Οι όροι με τους οποίους ανασφάλιστοι και όσοι δεν δικαιούνται σύνταξη μπορούν να λάβουν 360 € τον μήνα
Από τον
Νάσο Χατζητσάκο
Τη δυνατότητα λήψης έστω και ενός ελάχιστου, για τη διαβίωσή τους, ποσού 360 ευρώ τον μήνα μπορούν να λάβουν όσοι είναι άνω των 67 ετών και, μεταξύ άλλων, δεν δικαιούνται να λάβουν κύρια σύνταξη είτε από την Ελλάδα είτε από το εξωτερικό.
Συνολικά, για τη λήψη της πάλαι ποτέ γνωστής σαν «σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων» απαιτείται οι ενδιαφερόμενοι να πληρούν συνολικά επτά βασικούς όρους, βάσει της ισχύουσας μνημονιακής νομοθεσίας. Η σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων έως πριν από δύο χρόνια αποδιδόταν από τον τ. ΟΓΑ.
Πλέον, έχει μετονομαστεί σε Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων και χορηγείται από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ). Συνολικά, τη σύνταξη – επίδομα υπερήλικων ανασφάλιστων λαμβάνουν 26.703 άτομα.
Ο λόγος για τον οποίο το εν λόγω επίδομα-σύνταξη δικαιούνται λίγοι υπερήλικες είναι οι ιδιαίτερα επαχθείς όροι χορήγησής του, βάσει της κείμενης μνημονιακής νομοθεσίας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον νόμο, το επίδομα δίνεται στους ανασφάλιστους υπερήλικες και σε αυτούς που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης εφόσον, όμως, πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:
1 Εχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους.
2 Δεν λαμβάνουν ή δεν δικαιούνται να λάβουν σύνταξη από το εξωτερικό ή οποιαδήποτε ασφαλιστική ή προνοιακή παροχή από την Ελλάδα, μεγαλύτερη από 360 ευρώ. Αν η σύνταξη αυτή ή παροχή από δημόσιο φορέα που λαμβάνουν είναι μικρότερη από το επίδομα των 360 ευρώ, δικαιούνται το ποσό της διαφοράς που προκύπτει μετά την αφαίρεση του ποσού της σύνταξης ή παροχής που λαμβάνουν από το επίδομα.
Σε περίπτωση μεταβολής του ποσού της σύνταξης ή της παροχής που λαμβάνουν από το εξωτερικό ή την Ελλάδα, οι δικαιούχοι υποχρεούνται να το δηλώσουν αμέσως, προκειμένου να τροποποιηθεί αναλόγως το ποσό του επιδόματος. Για όσους λαμβάνουν σύνταξη ή άλλη παροχή από οποιονδήποτε φορέα του εξωτερικού, η νομισματική ισοτιμία λαμβάνεται υπόψη την πρώτη εργάσιμη ημέρα του έτους κατά τη χορήγηση, την επαναχορήγηση ή την τροποποίηση του ποσού της παροχής που λαμβάνουν από τον αρμόδιο για την καταβολή αυτής φορέα, λόγω αλλαγής του ποσού της σύνταξης που λαμβάνουν από τον φορέα του εξωτερικού.
3 Διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα 15 συνεχόμενα έτη πριν από την υποβολή της αίτησης για τη λήψη του επιδόματος ή 15 έτη μεταξύ του 17ου και του 67ου έτους της ηλικίας τους, εκ των οποίων τα 10 συνεχόμενα πριν από την υποβολή της αίτησης και εξακολουθούν να διαμένουν στην Ελλάδα και μετά τη λήψη της παροχής.
4 Το ποσό του επιδόματος καταβάλλεται πλήρες (ή μειωμένο λόγω σύνταξης εξωτερικού ή προνοιακής παροχής εντός Ελλάδας, όπως προαναφέρθηκε) για όσους πληρούν αθροιστικά τα ανωτέρω κριτήρια και έχουν συμπληρώσει στη χώρα τουλάχιστον 35 πλήρη έτη διαμονής. Το ποσό μειώνεται κατά 1/35 για καθένα έτος που υπολείπεται των 35 ετών διαμονής στη χώρα.
5 Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημά τους, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 4.320 ευρώ. Στην περίπτωση εγγάμων το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα, καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα, δεν υπερβαίνει το ποσό των 8.640 ευρώ.
6 Εξαιρούνται της παροχής οι μοναχοί/ές, οι οποίοι διαμένουν σε ιερές μονές και συντηρούνται από αυτές, και όσοι εκτίουν ποινή στερητική της ελευθερίας.
7 Επίσης, εξαιρούνται οι ανασφάλιστοι υπερήλικες και αυτοί που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, εφόσον ο/η σύζυγος λαμβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή μεγαλύτερη από την παροχή (360 ευρώ).
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, στο εισόδημα δεν υπολογίζονται:
α) Οι οικονομικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε άτομα με αναπηρίες λόγω της αναπηρίας τους,
β) το διατροφικό επίδομα που χορηγείται στους πάσχοντες από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου και στους μεταμοσχευμένους,
γ) το επίδομα ανεργίας και
δ) η διατροφή που καταβάλλεται σε ανήλικο τέκνο με δικαστική απόφαση ή με συμβολαιογραφική πράξη ή με ιδιωτικό έγγραφο.
Στα περιουσιακά στοιχεία συνυπολογίζονται:
■ Η ακίνητη περιουσία: Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του αιτούντος, σύμφωνα με τα ανωτέρω, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 90.000 ευρώ.
■ Η κινητή περιουσία: Το τεκμήριο αντικειμενικής δαπάνης της κινητής περιουσίας του αιτούντος (επιβατικά Ι.Χ., Μ.Χ. αυτοκίνητα ή και δίκυκλα) δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολό της το ποσό των 6.000 ευρώ.
Οι νέες αλλαγές από το 2022
Το πλήρες ποσό του μηνιαίου επιδόματος ανέρχεται σε 360 ευρώ. Το επίδομα καταβάλλεται σε μηνιαία βάση για όσους δικαιούχους κάνουν αίτηση από την πρώτη του επόμενου της υποβολής της αίτησης μήνα. Κατά της απόφασης περί απονομής ή μη του επιδόματος επιτρέπεται ένσταση ενώπιον του οργάνου εξέτασης ενστάσεων εντός τριών μηνών, που αρχίζει από την κοινοποίηση της απόφασης στον αιτούντα. Τα αρμόδια όργανα πρέπει να εξετάσουν την ένσταση και υποχρεούνται να αποφανθούν μέσα σε έναν μήνα από την υποβολή της. Από την 1η Ιανουαρίου του 2022 κατ’ έτος με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης το επίδομα θα αυξάνεται με βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους και δεν θα υπερβαίνει την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
Τα τρία σημεία SOS
1 Οι ανασφάλιστοι υπερήλικες που ελάμβαναν ήδη, πριν από τις 12 Μαΐου 2016, παροχή από τον ΟΓΑ εξακολουθούν να λαμβάνουν την παροχή, σύμφωνα με το παλιό καθεστώς.
2 Το επίδομα δεν υπόκειται σε κράτηση για περίθαλψη. Οσοι λάβουν το επίδομα και δεν καλύπτονται για παροχές υγείας από τυχόν άλλη παροχή, δικαιούνται ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη από τις δημόσιες δομές υγείας με χρήση του ΑΜΚΑ.
3 Το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων υπόκειται σε παρακράτηση φόρου, καθώς και σε αναλογικό τέλος χαρτοσήμου 3%, πλέον 20% επί του χαρτοσήμου υπέρ ΟΓΑ, σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις του άρθρου 13 παρ. 3 του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου.
