Υποχρέωση για υποβολή φορολογικής δήλωσης – έντυπο Ε1 έχει κάθε φυσικό πρόσωπο εφόσον έχει την κατοικία του στην Ελλάδα, έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του, ανεξάρτητα από το αν είναι εξαρτώμενο μέλος ή όχι, και αποκτά πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα. Επίσης, όλοι οι φορολογούμενοι που έχουν κάνει έναρξη εργασιών ατομικής επιχείρησης υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Ακόμα και οι κάτοικοι εξωτερικού είναι υπόχρεοι για υποβολή δήλωσης, μόνο στην περίπτωση, όμως, κατά την οποία αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα, είτε φορολογούμενο με οποιονδήποτε τρόπο, βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς, είτε είναι απαλλασσόμενο. Στη δήλωση οφείλουμε να συμπληρώνουμε υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα που αποκτούμε, ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο αυτά φορολογούνται.
Με γνώμονα την ΠΟΛ. 1067/2015, οι κάτοικοι εξωτερικού υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης εισοδήματος στην Ελλάδα μόνον όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα το οποίο φορολογείται με οποιονδήποτε τρόπο ή είναι απαλλασσόμενο. Στην περίπτωση, όμως, κατά την οποία ένας κάτοικος εξωτερικού διαθέτει, για παράδειγμα, μια δευτερεύουσα κατοικία στην Ελλάδα, διότι η κύρια κατοικία του είναι στο εξωτερικό, ή έχει στην κυριότητά του ένα επιβατικό αυτοκίνητο στην Ελλάδα ή προβαίνει σε αγορά ενός ακινήτου ή αυτοκινήτου στην Ελλάδα, αλλά δεν έχει κανένα εισόδημα στην Ελλάδα, δεν υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης εισοδήματος. Για τους φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού δεν ισχύουν τα τεκμήρια διαβίωσης, έτσι ένας κάτοικος εξωτερικού δεν θα φορολογηθεί για το τεκμαρτό εισόδημα το οποίο προκύπτει από την κατοχή ενός αυτοκινήτου ή μιας εξοχικής κατοικίας οικίας στην Ελλάδα.
Στους κατοίκους εξωτερικού δεν λαμβάνουμε υπόψη τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, δηλαδή κατοικιών, γηπέδων, αγροτεμαχίων, οχημάτων και διαφόρων άλλων, με τη βασική προϋπόθεση, όμως, ότι δεν αποκτούν κανένα πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα. Οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού με φορολογικές υποχρεώσεις στην Ελλάδα πρέπει, βάσει της νομοθεσίας, να ορίσουν φορολογικό εκπρόσωπο με φορολογική κατοικία και διεύθυνση μόνιμη στην Ελλάδα. Ο φορολογικός εκπρόσωπος θα λαμβάνει απλώς και μόνο την αλληλογραφία τους από τη φορολογική Αρχή και δεν φέρει καμία ευθύνη για την εκπλήρωση ή μη των φορολογικών υποχρεώσεων του φορολογικού κατοίκου εξωτερικού.
Τι πρέπει να κάνουν
Το φυσικό πρόσωπο το οποίο πρόκειται να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία στο εξωτερικό οφείλει να υποβάλει, το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαημέρου του μηνός Μαρτίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης & Σχέσεων με τους Φορολογουμένους της ΔΟΥ όπου είναι υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος τα εξής δικαιολογητικά: αίτηση-έντυπο Μ0 με συνημμένα τα έντυπα Μ1 και Μ7 συμπληρωμένα και, επιπλέον, για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου του στην Ελλάδα, έγγραφη δήλωση με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής τους.
Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για τη μεταφορά στη ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού και αποδεικνύουν την ικανότητα του συγκεκριμένου ΑΦΜ να πραγματοποιήσει αυτήν τη μεταφορά πρέπει να προσκομιστούν το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαημέρου του μηνός Σεπτεμβρίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης. Αναγκαία είναι η βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική Αρχή του κράτους όπου δηλώνει φορολογικός κάτοικος, από την οποία να προκύπτει ότι είναι φορολογικός κάτοικος αυτού του κράτους.
Αποφυγή διπλής φορολόγησης
Εάν ο φορολογούμενος έχει εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος, μπορεί να προσκομίσει, αντί της βεβαίωσης, την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της ΣΑΔΦΕ, όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας. Σε περίπτωση τώρα κατά την οποία δεν προβλέπεται η έκδοση των ανωτέρω από την αρμόδια φορολογική Αρχή, πρέπει να προσκομίσει αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και, εάν και πάλι δεν υπάρχει έντυπο εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός του την οποία υπέβαλε στο άλλο κράτος ως φορολογικός κάτοικος του κράτους αυτού.
Αν βρεθούμε αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο αδυναμίας των παραπάνω εγγράφων διότι αποδεδειγμένα η αλλοδαπή φορολογική Αρχή δεν τα εκδίδει, τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη Αρχή, με την οποία θα αποδεικνύεται η μόνιμη και σταθερή εγκατάσταση του προσώπου αυτού στο άλλο κράτος. Με βάση την ΠΟΛ. 1177/2014, μόνιμη ή συνήθης διαμονή σε ένα κράτος θεωρείται εκείνη που υπερβαίνει τις 183 ημέρες μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος.
Εφορία κατοίκων εξωτερικού
Για κατοίκους αλλοδαπής που έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης στην Ελλάδα, περιλαμβανομένων και των φυσικών προσώπων που είναι κάτοικοι αλλοδαπής και συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες της ημεδαπής, η δήλωση υποβάλλεται στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού, εάν ο φορολογικός εκπρόσωπος που έχουν ορίσει υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε οποιαδήποτε ΔΟΥ της περιοχής του νομού Αττικής. Σε περίπτωση που ο φορολογικός εκπρόσωπος που έχουν ορίσει υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε ΔΟΥ εκτός της περιοχής του νομού Αττικής, η δήλωση υποβάλλεται στη ΔΟΥ της πρωτεύουσας του νομού. Σε περίπτωση που ο φορολογικός εκπρόσωπος υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε ΔΟΥ των νομών Δωδεκανήσου και Κυκλάδων, η δήλωση υποβάλλεται στη ΔΟΥ στην οποία υπάγεται. Αν λειτουργούν σε κάποια πρωτεύουσα νομού περισσότερες ΔΟΥ, η δήλωση υποβάλλεται στην Α’ ΔΟΥ της πρωτεύουσας αυτού του νομού, εκτός του νομού Θεσσαλονίκης, όπου η δήλωση υποβάλλεται στη Δ’ ΔΟΥ Θεσσαλονίκης.
Για τους κατοίκους αλλοδαπής που διαθέτουν ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα όπου διαμένουν προσωρινά και έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στην Ελλάδα, η δήλωση υποβάλλεται στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού, εάν η διεύθυνση του φυσικού προσώπου κατοίκου αλλοδαπής υπάγεται ως προς τη φορολογία εισοδήματος σε οποιαδήποτε ΔΟΥ της περιοχής του Νομού Αττικής. Σε περίπτωση που η διεύθυνση προσωρινής διαμονής του φυσικού προσώπου κατοίκου αλλοδαπής υπάγεται σε οποιαδήποτε ΔΟΥ εκτός της περιοχής του Νομού Αττικής, η δήλωση υποβάλλεται στη ΔΟΥ της πρωτεύουσας του νομού. Σε περίπτωση που η διεύθυνση προσωρινής διαμονής του φυσικού προσώπου κατοίκου αλλοδαπής υπάγεται σε ΔΟΥ των νομών Κυκλάδων και Δωδεκανήσου, η δήλωση υποβάλλεται στη ΔΟΥ στην οποία υπάγεται. Αν λειτουργούν σε κάποια πρωτεύουσα νομού περισσότερες ΔΟΥ, η δήλωση υποβάλλεται στην Α’ ΔΟΥ της πρωτεύουσας αυτού του νομού, εκτός του νομού Θεσσαλονίκης, όπου η δήλωση υποβάλλεται στη Δ’ ΔΟΥ Θεσσαλονίκης. Συνεπώς, εάν επιθυμείτε να μεταφερθείτε στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού, κάντε έγκαιρα τις απαραίτητες ενέργειες και να έχετε πάντα υπόψη ότι είναι προς το συμφέρον σας να γίνει αυτή η μεταφορά, με προϋπόθεση απαραίτητη, βέβαια, του δικαιώματος αυτής.
Φιλοθέη Μακριδάκη είναι φοροτεχνικός – σύμβουλος επιχειρήσεων.
