Υποχρεωμένες να βάλουν χέρι στις κεφαλαιακές τους εφεδρείες είναι οι τράπεζες από τη “δυσκολία” να μειώσουν τα NPLs. Και αυτό πολύ πιο σύντομα από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί.
Αναζητείται πλέον “σανίδα σωτηρίας” και στα υγιή δάνεια των χαρτοφυλακίων τους ενόψει της επερχόμενης δραστικότερης μείωσης κατά 30 δισ. ευρώ των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Σε γνώση της κυβέρνησης η εξαιρετικά δυσχερής θέση, καθώς η μείωση των NPLs που πρέπει να επιτευχθεί ισοδυναμεί προοπτικά με την “εξαφάνιση” του ενεργητικού μιας ολόκληρης τράπεζας. Δύσκολος και θολός ο ορίζοντας για τον τραπεζικό κλάδο τα επόμενα χρόνια.
Και τα… χρυσαφικά
“Αλυσοδεμένες” στο πρόβλημα των NPLs και εγκλωβισμένες σε ένα τούνελ που δύσκολα μπορεί να τις οδηγήσει σε ξέφωτο, οι τράπεζες έχουν εισπράξει τις αρνητικές αντιδράσεις των επενδυτών στο χρηματιστήριο, που βλέπουν το αδιέξοδο στο οποίο αυτές βρίσκονται. Οι δυσθεώρητοι στόχοι που θα κληθούν να υποβάλουν οι τράπεζες στον SSM για τη μείωση των “κόκκινων” δανείων τους μαζί με την απουσία “αντίβαρων” για την παραγωγή εσόδων και κερδών, συνθέτουν ένα ζοφερό “αδιέξοδο” για τον κλάδο.
Η προοπτική αυτή επιτάσσει την ανεύρεση λύσεων “επιβίωσης” για τα επόμενα 1-2 χρόνια, προκειμένου οι τράπεζες να αποφύγουν να συρθούν σε αυξήσεις κεφαλαίου, στις οποίες τα ιδιωτικά κεφάλαια θα γυρίσουν την πλάτη και η επιστροφή στην κρατικοποίηση θα είναι μονόδρομος.
Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες θα βγάλουν στο… παζάρι και τα χρυσαφικά τους δηλαδή το υγιές δανειακό τους χαρτοφυλάκιο και θα προχωρήσουν σε τιτλοποιήσεις και πωλήσεις με διττό στόχο: αφενός να ενισχύσουν τα εποπτικά τους κεφάλαια, αφετέρου να μπορέσουν, με το περίσσευμα της ρευστότητας που θα αποκτήσουν, να προχωρήσουν σε νέες χορηγήσεις και αύξηση της πιστωτικής επέκτασης, συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά στην αναχαίτιση του κατήφορου των εσόδων τους.
Το πρώτο βήμα
Ήδη η Eurobank κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, έχοντας λάβει τις σχετικές άδειες από τις εποπτικές Αρχές και την DGComp. Η τράπεζα θα τιτλοποιήσει στεγαστικά δάνεια ύψους 2 δισ. ευρώ, για τα οποία εκδηλώνεται επενδυτικό ενδιαφέρον, σύμφωνα με τις αρχικές ενδείξεις. Η τιτλοποίηση θα περιλαμβάνει δύο κατηγορίες ακινήτων: μικρά, με αξία από 30.000 έως 60.000 ευρώ, και μεγαλύτερα, αξίας από 60.000 έως 100.000 ευρώ.
Τα στεγαστικά δάνεια που θα τιτλοποιηθούν θα αποτελέσουν το κάλυμμα για την έκδοση τριών ομολόγων (senior, medium, junior), από τα οποία η τράπεζα σχεδιάζει να πουλήσει το 50% σε επενδυτές και η ίδια να διακρατήσει το υπόλοιπο 50%, εισπράττοντας, έτσι, και τις αποδόσεις των ομολόγων πέραν των εσόδων που θα έχει από την πώληση των ομολόγων σε επενδυτές. Στον σχεδιασμό των τραπεζών βρίσκονται στη συνέχεια τιτλοποιήσεις επιχειρηματικών δανείων και αργότερα ναυτιλιακών.
Στόχοι και εκτιμήσεις
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, στην πρώτη μεταμνημονιακή συνάντηση των τραπεζιτών με τους εκπροσώπους των “θεσμών” την προηγούμενη εβδομάδα, δόθηκε το στίγμα των στόχων για τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα που θα οριστικοποιήσουν μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο οι τράπεζες και θα υποβάλουν στον SSM στις 30 Σεπτεμβρίου.
Ο στόχος για την τριετία από το 2019 μέχρι τα τέλη του 2021 τίθεται για NPEs στο 20% των συνολικών χορηγήσεων των τραπεζών, από 47,6% που είναι σήμερα το ποσοστό των συνολικών μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Πρόκειται για μείωση των “κόκκινων” δανείων κατά τουλάχιστον 30 δισ. ευρώ που θα περιορίσει τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα στα 35 από 65 δισ. ευρώ, όπως προβλέπει η υφιστάμενη στοχοθεσία για τα τέλη του 2019, όταν προβλέπει και τον αντίστοιχο δείκτη NPEs να έχει υποχωρήσει στο 35,2%. Η παραπάνω μείωση, ωστόσο, δεν είναι αρκετή για τις αγορές, οι οποίες θα “ανοίξουν σαμπάνιες” μόνο όταν ο δείκτης των ελληνικών μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων περιοριστεί στο 10% των συνολικών δανείων των τραπεζών (σήμερα τα δάνεια των επιχειρήσεων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά ανέρχονται σε 177 δισ. ευρώ).
Όπως έγραψε το Capital.gr στις 25 Αυγούστου, ο SSM έχει διαμηνύσει στις τράπεζες ότι θα επιθυμούσε τον δείκτη NPEs και κάτω του 20% το 2021, ει δυνατόν στο 17%, από 41% που είναι ο στόχος για το τέλος του τρέχοντος έτους, ενώ στα τέλη του 2022, θα ήθελε περαιτέρω υποχώρησή του κάτω του 10%, από 9% έως ιδανικά 6%. Πρόκειται για απαιτήσεις-σοκ που ανεβάζουν τον λογαριασμό της μείωσης των NPEs στα 50 δισ. ευρώ.
Στο διάστημα που απομένει μέχρι την οριστικοποίηση και υποβολή των νέων στόχων των τραπεζών στον SSM, οι τελευταίες θα εκτιμήσουν και τη δυναμική των εργαλείων που έχουν στη διάθεσή τους για τη μείωση των NPLs.
Ο υπολογισμός γίνεται με αρχικό δεδομένο ότι η χρήση των διαγραφών μη εξυπηρετούμενων δανείων έχει πλέον περιορισμένα όρια, ενώ οι πωλήσεις δανείων έχουν “ταβάνι” την προστασία των τραπεζικών κεφαλαίων. Σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις, οι διαγραφές δεν μπορούν να ξεπεράσουν τα 2 δισ. ευρώ. Όσο για τις πωλήσεις, θα επισπευσθούν, κυρίως σε δάνεια που έχουν εξασφαλίσεις και σε μικρότερο βαθμό στο καταναλωτικό χαρτοφυλάκιο. Με τη μέχρι στιγμής στοχοθεσία, οι τράπεζες στοχεύουν σε επιπλέον πωλήσεις 4,7 δισ. ευρώ, αγγίζοντας τα 11,6 δισ. ευρώ συνολικές πωλήσεις για την περίοδο Ιουνίου 2017 – Δεκεμβρίου 2019. Η επικείμενη ανοδική αναθεώρηση των στόχων για τη μείωση των NPEs, δεν αποκλείεται να ενισχύσει κατά περίπου 3 δισ. ευρώ τις πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων μέχρι τα τέλη του 2019, ανεβάζοντάς τες κοντά στα 15 δισ. ευρώ.
Ψαλιδισμένες είναι οι προσδοκίες για την αποδοτικότητα των ρυθμίσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οι εισπράξεις μέσω ρυθμίσεων δανείων δεν αναμένεται να υπερβούν τα 3-3,5 δισ. ευρώ. Σημαντικά υπολογίζουν οι τράπεζες στις αλλαγές του νόμου Κατσέλη που πλέον έχουν τεθεί σε ισχύ. Οι πρώτες ενδείξεις είναι θετικές για το ότι θα καταστήσουν εφικτή μείωση των δανείων, ύψους 17 δισ. ευρώ, που βρίσκονται στην “ομπρέλα” του νόμου, κατά 15%-20%. Οι τράπεζες εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να ανακτήσουν οφειλές 2,5-3 δισ. ευρώ την επόμενη διετία. Οφειλές 2-2,5 δισ. ευρώ εκτιμούν ότι μπορούν να ανακτήσουν από τους πλειστηριασμούς, οι οποίοι, αν και αυξάνονται, αργούν να αποδώσουν στα ταμεία των τραπεζών.
