Ορέστης Σεϊμένης – Αλεξάνδρα Γεράγγελου
1) Τα μπαλκόνια και οι εξώστες
Σύμφωνα με τον οικοδομικό κανονισμό, τα μπαλκόνια και οι εξώστες δεν προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης ή στα τ.μ. της επιφάνειας του διαμερίσματος. Δεν γράφονται στο Ε9.
Εάν όμως αλλάξουν χρήση και τα «κλείνουμε» για να δημιουργηθούν χώροι κύριας ή βοηθητικής χρήσης τότε έχομε αυθαιρεσία και παρανομία και πρέπει να δηλωθούν ως κύριοι ή βοηθητικοί χώροι.
2) Οι ημιυπαίθριοι χώροι
Σύμφωνα με τον οικοδομικό κανονισμό και οι ημιυπαίθριοι χώροι δεν προσμετρώνται στον Σ.Δ. ή στα τ.μ. του διαμερίσματος.
Δεν πρέπει όμως να τους «κλείνουμε» για να δημιουργήσουμε χώρους κύριας ή βοηθητικής χρήσης. Αυτό αποτελεί αυθαιρεσία και είναι παράνομο. Εάν συμβεί αυτό, πρέπει να δηλώνονται στο Ε9 ως κύριοι ή βοηθητικοί χώροι.
Θυμίζουμε ότι στην ΠΟΛ.1237/11.11.2014 αναφέρονται μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα: «[…] Αυθαίρετες κατασκευές ή προσθήκες, οι οποίες νομιμοποιήθηκαν ή τακτοποιήθηκαν και για τις οποίες δεν υπήρχε υποχρέωση αναγραφής στις προηγούμενες δηλώσεις Ε9, από το έτος 2014 δηλώνονται στην πραγματική τους κατάσταση (είτε αναγράφονται για πρώτη φορά είτε η επιφάνειά τους προστίθεται στο ήδη υφιστάμενο κτίσμα) […]»
3) Οι θέσεις στάθμευσης
3.1 Οι θέσεις στάθμευσης που δεν αποτελούν αυτοτελείς οριζόντιες ιδιοκτησίες, βρίσκονται στους κοινόχρηστους ή κοινόκτητους χώρους πολυκατοικίας και δεν ανήκουν, ως παρακολούθημα, σε οριζόντια ιδιοκτησία της πολυκατοικίας δεν αναγράφονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων.
3.2 Σύμφωνα με τις διατάξεις των Ν.1221/1980 και 960/1979, οι θέσεις στάθμευσης σε ακάλυπτο οικόπεδο δεν αναγράφονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων, εφόσον βρίσκονται σε ακάλυπτο οικόπεδο.
3.3 Δεν θεωρείται βοηθητικός χώρος ο ανοικτός χώρος της πυλωτής. Συνεπώς, οι χώροι στάθμευσης σε πυλωτή δεν θεωρούνται βοηθητικοί χώροι και δεν αναγράφονται στο Ε9. ΠΟΛ.1062/17.2.1997.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Η πυλωτή σε όλες τις πολυκατοικίες, παλαιές ή καινούργιες, είναι κοινόκτητη και κοινόχρηστη.
Εάν η χρήση των χώρων στάθμευσης δεν έχει καθορισθεί κατά την σύσταση της οριζόντιας ιδιοκτησίας, αυτή μπορεί να καθοριστεί με συμφωνία όλων των συνιδιοκτητών.
Οι συνιδιοκτήτες μπορούν να χωρίσουν την πυλωτή σε χώρους στάθμευσης και οι χώροι αυτοί να δοθούν για αποκλειστική χρήση σε συγκεκριμένους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων. Εννοείται ότι στην περίπτωση αυτή ένας ιδιοκτήτης δεν θα μπορεί να μισθώνει ή να πουλά τη χρήση της θέσης σε τρίτα πρόσωπα που δεν έχουν ιδιοκτησία στην ίδια πολυκατοικία.
Οι θέσεις στάθμευσης στην πυλωτή και γενικά στους ανοικτούς χώρους μιας πολυκατοικίας δεν μπορούν να περιτοιχιστούν ούτε να χρησιμοποιηθούν για χρήση άλλη από την προβλεπόμενη.
Εάν η χρήση θέσης στάθμευσης στην πυλωτή δεν αναφέρεται στο συμβόλαιο ή στην οικοδομική άδεια, δεν αναγράφεται στους βοηθητικούς χώρους στο Ε9
4) Δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης σε κήπους, ταράτσες κ.λπ.
Σε κήπους, σε ταράτσες, σε ακάλυπτους χώρους, σε λοιπές δουλείες, μπορεί να αναγράψει στην πρώτη σελίδα της δήλωσης Ε9, δυνητικά και χωρίς να έχει σχετική υποχρέωση από τον νόμο, τα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης τα οποία έχει χωρίς να αναγράφονται στο συμβόλαιο αγοράς (σιωπηρή συμφωνία):
Τα παραπάνω δικαιώματα αποκλειστικής χρήσης (πλην της οίκησης και της επικαρπίας) δεν αναγράφονται στο εσωτερικό του εντύπου.
5) Κοινόχρηστη πισίνα
Όποιος έχει ακίνητο σε πολυκατοικία η οποία διαθέτει κοινόχρηστη πισίνα δεν θα την αναγράψει στο Ε9 στην περίπτωση που δεν υπάρχει στο συμβόλαιο αγοράς αποκλειστική χρήση του κοινόχρηστου χώρου της πισίνας. Δεν θεωρείται παρακολούθημα.
Εάν όλοι οι ιδιοκτήτες έχουν δικαίωμα χρήσης της κοινόχρηστης πισίνας με βάση το συμβόλαιο μεταβίβασης, τότε καθένας θα αναγράψει στο Ε9 το δικαίωμα αυτό
Δεν πρέπει, συνεπώς, να δηλωθούν περιπτώσεις που δεν αποτελούν παρακολουθήματα
6) Τα ακίνητα στο εξωτερικό
Δεν αναγράφονται στο Ε9
7) Η συνοίκηση
Δεν αναγράφεται στο Ε9. Το ακίνητο γράφεται στο Ε9 μόνο από αυτόν που έχει την κυριότητα του. Ο συγκάτοικος μη κύριος, δεν συμπληρώνει Ε9 (Σημείωση: Όποιος έχει την οίκηση σε μέρος του ακινήτου, συμπληρώνει το Ε9 επειδή η οίκηση είναι δικαίωμα που εξομοιώνεται με «επικαρπία»).
8) Ποιοι άλλοι χώροι δεν γράφονται στο Ε9
Στο Ε9 δεν αναγράφονται:
H ΕΝΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΑΡΠΙΑΣ: τα ενοχικά δικαιώματα της ενάσκησης επικαρπίας
ΤΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ-ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ-ΔΑΣΗ: Τα ενοχικά δικαιώματα εκμετάλλευσης λατομείων, μεταλλείων, δασών (όπως ρητινοσυλλογής, ξύλευσης) κ.λπ.
ΒΟΗΘΗΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ-ΑΠΟΘΗΚΕΣ: Οι βοηθητικοί χώροι/αποθήκες που δεν αποτελούν αυτοτελείς οριζόντιες ιδιοκτησίες, βρίσκονται στους κοινόχρηστους ή κοινόκτητους χώρους πολυκατοικίας και δεν ανήκουν ως παρακολούθημα σε οριζόντια ιδιοκτησία της πολυκατοικίας δεν αναγράφονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (είναι κοινόκτητοι και κοινόχρηστοι χώροι, δεν είναι ιδιόχρηστοι).
ΠΥΛΩΤΗ: Δεν θεωρείται βοηθητικός χώρος ο ανοικτός χώρος της πυλωτής. Συνεπώς, οι χώροι στάθμευσης σε πυλωτή δεν θεωρούνται βοηθητικοί και δεν αναγράφονται στο Ε9 (Δείτε και παρ. 3) (ΠΟΛ.1062/17.2.1997 και ΠΟΛ. 1237/2014).
ΠΗΓΑΔΙ ΝΕΡΟΥ – ΑΝΟΙΚΤΕΣ ΥΔΑΤΟΔΕΞΑΜΕΝΕΣ: Σύμφωνα με τις διατάξεις των Ν. 1221/1980 και 960/1979, δεν αναγράφονται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων, εφόσον βρίσκονται σε ακάλυπτο οικόπεδο: Πηγάδι νερού δεν αναγράφεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων – δεν αναγράφονται επίσης οι ανοιχτές υδατοδεξαμενές (στέρνες).
9) Οι κοινόχρηστοι χώροι και ακίνητα που ανήκουν στους Ο.Τ.Α.
Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν έχουν υποχρέωση να αναγράψουν στη δήλωση στοιχείων ακινήτων τους κοινόχρηστους χώρους, κατά την έννοια του άρθρου 967 του Αστικού Κώδικα, που έχουν στην κυριότητά τους και έχουν δημοσιευθεί σε σχετικό Φ.Ε.Κ.
Οι Ο.Τ.Α. δεν έχουν υποχρέωση να αναγράψουν στο Ε9 τους κοινόχρηστους χώρους, δηλαδή: δρόμους, πλατείες, πεζοδρόμια, αιγιαλούς, λιμάνια, όρμους, όχθες, λίμνες, άρθρο 967 Α.Κ. – ΠΟΛ.1052/17.2.2014, άρθρο 2, παρ. 10.
Επίσης, τα γήπεδα κοιμητηρίων, τα οστεοφυλάκια, τους νεκροθαλάμους, τους τάφους τα αποτεφρωτήρια και τα χωνευτήρια τα οποία βρίσκονται εντός αυτών, τα χωνευτήρια. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Λοιπά κτίσματα που ευρίσκονται εντός των κοιμητηρίων και χρησιμοποιούνται ως «επαγγελματικές στέγες» (π.χ. κυλικείο) δηλώνονται χωρίς γήπεδο. ΠΟΛ.1237/11.11.2014 παρ. 15.
10) Το Δημόσιο – Το ΤΑΙΠΕΔ
Οι διατάξεις του άρθρου 23 του Ν. 3427/2005 δεν έχουν εφαρμογή για ακίνητα του Δημοσίου, δηλαδή το Δημόσιο δεν υποβάλλει δήλωση Ε9 για τα ακίνητά του (ούτε το ΤΑΙΠΕΔ).
11) Οι γνωστές θρησκείες και δόγματα
Επίσης, δεν υποβάλλουν δήλωση Ε9 τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες των γνωστών θρησκειών και δογμάτων κατά την παρ. 2 του άρθρου 13 του Συντάγματος τα οποία ιδιοχρησιμοποιούνται για την εκπλήρωση του λατρευτικού, θρησκευτικού και κοινωφελούς έργου τους.
12) Οι ιερές μονές του Αγίου Όρους
Επίσης, δεν υποβάλλουν δήλωση Ε9 οι υποκείμενες στο ειδικό συνταγματικό καθεστώς Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, κείμενες εντός ή εκτός αυτού.
Ν. 3427/2005, άρθρο 23, παρ. 1, παρ. 4
Ν. 4223/2013, άρθρο 3, παρ. 1, περ. στ’
