Τριάντα μεγάλα εταιρικά δάνεια, συνολικού ύψους περίπου 5 δισ. ευρώ, θα βγουν το 2019 στην αγορά για πώληση. Οι τράπεζες υποχρεώνονται, υπό το βάρος των επερχόμενων στόχων για τα κόκκινα δάνεια, να αναθεωρήσουν τη στρατηγική τους, η οποία έως σήμερα είναι να αναδιαρθρώνουν και να διαχειρίζονται οι ίδιες τα προβληματικά δάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων.
Τα συγκεκριμένα επιχειρηματικά δάνεια δεν εξυπηρετούνται από το 2011 και συνθέτουν τον σκληρό πυρήνα των δανείων που είναι υπό εξέταση στο ΝPLs Forum. Πρόκειται για το όργανο των τεσσάρων συστημικών τραπεζών όπου αναζητούνται από κοινού λύσεις για προβληματικά δάνεια των εταιρικών χαρτοφυλακίων συνολικού ύψους περίπου 10 δισ. ευρώ.
Η πώληση μεμονωμένων επιχειρηματικών δανείων δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για την ελληνική αγορά. Το 2016 η Εurobank είχε πουλήσει στη Fortress ομολογιακό της ΜΙG ύψους 150 εκατ., στο 87% της αξίας του. Πιο πρόσφατη συναλλαγή είναι αυτή της Αlpha Bank, της Eθνικής και της Εurobank που πούλησαν τα δάνεια της Εuromedica στο Farallon, περίπου στο 20%. Οι συναλλαγές αυτού του τύπου θα πολλαπλασιαστούν το 2019 με αντικείμενο κυρίως τα επιχειρηματικά δάνεια του NPLs Forum, το οποίο εξετάζει κόκκινα εταιρικά δάνεια μεγαλύτερα των 25 εκατ. ευρώ.
Πέραν του γεγονότος ότι η πρόοδος μέσω του NPLs Forum είναι αργή, υπάρχουν τρεις λόγοι που εξωθούν τις τράπεζες να επιταχύνουν τις διαδικασίες πώλησης των δανείων.
Συγκεκριμένα:
■ Τον Σεπτέμβριο οι τράπεζες θα επαναδιαπραγματευτούν με τον SSM τους στόχους μείωσης των NPLs για το 2019 και θα θέσουν για πρώτη φορά τους επόμενους για την περίοδο 2020-2021. Ο SSM έχει ενημερώσει τις διοικήσεις των τραπεζών ότι οι νέοι στόχοι πρέπει να είναι πιο επιθετικοί σε σχέση με τους τρέχοντες. Οι εκτιμήσεις είναι ότι οι στόχοι μείωσης των κόκκινων δανείων για το 2019 θα αυξηθούν κατά 2-3 μονάδες. Δηλαδή από 32% με 35%, ανάλογα με την τράπεζα, που είναι σήμερα για το τέλος του 2019 θα διαμορφωθούν σε 30% με 32%. Επιπλέον, ο SSM έχει καταστήσει σαφές ότι θέλει τα NPLs να είναι πολύ πιο κάτω από το 20% στο τέλος του 2021, οδηγία που οι Ελληνες τραπεζίτες μεταφράζουν σε στόχο της τάξης του 17%. Να σημειωθεί ότι ο SSM μεσοπρόθεσμα, δηλαδή το 2022-2023, επιδιώκει τα NPLs να υποχωρήσουν στο επίπεδο του 5% με 7% των συνολικών δανειακών χαρτοφυλακίων. Συνεπώς, η πίεση των εποπτικών αρχών για τα κόκκινα δάνεια όχι μόνο δεν πρόκειται να ανακοπεί, αντιθέτως θα ενταθεί την επόμενη πενταετία.
■ Τα αποτελέσματα από ρυθμίσεις επιχειρηματικών δανείων (τήρηση πληρωμής των δόσεων κ.λπ.) παρουσιάζουν φθίνουσες και πεπερασμένες δυνατότητες. Δάνεια ρυθμισμένα δύο και τρεις φορές δύσκολα επανέρχονται σε τροχιά εξυπηρέτησης. Ωστόσο, όλες οι τράπεζες δεν ακολουθούν την ίδια στρατηγική. Για παράδειγμα, η Πειραιώς την επόμενη διετία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις ρυθμίσεις.
■ Ο τρίτος λόγος είναι ότι οι ρυθμίσεις των δανείων διασώζουν επιχειρήσεις και συνήθως τμήμα του προσωπικού, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι τράπεζες μπορούν να αποχαρακτηρίσουν, δηλαδή να «πρασινίσουν», τα συγκεκριμένα δάνεια και υποχρεώνονται να συνεχίσουν να τα υπολογίζουν στα NPLs. Για παράδειγμα, στην πρόσφατη περίπτωση της Notos οι τράπεζες διέγραψαν το 75% των δανείων, αλλά στα βιβλία τους εξακολουθούν να γράφουν στα κόκκινα το υπόλοιπο 25% του δανεισμού.
Αυτό συμβαίνει επειδή, σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΒΑ για τον αποχαρακτηρισμό ενός κόκκινου δανείου, πρέπει να καλύπτονται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Πρέπει το δάνειο μετά τη ρύθμιση να έχει εξυπηρετηθεί με συνέπεια, δηλαδή να καταβληθούν οι δόσεις που προβλέπονται για εύλογο χρονικό διάστημα. Επίσης, πρέπει το επιτόκιο των δόσεων να ανταποκρίνεται στα μέτρα της αγοράς, π.χ., να μην είναι μικρότερο από 2% την περίοδο χάριτος. Επιπλέον, πρέπει ο δανειολήπτης να πληρώνει εκτός από τόκους και κεφάλαιο.
Επιπρόσθετα, οι εποπτικές αρχές για να αποχαρακτηρίσουν ένα κόκκινο δάνειο εξετάζουν αν το ύψος του συνολικού δανεισμού της εταιρείας υπερβαίνει έξι με οκτώ φορές τα ΕΒΙTDA. Σε εταιρείες που έχουν γονατίσει από το βάρος των προβλημάτων χρειάζεται τουλάχιστον μια διετία εφαρμογής του νέου επιχειρησιακού σχεδίου για να αρχίσει να είναι ορατή η βελτίωση. Στο πλαίσιο αυτό, τα αποτελέσματα των αναδιαρθρώσεων δεν είναι άμεσα για τις τράπεζες και γι’ αυτό η έμφαση μεταφέρεται:
■ Στην πραγματοποίηση περισσότερων πλειστηριασμών.
■ Σε ρευστοποιήσεις ακινήτων, π.χ., swap περιουσιακών στοιχείων έναντι του δανείου. Ο επιχειρηματίας συμφωνεί με την τράπεζα να δώσει ακίνητα και ο δανεισμός μειώνεται ανάλογα με την αξία των ακινήτων που περνούν στην κυριότητα της τράπεζας.
■ Στην επιτάχυνση της πώλησης των δανείων, είτε μεμονωμένα είτε σε πακέτα.
Η Πειραιώς πούλησε το πακέτο επιχειρηματικών δανείων Αmoeba ύψους 1,8 δισ., ενώ στις 24 Σεπτεμβρίου οι Fortress, PIMCO, Apollo, Centerbridge και Lone Star υποβάλλουν προσφορές για το πακέτο Jupiter της Alpha Bank.
To α’ τρίμηνο του 2019 θα βγει στην αγορά πακέτο επιχειρηματικών δανείων και από τη Εurobank. Σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζεται προς πώληση και πακέτο καταναλωτικών δανείων με εξασφαλίσεις.
