Ορέστης Σεϊμένης – Αλεξάνδρα Γεράγγελου
Τι είναι η δωρεά αιτία θανάτου
Δωρεά αιτία θανάτου είναι η συμφωνία δωρεάς μεταξύ του δωρητή και του δωρεοδόχου με την αίρεση ότι το αντικείμενο της δωρεάς θα έλθει στον δωρεοδόχο όταν θα αποβιώσει ο δωρητής.
Αυτή η δωρεά καταρτίζεται εν ζωή με σύμβαση κατά την οποία ο – αιτία θανάτου – δωρεοδόχος δέχεται το αντικείμενο της δωρεάς.
• Δωρεοδόχος = αυτός που λαμβάνει την δωρεά
• Δωρητής = αυτός που παρέχει την δωρεά
Δωρεά αιτία θανάτου: Θα προαποβιώσει ο δωρητής…
Kατά το άρθρο 2032 Α.Κ., η δωρεά αιτία θανάτου συμφωνείται υπό την αναβλητική αίρεση ότι θα προαποβιώσει ο δωρητής, ή ότι θα συναποβιώσουν οι συμβαλλόμενοι, χωρίς ο δωρεοδόχος να έχει στο μεταξύ την απόλαυση του δωρηθέντος ή των δωρηθέντων.
Ο δωρεοδόχος δεν πρέπει να έχει την απόλαυση των δωρηθέντων πριν αποβιώσει ο δωρητής
Ο δωρεοδόχος δεν πρέπει να έχει την απόλαυση των δωρηθέντων αντικειμένων πριν από τον θάνατο του δωρητή. Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει δωρεά αιτία θανάτου αλλά δωρεά εν ζωή, Α.Κ. 2032, 1192, 1198, 498 παρ. 1)
Στην δωρεά εν ζωή ο δωρεοδόχος έχει την απόλαυση των δωρηθέντων αντικειμένων πριν τον θάνατο του δωρητή Α.Κ.2032, 496-512, 1192, 1198, 505-512.
Κληρονομιά εκ «θερμής χειρός» και κληρονομιά «εκ νεκράς χειρός»
Το αντικείμενο της απόκτησης περιουσίας ζώντος λέμε ότι είναι «εκ θερμής χειρός» ενώ όταν προέρχεται από τον θάνατο του κληρονομουμένου λέμε ότι είναι «εκ νεκράς χειρός». Επομένως η δωρεά αιτία θανάτου θεωρείται κληρονομιά εκ «νεκράς χειρός»
Η δωρεά αιτία θανάτου μπορεί να ανακληθεί από τον δωρητή
Η δωρεά αυτή μπορεί να ανακληθεί ελεύθερα από τον δωρητή με μονομερή δήλωσή του που γίνεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο που κοινοποιείται στην δωρεοδόχο. Α.Κ.2032, 1192, 1198, 498 παρ.1.
Μπορεί να συσταθεί και η επικαρπία με δωρεά αιτία θανάτου
Η επικαρπία συνιστάται με δικαιοπραξία εν ζωή ή με χρησικτησία.
Επίσης η επικαρπία μπορεί να συσταθεί και με δωρεά αιτία θανάτου, η οποία είναι δικαιοπραξία εν ζωή.
Επίσης η επικαρπία αιτία θανάτου είναι συνηθισμένη μορφή σύστασης επικαρπίας (με διαθήκη). Στην περίπτωση αυτή έχομε επικαρπία με τον χαρακτήρα κληρονομικής εγκατάστασης ή κληροδοσίας
Δωρεές ολόκληρης περιουσίας αιτία θανάτου. Πως φορολογούνται.
Σε περίπτωση δωρεάς περιουσιακών στοιχείων αιτία θανάτου, και τα περιουσιακά στοιχεία κατά το χρόνο του θανάτου του δωρητή (εφόσον δεν υπάρχει κάποια άλλη αναβλητική αίρεση ή άλλος λόγος μετάθεσης του χρόνου φορολογίας) αποτελούν την όλη περιουσία του, εφαρμόζονται για τη φορολογία αυτής οι διατάξεις του νόμου που αναφέρονται στις κληρονομιές. Ν.2961/2001, άρθρο 37
Όπως και στις κληροδοσίες έτσι και η δωρεά αιτία θανάτου ικανοποιείται μετά την ικανοποίηση των λοιπών υποχρεώσεων.
Δωρεά αιτία θανάτου: πότε δεν προκύπτει θέμα φορολογίας-περίπτωση κατάσχεσης – πλειστηριασμού
Εάν κατά την πλήρωση της αναβλητικής αίρεσης κάτω από την οποία δημιουργήθηκε η δωρεά αυτή, (δηλαδή κατά τον θάνατο του δωρητή), δεν υπάρχει το αντικείμενο της δωρεάς από κατάσχεση και πλειστηριασμό και ενώ ζούσε ο δωρητής, θεωρείται ότι δεν υπάρχει η δωρεά αιτία θανάτου και επομένως δεν προκύπτει θέμα φορολογίας.
Δωρεά αιτία θανάτου: o δωρεοδόχος εξομοιώνεται με κληρονόμο. Εκπίπτουν χρέη και βάρη όπως και στην περίπτωση της κληρονομιάς
Ο δωρεοδόχος έχει το δικαίωμα και την δυνατότητα να εκπέσει από την αξία της δωρεάς αυτής τα χρέη τα βάρη της περιουσίας επειδή ο δωρεοδόχος εξομοιώνεται με κληρονόμο.
Όσον αφορά τα κληροδοτήματα τονίζεται ότι τα χρέη και τα βάρη δεν είναι εκπεστέα επειδή η κληροδοσία αποτελεί βάρος της κληρονομιάς και επομένως «βεβαρημένος» είναι ο κληρονόμος ή ο καταπιστευματοδόχος ή ο κληροδόχος. Α.Κ.1714
