Με το άρθρο 222 του πρόσφατου νόµου 4555/2018 (ΦΕΚ Α 133) ρητά προβλέπεται ότι η απαλλαγή από τα δηµοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισµού των µη χρησιµοποιούµενων και µη ηλεκτροδοτούµενων ακινήτων ξεκινά από την ηµεροµηνία υποβολής της σχετικής δήλωσης προς τον οικείο δήµο.

Σε ό,τι αφορά τις υφιστάµενες οφειλές, µετά από συνεχείς παρεµβάσεις του Συνηγόρου προς το Υπουργείο Εσωτερικών, προβλέπεται διαγραφή ή παράλειψη βεβαίωσής τους, εφόσον έχει ήδη υποβληθεί η υπεύθυνη δήλωση περί µη χρήσης ή υποβληθεί µέσα σε έξι µήνες από την έναρξη ισχύος του νόµου.

Ειδικότερα σύµφωνα µε το ανωτέρω άρθρο «ακίνητα, στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση, απαλλάσσονται από την καταβολή ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισµού, από την ηµεροµηνία υποβολής δήλωσης του ιδιοκτήτη τους ή του νόµιµου εκπροσώπου αυτού προς τον οικείο δήµο ότι δεν ηλεκτροδοτούνται και ότι δεν πρόκειται να χρησιµοποιηθούν.

Μέχρι την υποβολή της ανωτέρω δήλωσης, τα τέλη οφείλονται ανά κατηγορία ακινήτου και καταβάλλονται κατά τα οριζόµενα στο άρθρο 21 του από 24.9/20.10.1958 β.δ. (Α` 171).

Εάν, παρά την υποβολή της δήλωσης διαπιστωθεί ηλεκτροδότηση ή χρήση του ακινήτου, επιβάλλεται σε βάρος του υπόχρεου το τέλος που αναλογεί από το χρόνο απαλλαγής και ισόποσο πρόστιµο. Οφειλές από τέλη καθαριότητας και φωτισµού, που αντιστοιχούν σε χρονικό διάστηµα µέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, κατά το οποίο είχε διακοπεί η ηλεκτροδότηση ενός ακινήτου, σύµφωνα µε βεβαίωση του αρµόδιου διαχειριστή δικτύου και αυτό δεν χρησιµοποιούταν, σύµφωνα µε υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη ή του νόµιµου εκπροσώπου του, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωσή τους. Εφόσον η ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση δεν έχει υποβληθεί µέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, υποβάλλεται µέσα σε έξι (6) µήνες από αυτήν. Ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται.»

Ο Συνήγορος θεωρεί θετική τη διαγραφή ή παράλειψη βεβαίωσης των τελών για τους πολίτες που υπέβαλαν σε µεταγενέστερο της διακοπής ηλεκτροδότησης χρόνο την προβλεπόµενη υπεύθυνη δήλωση καθώς και την παροχή του χρονικού περιθωρίου των 6 µηνών για όσους δεν έχουν υποβάλει καθόλου τη δήλωση.

Η Αρχή είχε ωστόσο επισηµάνει, ήδη πριν από την ψήφιση του νόµου, τα ακόλουθα:

• Η απόλυτη σύνδεση της έναρξης της απαλλαγής από την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης εγείρει νοµικά και πρακτικά ζητήµατα. Η υπεύθυνη δήλωση µπορεί να αφορά αποκλειστικώς και µόνον γεγονότα παρόντα ή παρελθόντα, όχι όµως µέλλοντα και δεν είναι δυνατόν να προτιµάται ή να υπερισχύει άλλων µέσων απόδειξης, όπως είναι η καταχώρηση του κενού ακινήτου στη φορολογική δήλωση

• Ασαφές παραµένει το καθεστώς των ακινήτων που ουδέποτε ηλεκτροδοτήθηκαν µετά την ολοκλήρωσή τους και δε χρησιµοποιήθηκαν. Θεωρούµε ότι και τα ακίνητα αυτά εµπίπτουν στην ίδια κατηγορία και πρέπει να απαλλάσσονται για τους ίδιους ακριβώς λόγους, δεδοµένου ότι δεν παράγουν απορρίµµατα

• Για τους πολίτες που κατέβαλαν τα τέλη, επιδιώκοντας να φανούν συνεπείς, θα έπρεπε να εξεταστεί η λύση του συµψηφισµού του καταβληθέντος ποσού µε µελλοντικές οφειλές

• ∆εν υπάρχει πρόβλεψη για τους πολίτες που έχουν υπαχθεί σε ρύθµιση για την καταβολή των τελών και έχουν ήδη καταβάλει κάποιο αριθµό δόσεων, δεν έχουν όµως εξοφλήσει το σύνολο του ποσού. Θα πρέπει µε σαφήνεια να διευκρινιστεί, ότι δεν υπέχουν υποχρέωση καταβολής των υπολοίπων δόσεων. Για δε τα ήδη καταβληθέντα ποσά, σε δόσεις στο πλαίσιο ρύθµισης, θα πρέπει να εξεταστεί ο συµψηφισµός τους µε µελλοντικές οφειλές.

Τα ανωτέρω θέµατα δεν ρυθµίστηκαν τελικά µε τη νοµοθετική διάταξη.

Ο Συνήγορος θεωρεί ωστόσο απαραίτητη την άµεση και έγκαιρη αντιµετώπισή τους, προκειµένου να αποφευχθούν περαιτέρω προβλήµατα κατά την εφαρµογή του νόµου από τις αρµόδιες υπηρεσίες των δήµων.