Αναγνώριση αλλοδαπής απόφασης υιοθεσίας – Εκούσια

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Από τη διάταξη του άρθρου 780 ΚΠολΔ προκύπτει ότι αυτή εφαρμόζεται σε υποθέσεις της εκουσίας δικαιοδοσίας και έχει προδήλως το χαρακτήρα ειδικού κανόνα έναντι εκείνης του άρθρου 905§4 του ίδιου Κώδικα, κατά το μέρος που μʼ αυτήν ορίζονται οι προϋποθέσεις αναγνώρισης δεδικασμένου από απόφαση αλλοδαπού δικαστηρίου που αφορά στηνπροσωπική κατάσταση, διότι η τελευταία αυτή ρύθμιση αναφέρεται στις υποθέσεις της αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας. Από την προμνημονευθείσα διάταξη του άρθρου 780 ΚΠολΔ συνάγεται περαιτέρω ότι δεν απαιτείται οποιαδήποτε διαδικασία για την αναγνώριση στην Ελλάδα των αλλοδαπών αποφάσεων επί υποθέσεων της εκουσίας δικαιοδοσίας, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων για την τέλεση υιοθεσίας. Οι αποφάσεις αυτές ισχύουν στην ημεδαπή αυτοδικαίως, έτσι ώστε οποιοδήποτε δικαστήριο ή άλλη αρχή, ενώπιον των οποίων ανακύπτει ως κύριο ή προδικαστικό το ζήτημα της ισχύος μιας τέτοιας απόφασης δικαιούται και οφείλει να ελέγχει αυτεπαγγέλτως τη συνδρομή των προϋποθέσεων που αξιώνει για την ισχύ της το άρθρο 780 ΚΠολΔ (βλ. ΟλΑΠ 9/2016, ΤΝΠ ΔΣΑ, ΟλΑΠ 17/2008, ΤΝΠ ΔΣΑ, ΕφΑθ 600/2017, ΤΝΠ ΔΣΑ). Ωστόσο, μολονότι η αλλοδαπή απόφαση εκουσίας δικαιοδοσίας εκδηλώνει την ισχύ της στην ημεδαπή αυτόματα, είναι δυνατό, εάν υφίσταται ανάγκη προς τούτο, να αναγνωρισθεί, από το κατά τόπο αρμόδιο μονομελές πρωτοδικείο κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας, η ισχύς αλλοδαπής απόφασης που εκδόθηκε κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας και αφορά την προσωπική κατάσταση, με αναλογική εφαρμογή του άρθρου 905§4 ΚΠολΔ, υπό τις προϋποθέσεις όμως του άρθρου 780 του ιδίου κώδικα (βλ. ΕφΑθ 600/2017, ό.π., ΕφΔωδ 42/2002 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΘεσ 1112/1996, Αρμ 1998.98, ΜΠρΔρ 116/2014, ΤΝΠ ΔΣΑ). Επομένως, για την αναγνώριση της ισχύος αλλοδαπής απόφασης εκουσίας δικαιοδοσίας στην Ελλάδα, απαιτείται αφενός να εφαρμόσθηκε από το αλλοδαπό δικαστήριο ως προς την ουσία της διαφοράς το ουσιαστικό δίκαιο εκείνης της χώρας που υποδεικνύεται από το ελληνικό ιδιωτικό διεθνές δίκαιο και να εκδόθηκε από δικαστήριο που είχε διεθνή δικαιοδοσία σύμφωνα με τους κανόνες δικονομικού διεθνούς δικαίου της πολιτείας εκείνης, της οποίας τον ουσιαστικό νόμο εφάρμοσε, και αφετέρου να μην αντίκειται η αλλοδαπή απόφαση στην δημόσια τάξη ή την υπάλληλη προς αυτή έννοια των χρηστών ηθών. Ειδικότερα, η δημόσια τάξη λαμβάνεται εδώ όχι υπό την έννοια του συνόλου των κανόνων αναγκαστικού δικαίου (ά. 3 ΑΚ), των οποίων η εφαρμογή δεν μπορεί να αποκλεισθεί από την ιδιωτική βούληση, αλλά υπό την έννοια του συνόλου των θεμελιωδών αξιολογήσεων που διέπουν την κοινωνική, οικονομική, κρατική, θρησκευτική, δικαιική και ηθική ζωή στη Χώρα (ά. 33 ΑΚ). Η αναγνώριση του αλλοδαπού δεδικασμένου θα πρέπει επομένως να αποκλείεται, όταν κατά τον χρόνο της επέκτασης της ισχύος του στην ημεδαπή θα παραβίαζε τον πυρήνα των αναγκαστικού δικαίου διατάξεων, που συγκροτούν τα πρώτιστα θεμέλια της οικονομικής, κοινωνικής, δικαιικής, πολιτιστικής και ηθικής ζωής της Χώρας. Το γεγονός κατά συνέπεια ότι το ελληνικό δίκαιο αγνοεί ορισμένο θεσμό ή συγκεκριμένη ρύθμιση, που εφαρμόσθηκε από την αλλοδαπή απόφαση, ή ότι στο ελληνικό δίκαιο κρατεί αντίθετος κανόνας, δεν σημαίνει ότι η απόφαση αυτή αντίκειται στην εγχώρια έννομη τάξη (βλ. ιδίως ΟλΑΠ 9/2016, ό.π. ΟλΑΠ 17/1999, ΕλλΔνη 1999.1288, ΟλΑΠ6/1990, ΝοΒ 1990.1321, Ν. Νίκα, Πολιτική Δικονομία ΙΙ, 2005, σελ. 734 επ.). Εξάλλου, ενόψει του ειδικότερου αυτού προσδιορισμού των προϋποθέσεων αναγνώρισης της ισχύος των αλλοδαπών αποφάσεων εκούσιας δικαιοδοσίας μέσω της ρύθμισης του άρθρου 780 ΚΠολΔ, δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω εκείνη του άρθρου 323 του ιδίου κώδικα, η οποία αφορά τις αποφάσεις της αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας (βλ. σχετικά ΕφΑθ 600/2017, ό.π., ΜΠρΔρ 116/2014, ό.π., Σπ. Βρέλλη, Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο, 2001, σελ. 439).

Με την υπό κρίση αίτησή τους, ζητούν οι αιτούντες, κάτοικοι Πατρών, κατά την προσήκουσα εκτίμηση αυτής, να αναγνωρισθεί ότι αναπτύσσει στην Ελληνική Επικράτεια ισχύ η υπʼ αριθμόν 75103/12-4-2018 αμετάκλητη απόφαση του Ομοσπονδιακού Πρωτοδικείου της Αντίς Αμπέμπα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Αιθιοπίας, δυνάμει της οποίας απόφασης επικυρώθηκε το από 13-1-2018 συμφωνητικό υιοθεσίας μεταξύ αφενός του εδρεύοντος στην πόλη Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας Ιδρύματος Οικογενειακής Πρόνοιας Μπίρχαν (Birhan Family Welfare Foundation) και αφετέρου των αιτούντων αναφορικά με τη διακρατική υιοθεσία από τους τελευταίους του γεννηθέντος στην Αιθιοπία στις 13-1-2012 ανήλικου άρρενος τέκνου με το όνομα … Με το προεκτεθέν περιεχόμενο και αίτημα, η ένδικη αίτηση παραδεκτώς και αρμοδίως φέρεται προς συζήτηση ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού, προκειμένου να εκδικασθεί με την προσήκουσα διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας (ά. 905§§1,4 και 740 επ. ΚΠολΔ). Είναι επιπροσθέτως παραδεκτή και νόμιμη, ερειδόμενη στη ρύθμιση του άρθρου 780 ΚΠολΔ και σε αναλογία από το άρθρο 905§§1,4 ΚΠολΔ (βλ. Ν. Νίκα, ό.π., Κ. Ρήγα, Διαγράμματα Ειδικών Αστικών Νόμων, 2014, σελ. 607), ενόψει του ειδικού εννόμου συμφέροντος των αιτούντων προς αναγνώριση της ισχύος της εν λόγω απόφασης υιοθεσίας στην ημεδαπή, χωρίς να εφαρμόζεται εν προκειμένω, κατά τα προεκτεθέντα στη μείζονα σκέψη της παρούσας, η διάταξη του άρθρου 323 του ιδίου κώδικα, οπότε πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω κατʼ ουσίαν.

Από τα προσκομιζόμενα μετʼ επικλήσεως έγγραφα και την εν γένει διαδικασία αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι αιτούντες, Έλληνες υπήκοοι και γεννηθέντες στις 2-9-1966 ο πρώτος απʼ αυτούς και στις 2-6-1965 η δεύτερη απʼ αυτούς, τέλεσαν νόμιμο θρησκευτικό γάμο, σύμφωνα με τους Κανόνες της ΑνατολικήςΟρθόδοξης Εκκλησίας στον Καστελόκαμπο Πατρών στις 23-7-2006, από τον οποίο δεν απέκτησαν τέκνα, φυσικά ή θετά (βλ. το από 11-7-2018 πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του Δήμου Πατρέων) και κατοικούν στην Πάτρα, επί της οδού …. Περαιτέρω, μεταξύ αφενός του εδρεύοντος στην πόλη Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας Ιδρύματος Οικογενειακής Πρόνοιας Μπίρχαν (Birhan Family Welfare Foundation) και αφετέρου των αιτούντων καταρτίσθηκε στις 13-1-2018 συμφωνητικό υιοθεσίας, δυνάμει του οποίου ανέλαβαν οι τελευταίοι να υιοθετήσουν ένα ανήλικο άρρεν τέκνο γεννηθέν στην πόλη Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας στις 13-1-2012, από άγνωστους φυσικούς γονείς, το οποίο βρέθηκε εγκαταλελειμμένο και εν συνεχεία τέθηκε υπό την φροντίδα και επιμέλεια του προμνημονευθέντος ιδρύματος. Το εν λόγω συμφωνητικό καταρτίσθηκε στην πόλη Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας, τόπο κατοικίας του τέκνου, και εν συνεχεία οι ανωτέρω συμβαλλόμενοι υπέβαλαν αίτηση ενώπιον του αρμόδιου Πρωτοδικείου της Αντίς Αμπέμπα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Αιθιοπίας, ζητώντας την επικύρωση του προαναφερθέντος συμφωνητικού υιοθεσίας. Επί της αίτησης αυτής εκδόθηκε η υπʼ αριθμόν 75103/12-4-2018 αμετάκλητη απόφαση του προμνημονευθέντος Δικαστηρίου, το οποίο έκρινε ότι η προκείμενη υιοθεσία είναι προς το συμφέρον του συγκεκριμένου τέκνου και επικύρωσε το προαναφερόμενο συμφωνητικό. Από την προμνημονευθείσα απόφαση, η οποία προσκομίζεται με τη συνημμένη σʼ αυτή μετάφραση στην ελληνική γλώσσα από την αγγλική, προκύπτει ότι οι υιοθετούντες ήταν παρόντες κατά τη διαδικασία ενώπιον του ανωτέρω αλλοδαπού Δικαστηρίου, ενώ και το ίδρυμα ως αιτούν την επικύρωση του συμφωνητικού υιοθεσίας δεν στερήθηκε το δικαίωμα υπεράσπισης και εν γένει συμμετοχής στη συγκεκριμένη δίκη. Αντιθέτως, ήταν αδύνατη η παράσταση στη δίκη της υιοθεσίας των φυσικών γονέων του υιοθετούμενου τέκνου και η παροχή συναίνεσης εκ μέρους τους, δοθέντος ότι αυτοί τυγχάνουν άγνωστοι. Ακολούθως, καταχωρήθηκε η υιοθεσία και εκδόθηκε πιστοποιητικό υιοθεσίας στο οποίο αναγράφεται το όνομα του ως … και ως θετοί γονείς του οι αιτούντες (βλ. το πιστοποιητικό υιοθεσίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Αιθιοπίας με τη συνημμένη σʼ αυτό μετάφραση από την αγγλική γλώσσα στην ελληνική). Εξάλλου, για τη σύσταση της εν λόγω υιοθεσίας εφαρμόσθηκε το αιθιοπικό δίκαιο ωςδίκαιο της χώρας της ιθαγένειας του υιοθετουμένου, ενώ πληρούνται οι ουσιαστικές προϋποθέσεις υιοθεσίας που προβλέπει το ελληνικό δίκαιο για τους αιτούντες κατά τα άρθρα 1543 επ. ΑΚ (ά. 23§1 ΑΚ). Το προειρημένο αλλοδαπό δικαστήριο είχε επιπροσθέτως δικαιοδοσία κατά το δίκαιο της χώρας του να επιληφθεί της υπόθεσης, δοθέντος ότι, ως εκτέθηκε ανωτέρω, ο υιοθετούμενος έχει αιθιοπική ιθαγένεια και κατά τον χρόνο τέλεσης της υιοθεσίας κατοικούσε εντός της περιφέρειας του συγκεκριμένου δικαστηρίου. Η ως άνω απόφαση δεν προσκρούει επίσης στην ημεδαπή δημόσια τάξη και τα χρηστά εν γένει ήθη της ελληνικής κοινωνίας ούτε, όπως προκύπτει από τα προσκομιζόμενα με αριθμούς πρωτοκόλλου 2097/20-7-2018 πιστοποιητικό του Γραμματέα του Δικαστηρίου αυτού και 4217/20-7-2018 πιστοποιητικό της Γραμματέα του Πρωτοδικείου Αθηνών, έχει μέχρι και τη συζήτηση της υπό κρίση αίτησης εκδοθεί απόφαση του Πρωτοδικείου Πατρών και του Πρωτοδικείου Αθηνών αντίστοιχα σχετική με την προαναφερθείσα υπόθεση υιοθεσίας. Κατʼ ακολουθίαν των προπαρατεθέντων, αφού δε συντρέχει λόγος, ο οποίος να αποκλείει την αναγνώριση της ισχύος της προειρημένης αμετάκλητης αλλοδαπής απόφασης περί της προσωπικής κατάστασης των αιτούντων και του υιοθετουμένου, πρέπει η ένδικη αίτηση να γίνει δεκτή ως βάσιμη και κατʼ ουσίαν και να αναγνωρισθεί ότι η εν λόγω απόφαση έχει στην Ελλάδα την ισχύ που της αναγνωρίζει το δίκαιο του προαναφερθέντος κράτους έκδοσής της.

Δέχεται την αίτηση.

Αναγνωρίζει ότι έχει ισχύ στην Ελληνική Επικράτεια η υπʼ αριθμόν 75103/12-4-2018 αμετάκλητη απόφαση του Ομοσπονδιακού Πρωτοδικείου της Αντίς Αμπέμπα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Αιθιοπίας, δυνάμει της οποίας απόφασης επικυρώθηκε το από 13-1-2018 συμφωνητικό υιοθεσίας μεταξύ αφενός του εδρεύοντος στην πόλη Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας Ιδρύματος Οικογενειακής Πρόνοιας Μπίρχαν (Birhan Family Welfare Foundation) και αφετέρου των αιτούντων αναφορικά με την υιοθεσία από τους τελευταίους του γεννηθέντος στην Αιθιοπία στις 13-1-2012 ανήλικου άρρενος τέκνου με το όνομα ….

Κρίθηκε, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στην Πάτρα, στις 7-8-2018, δίχως την παρουσία των αιτούντων και της πληρεξουσίας δικηγόρου τους.

Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ