Πληθώρα δεικτών στη βάση των οποίων Κομισιόν – ΔΝΤ – ΕΚΤ και SSM θα παρακολουθούν τις επιδόσεις των τραπεζών στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων που έχουν ψηφιστεί, θα αποσταλούν μέχρι αύριο, 22 του μηνός, στις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο του “πακέτου” των αρχών που θα διέπουν τη μετα–μνημονιακή εποπτεία. Η εποπτεία αυτή στον τραπεζικό τομέα θα εκταθεί μέχρι τα τέλη του 2022, όταν το ΤΧΣ θα πρέπει να έχει αποχωρήσει ολοσχερώς από τις συμμετοχές του στις ελληνικές τράπεζες.
Ο τραπεζικός τομέας μπαίνει στο επίκεντρο της μετα – μνημονιακής περιόδου, καθώς θα πρέπει να σηκώσει το βάρος της επανεκκίνησης της Οικονομίας, πατώντας ο ίδιος σε πολύ στέρεες βάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, όχι μόνο η πορεία των όσων έχουν δρομολογηθεί για τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος θα βρίσκεται υπό στενή παρακολούθηση, αλλά επίσης, οι αποφάσεις για θέματα που θα προκύπτουν στις τράπεζες, θα πρέπει να ζητούν και να λαμβάνουν εκ των προτέρων έγκριση από την ΕΚΤ.
Οι βασικοί στόχοι του προγράμματος προσαρμογής για τη μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα στην Ελλάδα ήταν η ομαλοποίηση της ρευστότητας και η ενίσχυση των κεφαλαίων των τραπεζών, η αντιμετώπιση των υψηλών μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και η ενίσχυση της διακυβέρνησης.
Τα αποτελέσματα των stress tests της ΕΚΤ έδειξαν την ανθεκτικότητα των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών, σε ένα βασικό και ένα δυσμενές σενάριο που καλύπτει μία τριετή περίοδο, μέχρι και τα τέλη του 2020. Οι συνθήκες ρευστότητας έχουν βελτιωθεί χάρη στη μικρή μεν αλλά σταθερή αύξηση των καταθέσεων κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο, τη βελτιωμένη πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στις αγορές κεφαλαίου και τη συνεχιζόμενη μείωση της εξάρτησής τους από τον ELA.
Παράλληλα, η διακυβέρνηση των ελληνικών τραπεζών έχει αλλάξει πλήρως και ακολουθεί πλέον τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές. Απομένει να γίνει δουλειά από τις ίδιες τις τράπεζες ώστε να ενισχύσουν τα standards και τις πρακτικές διακυβέρνησής τους.
Οι συστάσεις που έχει δώσει το ΤΧΣ προς την κατεύθυνση αυτή αφορούν βελτιώσεις σε θέματα κουλτούρας αντιμετώπισης κινδύνων, πλάνα διαδοχής, πολιτικές πωλήσεων NPLs, ευθυγράμμιση πλαισίων ανάληψης κινδύνων και επιχειρηματικών μοντέλων, κουλτούρα αξιοκρατίας και σύνδεσης απόδοσης και αμοιβών με το αναλαμβανόμενο ρίσκο.
Το θέμα στο οποίο ο μετα – μνημονιακός “κορσές” Φρανκφούρτης και Βρυξελλών θα είναι ασφυκτικός, θα είναι ουσιαστικά τα “κόκκινα” δάνεια, όπου ήδη έχουν τεθεί φιλόδοξοι στόχοι για τη μείωσή τους μέχρι τα τέλη του 2019. Με βάση τους ισχύοντες στόχους, ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων θα πρέπει να έχει υποχωρήσει από το 48,5% στο 35,2%, παραμένοντας ωστόσο πολύ μακριά από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο του 6,5%.
“Κλειδί” για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων θα είναι το νομοθετικό πλαίσιο και τα εργαλεία που έχουν ψηφιστεί για τις τράπεζες (ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, εξωδικαστικός μηχανισμός, ρυθμίσεις δανείων, λειτουργία νόμου Κατσέλη, πωλήσεις NPLs) και οι επιδόσεις των οποίων θα παρακολουθούνται εφεξής στενά. Για την καλύτερη αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων απομένει να ολοκληρωθεί η εγκαθίδρυση συστήματος “ηλεκτρονικής δικαιοσύνης” (e-justice system), όπως έχει συμφωνηθεί με τους “θεσμούς” στο πλαίσιο του τριετούς στρατηγικού πλάνου για τη Δικαιοσύνη που υιοθετήθηκε τον Ιούνιο 2018.
Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο της τέταρτης και τελευταίας αξιολόγησης, οι ελληνικές αρχές προχώρησαν σε επιλεγμένες τροπολογίες στους νόμους του εξωδικαστικού μηχανισμού, της αφερεγγυότητας φυσικών προσώπων και των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.
Παράλληλα, έγιναν βελτιώσεις στο πλαίσιο για τη δευτερογενή αγορά NPLs (π.χ. εξαίρεση από τον ΦΠΑ στις πωλήσεις NPLs για τους αδειοδοτημένους διαχειριστές και δυνατότητα των τελευταίων να λειτουργούν κάτω από τον νόμο για τις πωλήσεις NPLs, όσο και αυτόν περί τιτλοποιήσεων). Υιοθετήθηκαν επίσης αλλαγές στο νόμο 4345/2016 με τις οποίες περιορίζονται τα διαχειριστικά κόστη και ορίζονται οι τρόποι κοινοποίησης των μεταβιβάσεων χαρτοφυλακίων (με νομοθετική τροποποίηση υιοθετήθηκε ως τρόπος κοινοποίησης και αυτός μέσω ηλεκτρονικών μέσων). Οι ελληνικές αρχές, τέλος, δεσμεύτηκαν επίσης για την αποτελεσματική προστασία από ποινικές ευθύνες αξιωματούχων ή προσωπικού επιφορτισμένων με πωλήσεις NPLs ή αναδιαρθρώσεις δανείων.
