Μετά από σειρά σκανδάλων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε νέα σχέδια για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Ορθώς επιχειρεί να αντιμετωπίσει σοβαρά αυτό το πρόβλημα – αλλά οι προτάσεις της είναι αδύναμες. Αντί να δημιουργήσει μια νέα υπηρεσία και να την εξοπλίσει με τα απαραίτητα για να κάνει τη δουλειά, η Ευρώπη σχεδιάζει να συνεχίσει να στηρίζεται στις εθνικές αρχές, μερικές από τις οποίες δεν είναι σε θέση να αναλάβουν το έργο.
Τράπεζες στη Δανία, την Ολλανδία, τη Λετονία και τη Μάλτα συσχετίστηκαν με παράνομες εισροές κεφαλαίων από χώρες όπως η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα. Η ΕΕ έχει κάνει βήματα για να κεντροποιήσει την τραπεζική εποπτεία, αλλά το ξέπλυμα χρήματος παραμένει ευθύνη των κρατών μελών. Ήταν το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ που ανακάλυψε ότι η ABLV, τράπεζα της Λετονίας, συμμετείχε σε “θεσμοθετημένη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες”, με αποτέλεσμα οι αρχές της ΕΕ να της αφαιρέσουν την άδεια λειτουργίας. Και μια έκθεση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ρυθμιστική αρχή της Μάλτας “δεν κατόρθωσε να ασκήσει αποτελεσματική εποπτεία” στην Pilatus Bank, μια τράπεζα με συνδέσεις με το Ιράν.
Επί της αρχής, δεν υπάρχει τίποτα κακό με την εθνική ρύθμιση του διεθνούς οικονομικού εγκλήματος. Η Υπηρεσία Πληροφοριών για την Τρομοκρατία και την Οικονομία χειρίζεται τις υποθέσεις ξεπλύματος χρήματος. Ωστόσο, ορισμένες κυβερνήσεις της ΕΕ, οι οποίες ανησυχούν για τη φήμη των τραπεζών τους, υιοθέτησαν υπερβολικά χαλαρή προσέγγιση. Μια κοινή υπηρεσία της ΕΕ θα ήταν λιγότερο ευάλωτη στις τοπικές πιέσεις. Επίσης, οι τράπεζες της ΕΕ μπορούν να ανοίξουν υποκαταστήματα σε ολόκληρη την Ένωση με προνομιακούς όρους χάρη στο λεγόμενο σύστημα διαβατηρίων – ο τραπεζικός τομέας της ΕΕ είναι εγγενώς διασυνοριακός, ενισχύοντας τα επιχειρήματα υπέρ μιας κεντρικής εποπτείας.
Οι Βρυξέλλες επιθυμούν να δώσουν νέες εξουσίες στην EBA, έτσι ώστε ο οργανισμός να μπορεί να υπαγορεύσει στις εθνικές εποπτικές αρχές να ερευνούν περιπτώσεις και να εξετάζουν το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων. Αυτό είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Αλλά η ΕBA δεν είναι εξοπλισμένη για αυτό το εγχείρημα. Ο οργανισμός που εδρεύει στο Λονδίνο είναι υπεύθυνος κυρίως για το σχεδιασμό προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων και την εποπτεία των προληπτικών κανόνων. Ορισμένες πτυχές της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες εμπίπτουν στην αρμοδιότητά του, αλλά επί του παρόντος υπάρχουν μόνο δυο στελέχη που έχουν αναλάβει την αποστολή αυτή. Η ΕΕ θέλει να προσθέσει άλλους 10. Αυτό δεν αρκεί.
Το πιο σημαντικό είναι ότι η ΕΕ επιθυμεί οι εγχώριες ρυθμιστικές αρχές να συνεχίσουν να έχουν την ευθύνη. Θα ήταν καλύτερο να εναρμονιστούν οι κανόνες, να δημιουργηθεί ένας νέος οργανισμός και να του ανατεθεί η βασική ευθύνη για τον έλεγχο των παραβατών. Η ΕΕ έχασε μια ευκαιρία να προχωρήσει σε ένα καλύτερο σύστημα και να βελτιώσει τη φήμη της για υγιή χρηματοπιστωτική εποπτεία.
