Ιρανική απειλή για την ελληνική ναυτιλία

Ενώπιον σημαντικών προκλήσεων σε μια περίοδο που ο κλάδος των δεξαμενόπλοιων συνεχίζει να δοκιμάζεται από την κρίση της ναυλαγοράς, βρίσκεται εκ νέου η ελληνική ναυτιλία με αφορμή την επανεργοποίηση των αμερικανικών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν.

Και αυτό διότι από το 2016, όταν επήλθε η συμφωνία για την άρση του διεθνούς εμπάργκο σε βάρος της Τεχεράνης για το πυρηνικό της πρόγραμμα, οι Έλληνες εφοπλιστές έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο έχοντας το μεγαλύτερο μερίδιο στις μεταφορές ιρανικού αργού προς τις διεθνείς αγορές.

Εδώ και μερικές μέρες ωστόσο, η επανενεργοποίηση των κυρώσεων των ΗΠΑ και οι πιέσεις που ασκεί η Ουάσιγκτον, προκειμένου να κλιμακωθεί η εμπορική απομόνωση της Τεχεράνης, δημιουργούν νέα δεδομένα και για τους Έλληνες εφοπλιστές.

Χαρακτηριστικές είναι οι τοποθετήσεις του προέδρου Ν. Τραμπ, ο οποίος έχει προειδοποιήσει ότι οι νέες κυρώσεις θα είναι ακόμη πιο αυστηρές, τονίζοντας ότι όποιος συναλλάσσεται με το Ιράν, δε θα μπορεί να έχει επιχειρηματικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ήδη μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες που έχουν δραστηριότητα στο Ιράν, ανακοινώνουν η μία μετά την άλλη ότι θα συμμορφωθούν με τα νέα δεδομένα. Σημειώνεται ότι από το Νοέμβριο, οι νέες αμερικανικές κυρώσεις θα επεκταθούν και θα περιλάβουν τα ιρανικά λιμάνια και τους τομείς της ναυτιλίας, της ενέργειας, καθώς επίσης και τους τομείς των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και των ασφαλειών.

Τι σημαίνει όμως το νέο status quo με το Ιράν, για την ελληνική ναυτιλία. Σύμφωνα με στοιχεία της VesselsValue οι Έλληνες εφοπλιστές κυριαρχούν στις εξαγωγές ενέργειας της Τεχεράνης, καθώς μόνο το 2018 81 πλοία ελληνικών συμφερόντων χωρητικότητας 10.808.900 DWT έχουν πραγματοποιήσει μεταφορές πετρελαίου από το Ιράν προς διάφορους προορισμούς, κυρίως προς την Κίνα.

Συγκεκριμένα με πλοία ελληνικών συμφερόντων σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία της VesselsValue έχει διακινηθεί πάνω από το 30% των ιρανικών εξαγωγών, φέροντας τους Έλληνες εφοπλιστές στην πρώτη θέση, εάν βεβαίως εξαιρεθεί η κρατική ναυτιλιακή του Ιράν NITC, η οποία πάντως έχει ναυλοσύμφωνα και με ελληνικές εταιρείες.  Αναλυτικά οι θαλάσσιες μεταφορές ενέργειας από το Ιράν το 2018, σύμφωνα με τη VV διαμορφώθηκαν ως εξής:

Να σημειωθεί ότι προ ημερών όταν και τέθηκαν σε εφαρμογή οι νέες κυρώσεις των ΗΠΑ σε βάρος του Ιράν, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προειδοποίησε ότι υπάρχει κίνδυνος να επέλθει αναταραχή στην αγορά του πετρελαίου. Συγκεκριμένα η ΙΕΑ προέβλεψε ότι όταν τεθούν σε ισχύ το Νοέμβριο, οι κυρώσεις για τον ενεργειακό τομέα η αγορά πετρελαίου θα αντιμετωπίσει προκλήσεις σε επίπεδο προσφοράς.

Παρά το γεγονός ότι η ΕΕ, η Κίνα και η Ινδία δε συμφωνούν με την επιβολή νέων κυρώσεων κατά του Ιράν, εκτιμάται ότι τελικώς θα ακολουθήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες, εξέλιξη που σύμφωνα με αναλυτές θα οδηγήσει σε μείωση των ιρανικών εξαγωγών από 500.000 έως 1.300.000 βαρέλια την ημέρα. Ήδη αγοραστές από την Ιαπωνία, τη Ν. Κορέα και την Ινδία φέρονται να έχουν ακυρώσει παραγγελίες ιρανικού αργού.

Σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν πέρυσι διαμορφώθηκαν στα 2,1 εκατ. βαρέλια την ημέρα, με τις μεγαλύτερες ποσότητες να κατευθύνονται προς την Κίνα.

Σε ό,τι αφορά το ποιες εταιρείες ελληνικών συμφερόντων διακινούν πετρέλαιο από το Ιράν, με βάση στοιχεία που είχαν γίνει γνωστά μετά την άρση των κυρώσεων το 2016, μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι Polembros Shipping, Delta Tankers, Dynacom Tankers, Olympic Shipping, Stealth Gas και άλλες, οι οποίες επωφελήθηκαν από την σημαντική αύξηση των αναγκών για μεταφορές ιρανικού αργού. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με στοιχεία της VesselsValue από την άρση των κυρώσεων κατά του Ιράν το 2016 μέχρι τα τέλη του 2017 οι ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου (τόνοι-μίλια) τριπλασιάστηκαν, ενώ με την επέκταση των κυρώσεων το Νοέμβριο αναμένεται να δεχθούν εκ νέου σημαντικές πιέσεις.