Χωριστές φορολογικές δηλώσεις εισοδήματος θα μπορούν υποβάλλουν από το 2019 (εισοδήματα 2018) οι σύζυγοι με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ενώ στη συνέχεια θα εκδίδονται και ξεχωριστά εκκαθαριστικά. Ταυτόχρονα, η φορολογική διοίκηση αποφάσισε ότι ακόμα και στις κοινές δηλώσεις θα γίνεται ξεχωριστή βεβαίωση φόρου και κατ’ επέκταση επιστροφή φόρου εφόσον προκύπτει για τον κάθε υπόχρεο. Ηδη οι υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων έχουν ξεκινήσει τις απαραίτητες διαδικασίες και το προσεχές διάστημα θα δοθεί η δυνατότητα στους πολίτες να επιλέξουν εάν επιθυμούν για λόγους ιδιωτικότητας ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις με τους συζύγους. Βέβαια, σε αυτή την περίπτωση δεν αποκλείεται αρκετοί που θα διαλέξουν τη χωριστή δήλωση να πέσουν στην παγίδα των τεκμηρίων. Σύμφωνα με πληροφορίες:
1. Οσοι επιθυμούν να υποβάλουν χωριστή δήλωση θα πρέπει να το δηλώσουν μέχρι κάποια συγκεκριμένη ημερομηνία.
2. Αυτόματα η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα ενημερώνει και τον/τη σύζυγο για την επιλογή αυτή.
3. Η εκκαθάριση του φόρου θα γίνεται ξεχωριστά για κάθε σύζυγο και στη δήλωση του καθενός θα υπολογίζονται αποκλειστικά και μόνο τα περιουσιακά στοιχεία εκείνα που είναι στο όνομά του. Δηλαδή, με χωριστό υπολογισμό των στοιχείων εισοδήματος, δαπανών και τεκμηρίων και χωριστή βεβαίωση του φόρου ή της απαίτησης για επιστροφή.
Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος κάποιος εκ των δύο συζύγων να κληθεί να πληρώσει υψηλότερο φόρο εξαιτίας των τεκμηρίων – δηλαδή περιουσιακών στοιχείων που δεν μπορούν να συντηρηθούν από το εισόδημα που θα δηλώνεται.
4. Για όσους υποβάλλουν κοινή δήλωση τα περιουσιακά στοιχεία θα υπολογίζονται στο σύνολό τους και για τους δύο φορολογουμένους, όπως γίνεται και σήμερα. Ωστόσο, θα εκδίδονται διαφορετικά εκκαθαριστικά σημειώματα. Δηλαδή μπορεί ο σύζυγος να κληθεί να καταβάλει φόρο και η σύζυγος να έχει επιστροφή φόρου. Επί της ουσίας δεν θα γίνεται συμψηφισμός μεταξύ των δηλωθέντων εισοδημάτων από το ζευγάρι.
5. Εφόσον δεν δηλωθεί η βούληση υποβολής χωριστής δήλωσης από κανέναν εκ των δύο συζύγων, θα υποβάλλεται κοινή δήλωση με βάση το ισχύον νομοθετικό καθεστώς.
Στη δυνατότητα να υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις από τα ζευγάρια φθάσαμε μετά την απόφαση του ΣτΕ, το οποίο είχε επισημάνει στην απόφασή του ότι «δεν συντρέχει λόγος, και μάλιστα προφανής λόγος δημοσίου συμφέροντος, που να δικαιολογεί την υποχρεωτική υποβολή κοινής δήλωσης φόρου εισοδήματος των συζύγων». Μέχρι σήμερα ξεχωριστή φορολογική δήλωση μπορούσαν να υποβάλλουν τα ζευγάρια που ήταν σε διάσταση, καθώς και εάν εις εκ των συζύγων βρισκόταν επισήμως σε κατάσταση πτώχευσης.
Με την απόφαση του ΣτΕ πλέον όσοι επιθυμούν μπορούν να ενημερώσουν την εφορία ότι θα υποβάλλουν ξεχωριστή δήλωση και κάθε μέλος θα λαμβάνει το δικό του εκκαθαριστικό σημείωμα.
Η απόφαση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, δεδομένου ότι τα έγγαμα ζευγάρια ή τα ζευγάρια με σύμφωνο συμβίωσης μπορούν να υποβάλλουν ξεχωριστά δήλωση και να πληρώνουν ξεχωριστά τους φόρους ή να εισπράττουν την επιστροφή φόρου. Σήμερα, για παράδειγμα, μετά την εκκαθάριση της κοινής δήλωσης προκύπτει για τον σύζυγο φόρος 1.000 ευρώ και για τη σύζυγο επιστροφή φόρου 1.000 ευρώ. Το εκκαθαριστικό βγάζει μηδενικό αποτέλεσμα, αφού η εφορία συμψηφίζει το ποσό. Με την απόφαση του ΣτΕ, ο σύζυγος θα λάβει χρεωστικό σημείωμα πληρώνοντας τον φόρο σε 3 διμηνιαίες δόσεις, ενώ η σύζυγος θα λάβει την επιστροφή φόρου κανονικά. Ωστόσο, με την ξεχωριστή δήλωση δεν θα μεταφέρεται τίποτα από τον ένα σύζυγο στον άλλο. Συγκεκριμένα, εάν η σύζυγος έχει μερικές αποδείξεις λιγότερες για το χτίσιμο του αφορολόγητου ορίου, μπορεί να «πάρει» από τις αποδείξεις του συζύγου. Στην ξεχωριστή δήλωση αυτό δεν θα επιτρέπεται.
