου
ΓΕΝΙΚΑ
Στις μακροχρόνιες μισθώσεις είναι συχνό το φαινόμενο ο μισθωτής να ανεγείρει κτίσμα στο οικόπεδο του εκμισθωτή.
Ποιος επιβαρύνεται με τον Φόρο Ακίνητης περιουσίας (ΦΑΠ, ΕΝΦΙΑ κλπ);
Ο ενοικιαστής μισθωτής επιβαρύνεται με τον φόρο αυτόν. Αρχικά με το άρθρο 27 του νόμου 3842/2010 το οποίο προβλέπει την επιβολή του φόρου στον μισθωτή για την ακίνητη περιουσία (ΦΑΠ) που βρίσκεται στην Ελλάδα.
Ποια είναι η έννοια των ακινήτων σύμφωνα με το άρθρο 27 του ν. 3842/2010; Εφαρμόζονται οι διατάξεις του Α.Κ.
Η έννοια των ακινήτων και των εμπραγμάτων σε αυτά δικαιωμάτων λαμβάνεται όπως αυτή ορίζεται στον Αστικό Κώδικα (Α.Κ.).
Ποια είναι τα ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ πράγματα;
Γενικά, κατά το αστικό δίκαιο, συστατικά είναι τα πράγματα που δεν μπορούν να αποχωρισθούν από το κύριο πράγμα, χωρίς να υποστούν βλάβη τα ίδια ή το κύριο πράγμα ή να αλλοιωθεί η ουσία ή ο προορισμός τους (άρθρο 953 Α.Κ.).
Χώρος πάνω και κάτω από το έδαφος
Στο άρθρο 1001 του Α. Κ. ορίζεται ότι η κυριότητα πάνω σε ακίνητο εκτείνεται, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, στο χώρο πάνω και κάτω από το έδαφος.
Φορολογείται ο ψιλός κύριος και ο επικαρπωτής
Σε περίπτωση που η επικαρπία έχει αποχωριστεί από την κυριότητα, φορολογούνται τόσο ο επικαρπωτής όσο και ο ψιλός κύριος, αλλά καθένας χωριστά για το εμπράγματο δικαίωμά του.
Αν σε κατοικία ή τμήμα αυτής έχει συσταθεί η προσωπική δουλεία της οίκησης, ο δικαιούχος αυτής θα φορολογηθεί ως επικαρπωτής, ενώ ο κύριος του ακινήτου, για όλο το κτίσμα ή μέρος αυτού, θα φορολογηθεί ως ψιλός κύριος.
Πως φορολογείται το ακίνητο (οικόπεδο και κτίσμα) στην περίπτωση του ΕΝΦΙΑ όταν το κτίσμα ανεγέρθηκε με δαπάνες του μισθωτή και το χρησιμοποιεί ο ίδιος ο μισθωτής;
Ο νόμος του ΕΝΦΙΑ (4223/2013) δεν προέβλεψε κάτι γι’ αυτήν την περίπτωση. Ο νομοθέτης άφησε να ισχύει το παραπάνω άρθρο 27 του Ν. 3842/2010 για τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας. Δεν άλλαξε τίποτα. Η φιλοσοφία του στηρίζεται στα άρθρα 948, 953, 954, 1001 του Α.Κ. όπως αναπτύχθηκαν παραπάνω. (Όταν ερωτώνται οι αρμόδιοι του Υ/Οικονομικών για το παραπάνω θέμα παραπέμπουν στο άρθρο 27 του Ν. 3842/2010…)
ΣYMΠΕΡΑΣΜΑ: Από τα παραπάνω συνάγεται το συμπέρασμα ότι στην περίπτωση ανέγερσης κτίσματος από τον μισθωτή-ενοικιαστή στο οικόπεδο του εκμισθωτή-ιδιοκτήτη, το ακίνητο (κτίσμα και οικόπεδο) αναγράφεται στο Ε9 από τον εκμισθωτή-ιδιοκτήτη (μακροχρόνια μίσθωση). Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το εάν στο μισθωτήριο συμβόλαιο υπάρχει ή όχι ο όρος ότι στο τέλος της μισθωτικής περιόδου, το κτίσμα θα παραμείνει στην ιδιοκτησία του εκμισθωτή ή θα κατεδαφισθεί. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επιβαρύνεται με τον ΕΝΦΙΑ ο ιδιοκτήτης –εκμισθωτής.
Εάν το κτίσμα θα κατεδαφισθεί στο τέλος της μισθωτικής περιόδου, όπως θα ορίζει το συμβόλαιο, και ο μισθωτής παραδώσει μόνο το οικόπεδο, τότε ο εκμισθωτής θα διορθώσει το Ε9 του: θα διαγράψει το κτίσμα και θα εμφανίσει μόνο το οικόπεδο.
(Λεπτομερή αναφορά του άρθρου 27 του Ν. 3842/2010 για το παραπάνω θέμα, δίδονται με την ΠΟΛ.1094/14.6.2010)