Στο άρθρο μας της 28ης Μαΐου 2017 είχαμε αναφερθεί στην, κατά την άποψή μας, σημαντική πρωτοβουλία της ΑΑΔΕ να δημοσιοποιεί με ανάρτηση στο http://www.publicrevenue.gr/kpi/public/announcements/ded_ath_endik τις αποφάσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) επί των ενδικοφανών προσφυγών τις οποίες υποβάλλουν επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα σε περιπτώσεις καταλογισμού φόρων. Επανερχόμαστε στο θέμα επειδή η πρωτοβουλία αυτή έχει πρόσφατα περαιτέρω βελτιωθεί, αλλά και επειδή πιστεύουμε ότι δεν έχει ακόμη γίνει ευρέως αντιληπτή η σπουδαιότητά της.
Για τους «μη παροικούντες την Ιερουσαλήμ» και όσους δεν έχουν υποστεί φορολογικό έλεγχο, σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, η ελεγκτική αρχή μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου κοινοποιεί τα πορίσματά της (πράξη προσδιορισμού φόρου) και επιβάλλει τους αναλογούντες φόρους και πρόστιμα. Ο ελεγχόμενος έχει δικαίωμα να αμυνθεί και να αντικρούσει τις απόψεις της ελεγκτικής αρχής υποβάλλοντας εντός 30 ημερών ενδικοφανή προσφυγή στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), η οποία εξετάζει την υπόθεση και μπορεί να απορρίψει ή να κάνει αποδεκτές όλες ή μερικές από τις αιτιάσεις του φορολογουμένου και να μειώσει ή να μηδενίσει τους επιβληθέντες φόρους. Αν η ΔΕΔ δεν εκδώσει απόφαση εντός 120 ημερών, από την υποβολή της προσφυγής, θεωρείται ότι την έχει απορρίψει σιωπηρά. Κατά της σιωπηρής απόρριψης, αλλά και των ρητών αποφάσεων της ΔΕΔ, ο φορολογούμενος έχει δικαίωμα προσφυγής στα διοικητικά δικαστήρια.
Η ΔΕΔ από τον Απρίλιο του 2016 αναρτά στον ισότοπο της ΑΑΔΕ τις αποφάσεις της, διασφαλίζοντας βέβαια την ανωνυμία των φορολογουμένων. Μέχρι σήμερα οι αναρτημένες αποφάσεις φτάνουν τις 32.000 (!) και πιστεύουμε ότι η δημοσιοποίησή τους συμβάλλει, αργά αλλά σταθερά, στην εδραίωση κλίματος εμπιστοσύνης των φορολογουμένων και την ισονομία, αλλά και συντελεί στη διαφάνεια των φορολογικών ελέγχων, αφού το σκεπτικό των αποφάσεων είναι γνωστό σε όλους και δημιουργεί μια «τράπεζα» αποφάσεων στην οποία έχουν πρόσβαση φορολογούμενοι, λογιστές, φοροτεχνικοί, δικηγόροι δικαστές κ.λπ. Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα κριτικής και ελέγχου της ερμηνείας και της εφαρμογής των φορολογικών διατάξεων από την ελεγκτική αρχή.
Με απλά λόγια, ο φορολογικός έλεγχος υποχρεώνεται πλέον να αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο φορολογικά θέματα για τα οποία έχει αποφανθεί η ΔΕΔ και στον αντίποδα οι ελεγχόμενοι, επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα δεν θα προσφεύγουν για θέματα που καλύπτουν οι προαναφερόμενες αποφάσεις, εκτός και αν αυτές έχουν ανατραπεί από τα δικαστήρια. Επομένως, είναι λογικό να αναμένεται ότι η πρωτοβουλία αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των φορολογικών υποθέσεων που καταλήγουν στα δικαστήρια και συνεπώς την ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης. Πρέπει να σημειωθεί ότι για αποφάσεις της ΔΕΔ οι οποίες έχουν εκδοθεί μετά τον Μάιο του 2018, μπορούν πλέον οι ενδιαφερόμενοι να αναζητήσουν θέματα χρησιμοποιώντας λέξεις-κλειδιά, π.χ. φορολογία κληρονομιών, χαρτόσημο δανείων, προσαύξηση περιουσίας κ.λπ., ή με βάση το φορολογικό αντικείμενο ή τη ΔΟΥ που έκανε τον έλεγχο και άλλα κριτήρια. Η αναζήτηση μπορεί να γίνει στον ιστότοπο της ΑΑΔΕ στην «αναζήτηση» της ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης της ΔΕΔ, στο http://www.elib.aade.gr/elib/dedsearch? =dedcategory=enlocation=ath.
Το γεγονός ότι οι περισσότερες αποφάσεις είναι πολυσέλιδες και για την έκδοσή τους απαιτείται η μελέτη των εκθέσεων ελέγχου και των προσφυγών των ελεγχομένων, αλλά και καλή γνώση της υφιστάμενης νομολογίας, αφού πλέον δημοσιοποιείται η τεκμηρίωση και η αιτιολογική βάση των αποφάσεων, καθιστά την πρωτοβουλία της ΔΕΔ αξιέπαινη, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι συνεχώς βελτιώνεται η πληρότητα της τεκμηρίωσης αλλά και έχει περιοριστεί ο αριθμός των σιωπηρών απορρίψεων ενδικοφανών προσφυγών.
Για την τελειοποίηση του εγχειρήματος, αντίστοιχο του οποίου λειτουργεί σε ελάχιστες άλλες χώρες, ίσως η ΑΑΔΕ πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο, σε συνεργασία με το υπουργείο Δικαιοσύνης, να ενημερώνει τον ιστότοπο και για τις δικαστικές αποφάσεις που αφορούν στις προαναφερόμενες αναρτήσεις, ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα της πορείας και εξέλιξης κάθε φορολογικής διένεξης.
* Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του φορολογικού τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr) και ο κ. Γιώργος Σαμοθράκης είναι ορκωτός ελεγκτής – λογιστής.
