Τον παλμό του Πατριαρχείου και το στίγμα του για τα γεγονότα που διαδραματίζονται στον Ορθόδοξο κόσμο με αφορμή την κρίση στην Ουκρανία, αλλά και το πώς αντιλαμβάνεται τον πολυσήμαντο και πολυδιάστατο ρόλο του το Οικουμενικό Πατριαρχείο, έδωσε σήμερα ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος από την Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων Φερίκιοι που κάποτε έσφυζε από ζωή και το ελληνικό στοιχείο υπερτερούσε ενώ τώρα δίνει απλά μαρτυρία πίστεως με τους λιγοστούς πλέον Έλληνες που διαμένουν στην Πόλη.
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος επέλεξε να στείλει ένα δυνατό μήνυμα σε ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο από την πρώτη του κιόλας λειτουργία μετά την αψυχολόγητη απόφαση της Μόσχας για διακοπή Κοινωνίας με το Φανάρι.
«Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αγωνίζεται για να διασώζεται η Ορθοδοξία από τους κινδύνους του εθνικισμού, της εσωστρεφείας και της αυταρχίας, του άγονου συντηρητισμού και του φονταμενταλισμού, της υποτιμήσεως των επιτευγμάτων του σύγχρονου πολιτισμού και της αρνήσεως του διαλόγου με τον κόσμο».
Στην πρώτη Θεία Λειτουργία που χοροστάτησε μετά την απόφαση της Εκκλησίας της Ρωσίας να διακόψει την Κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος φρόντισε να ξεκαθαρίσει πως το Φανάρι δεν σκοπεύει να αφήσει τον ουκρανικό λαό απροστάτευτο και την Εκκλησία της Ουκρανίας στην τύχη της.
«Είναι αδιανόητο ο Οικουμενικός Θρόνος ο οποίος έχει εκ των ιερών κανόνων την ευθύνη για την ενότητα και την ευστάθεια της Ορθοδοξίας να αδρανεί και να σιωπά όταν ένας ορθόδοξος λαός πάσχει και αναζητεί λύση εκκλησιαστικών προβλημάτων τα οποία τον ταλανίζουν επί αιώνες. Προσβλέπει δε και προσφεύγει στον Οικουμενικό Θρόνο αιτούμενος στηριγμό και προστασία» είπε ο Οικουμενικός Πατριάρχης με αποφασιστικό ύφος.
Εξηγώντας πως το Πατριαρχείο παρεμβαίνει επειδή οφείλει και όχι για να κάνει επίδειξη δύναμης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης σημείωσε πως αν αδιαφορήσουμε θα πρέπει να απολογηθούμε στον Θεό και την Ιστορία.
Είπε χαρακτηριστικά: «Παρεμβαίνουμε οφειλετικώς – όπως πράττουμε και σήμερα – πάντοτε επί τη βάση αυθεντικώς εκκλησιαστικών, γνησίως οικουμενικών και αμιγώς υπερεθνικών κριτηρίων για την αλήθεια και την παράδοση της Εκκλησίας για την προάσπιση της κανονικής τάξεως και της ταυτότητος της Ορθοδοξίας προς οικοδομή του Σώματος του Χριστού και όχι για τον εαυτό μας και επίδειξη ισχύος και δυνάμεως κοσμικής. Αδιαφορούντες θα είμεθα αναπολόγητοι ενώπιων Θεού και Ιστορίας».
Στην σύντομη ομιλία του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναφέρθηκε στην αποστολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε σχέση με τον άνθρωπο, τον πολιτισμό και την πρόοδο.
Ο Οικουμενικός Θρόνος είπε ο Πατριάρχης «Μεριμνά για τον άνθρωπο και τα οξέα υπαρξιακά προβλήματά του, για την αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων της εποχής μας, στη βαση των θεοδώρητων αξιών της Ορθοδόξου Παραδόσεως μας. Αποδεικνύει δια της πολυδιάστατης ευλογημένης βακτηρίας του ότι δύναται να μετουσιώνει το παρελθόν σε παρόν, το παρόν σε μέλλον, το χθες και το σήμερα σε αύριο».
Ενώ σε άλλο σημείο της ομιλίας του επεσήμανε πως: «Το Οικουμενικό Πατριαρχείο όχι μόνο επιλύει διορθόδοξα προβλήματα αλλά διασώζει και προβάλει τον παγκόσμιο πολιτισμό της Ορθοδοξίας τις ακατάληπτες αξίες της εκκλησιαστικής παραδόσεως την πίστη στον εν Χριστώ αιώνιο προορισμό του ανθρώπου. Την προστασία της ιερότητος του ανθρωπίνου προσώπου και του οίκου του, του φυσικού περιβάλλοντος. Την αλληλεγγύη και τον διάλογο, την ενότητα και την συνεργασία, την ειρήνη και την καταλλαγή».
Για να συμπληρώσει: «Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία δεν καλλιεργεί και δεν προάγει απλώς τις πολύτιμες αξίες της Ορθόδοξης Παράδοσης αλλά επηρεάζει δημιουργικώς το πολιτισμικό γίγνεσθαι. Δημιουργεί και διδάσκει υψηλό πολιτισμό κοινωνίας και αγάπης. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο σφράγισε και σφραγίζει ανεξίτηλα την ιστορία της ανθρωπότητος. Αποτελεί δε και σήμερα ελπίδα για το παρόν και το μέλλον».
Μάλιστα υπενθύμισε μια παλαιότερη φράση του διαπρεπούς Θεολόγου μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη λέγοντας πως το Πατριαρχείο αποτελεί ένα ιστορικό παράδοξο «έναν θεσμό που ακόμη κι αν δεν τον είχαμε δοσμένο από τη Χάρη του Θεού και μάλιστα στο Γένος μας θα έπρεπε να τον εφεύρουμε».
Η συγκίνηση του Πατριάρχη
Όπως συνέβη και πρόσφατα κατά την διάρκεια της επίσκεψης του στην Αθήνα, έτσι και σήμερα ο Οικουμενικός Πατριάρχης συγκινήθηκε όταν αναφέρθηκε στους αγώνες που δίνει το Οικουμενικό Πατριαρχείο ώστε να προστατευτούν τα ιερά και τα όσια του Γένους και της Πίστης.
Σήμερα, ο Πατριάρχης ενέταξε στην ομιλία του ένα απόσπασμα από την Β ΄Προς Κορινθίους Επιστολή του Αποστόλου Παύλου ο οποίος περιγράφει προς τους χριστιανούς την φύση του αποστολικού έργου και το συνέδεσε αυτό με την αποστολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
«…ἐν παντὶ συνιστῶντες ἑαυτοὺς ὡς Θεοῦ διάκονοι, ἐν ὑπομονῇ πολλῇ, ἐν θλίψεσιν, ἐν ἀνάγκαις, ἐν στενοχωρίαις, ἐν πληγαῖς, ἐν φυλακαῖς, ἐν ἀκαταστασίαις, ἐν κόποις, ἐν ἀγρυπνίαις, ἐν νηστείαις, ἐν ἁγνότητι, ἐν γνώσει, ἐν μακροθυμίᾳ, ἐν χρηστότητι, ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ, ἐν λόγῳ ἀληθείας, ἐν δυνάμει Θεοῦ, διὰ τῶν ὅπλων τῆς δικαιοσύνης τῶν δεξιῶν καὶ ἀριστερῶν, διὰ δόξης καὶ ἀτιμίας, διὰ δυσφημίας καὶ εὐφημίας, ὡς πλάνοι καὶ ἀληθεῖς, ὡς ἀγνοούμενοι καὶ ἐπιγινωσκόμενοι, ὡς ἀποθνήσκοντες καὶ ἰδοὺ ζῶμεν, ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι, ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες, ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες» διάβασε προς τους πιστούς ο Πατριάρχης που δεν έκρυψε την συγκίνηση του ειδικά στην φράση «ὡς ἀποθνήσκοντες καὶ ἰδοὺ ζῶμεν, ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι».
Μνημόνευσε κανονικά τον Μόσχας
Αξίζει να σημειωθεί, αν και ήταν αναμενόμενο, πως κατά την διάρκεια της ανάγνωσης των Διπτύχων της Ορθόδοξης Εκκλησίας κατά τη διάρκεια της πατριαρχικής χοροστασίας, το όνομα του Πατριάρχη Ρωσίας αναφέρθηκε κανονικά αφού το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως δεν έχει προχωρήσει στην διακοπή Κοινωνίας με την Εκκλησία της Ρωσίας αφού αυτή η διακοπή είναι μονομερής.