Ερωτήσεις και απαντήσεις για τη διαδικασία. Ποιοι είναι οι δικαιούχοι, πώς γίνεται ο υπολογισμός και με ποιον τρόπο καταβάλλονται τα χρηματικά ποσά
Από τον
Νάσο Χατζητσάκο
Απαντήσεις σε ορισμένα από τα κυριότερα ερωτήματα των ασφαλισμένων και αναλυτικά παραδείγματα σε σχέση με την αξιοποίηση των πλασματικών ετών και των αλλαγών που επήλθαν από τις 13 Μαΐου του 2016 τόσο επί της αναγνώρισης όσο και στον υπολογισμό του ποσού εξαγοράς (στις περιπτώσεις που απαιτείται) δίνει η «κυριακάτικη δημοκρατία», με βάση την ερμηνεία που έχει δώσει στις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις ο ΕΦΚΑ.
Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις αναγνώρισης εξαγοράς πλασματικών ετών;
Οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις αναγνώρισης είναι οι εξής: στρατιωτική θητεία ασφαλισμένου, γονική άδεια, εκπαιδευτική άδεια, στρατιωτική θητεία υποψήφιου συνταξιούχου, στρατιωτική θητεία ασφαλισμένου -30% (θεμελίωση 2011-2014), στρατιωτική θητεία υποψήφιου συνταξιούχου -30% (θεμελίωση 2011-2014), χρόνος σπουδών, αναγνώριση τέκνων και κενός χρόνος.
Μετά τις αλλαγές του 2016 ποια νέα πρόσωπα δικαιούνται να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη ασφάλισης;
Πρόκειται για την κατηγορία των νέων ασφαλισμένων (των υπαχθέντων για πρώτη φορά στην ασφάλιση από την 1η Ιανουαρίου του 1993 και εφεξής), οι οποίοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω γήρατος με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και την πραγματοποίηση 40 ετών ή 12.000 ημερών ασφάλισης.
Ως πότε μπορεί να υποβάλει ένας ασφαλισμένος αίτηση αναγνώρισης πλασματικών ετών και πού;
Η σχετική αίτηση μπορεί να υποβληθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες ΕΦΚΑ οποτεδήποτε, προγενέστερα ή μεταγενέστερα του έτους, τις προϋποθέσεις του οποίου επιθυμεί να κατοχυρώσει ο ασφαλισμένος, ακόμα και ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησης. Σε καμία, όμως, περίπτωση δεν μπορεί να υποβληθεί μετά την ημερομηνία της εν λόγω αίτησης (εφόσον καθίστανται συνταξιούχοι από αιτήσεως) ή σε χρόνο μεταγενέστερο εκείνου που ο ασφαλισμένος κατέστη συνταξιούχος (εφόσον κριτήριο για την έναρξη συνταξιοδότησης δεν είναι ο χρόνος υποβολής αίτησης συνταξιοδότησης).
Καταργείται το δικαίωμα αναγνώρισης στρατιωτικής υπηρεσίας από ασφαλισμένους και συνταξιούχους;
Καταργείται το δικαίωμα αναγνώρισης στρατιωτικής υπηρεσίας μόνο από τους ήδη συνταξιούχους και, σε περίπτωση θανάτου, από τα μέλη της οικογένειας του θανόντος.
Πώς γίνεται η αναγνώριση πλασματικών ετών;
Η αναγνώριση γίνεται με την καταβολή -από τον ασφαλισμένο- του συνόλου των εισφορών κλάδου σύνταξης (εργοδότη και ασφαλισμένου) για κάθε μήνα αναγνωριζόμενου χρόνου ασφάλισης, στο ποσοστό που ισχύει κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης εξαγοράς (για παράδειγμα, ΙΚΑ σε όλα τα έτη είναι 20%, ΤΑΠ-ΟΤΕ για το 2017 είναι 25,99% και για το 2018 είναι ίσο με 24%).
Με βάση ποιες αποδοχές υπολογίζονται οι εισφορές;
Οι αποδοχές υπολογίζονται με βάση τις αποδοχές του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα απασχόλησης που προηγείται του μήνα υποβολής της αίτησης εξαγοράς. Στην περίπτωση που η απασχόληση δεν είναι πλήρης, τότε ανάγεται σε πλήρη απασχόληση και υπολογίζεται στις αποδοχές που αντιστοιχούν σε αυτή.
Από πότε έχουν εφαρμογή οι νέες διατάξεις σχετικά με την αναγνώριση πλασματικών ετών;
Οι νέες διατάξεις έχουν εφαρμογή από τις 13 Μαΐου 2016. Συνεπώς, αιτήσεις αναγνώρισης πλασματικών χρόνων που έχουν υποβληθεί ως τη 12η Μαΐου 2016 αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις και διεκπεραιώνονται σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί από τους προϋφιστάμενους φορείς.
Με ποιους τρόπους γίνεται η καταβολή του ποσού της εξαγοράς;
Η καταβολή του ποσού της εξαγοράς γίνεται:
α) Εφάπαξ, μέσα σε τρεις μήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης, με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Εξαγορά χρόνου που υπολείπεται του ενός έτους δεν τυγχάνει έκπτωσης.
β) Σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, ανάλογα με τον αριθμό των μηνών που αναγνωρίζονται (τόσες δόσεις όσοι οι μήνες που αναγνωρίζονται). Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής δόσης, το ποσό αυτής επιβαρύνεται με τα προβλεπόμενα πρόσθετα τέλη.
γ) Σε περίπτωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή προσαύξησης του ποσού της σύνταξης το ποσό εξαγοράς παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη και ως την εξόφληση ποσό ίσο με το 1/4 του ποσού της σύνταξης.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα για ασφαλισμένους
1 Απασχολούμενος ως υπάλληλος γραφείου με τελευταία απασχόληση 10/2011, μηνιαίο μισθό 700 ευρώ και πλήρη απασχόληση (όπως προκύπτει από τα στοιχεία ασφάλισης – σύμβαση) αιτείται αναγνώριση χρόνου σπουδών το 2016.
Υπολογισμός αποδοχών: 700 ευρώ (πλήρης απασχόληση). Δείκτης ΕΛ.ΣΤΑΤ.: 700,00 x 1,00771 (από πίνακα πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ αποχώρηση 2016, δείκτης προηγούμενου έτους απασχόλησης – 2010) προσαυξημένες αποδοχές που υπολογίζεται η αναγνώριση = 705,39 ευρώ.
2 Ασφαλισμένος πρώην ΟΑΕΕ με Καθαρό Φορολογητέο Αποτέλεσμα (ΚΦΑ) 2015: 14.400 ευρώ και μηνιαίο εισόδημα (μηνιαία βάση υπολογισμού) 1.200 ευρώ έχει υποβάλει τον 9/2016 αίτηση για αναγνώριση 18 μηνών κενού χρόνου ασφάλισης.
Το ύψος της μηνιαίας εισφοράς Κλάδου Σύνταξης ανέρχεται σε 1.200,00€ x 20% = 240 ευρώ.
Το συνολικό ποσό εξαγοράς των 18 μηνών θα είναι: 240 ευρώ x 18 = 4.320 ευρώ. Εάν ο ασφαλισμένος επιλέξει να εξοφλήσει εφάπαξ το ποσό της εξαγοράς, θα δικαιούται έκπτωσης 2% και θα καταβάλει συνολικά: 4.320 ευρώ – 4.320 ευρώ x 2% = 4.233,60 ευρώ. Ο ίδιος υπολογισμός ισχύει και στην περίπτωση που ο ανωτέρω ασφαλισμένος έχει χρόνο ασφάλισης κάτω της πενταετίας.
3 Ασφαλισμένος πρώην ΕΤΑΑ στον οποίο εφαρμόζεται η μείωση της εισφοράς του άρθρου 98 Ν. 4387/2016 με ΚΦΑ 2015: 18.000 ευρώ και μηνιαίο εισόδημα (μηνιαία βάση υπολογισμού) 1.500 ευρώ έχει υποβάλει τον 10/2016 αίτηση για αναγνώριση 10 μηνών χρόνου σπουδών.
Το ύψος της μηνιαίας εισφοράς Κλάδου Σύνταξης χωρίς τη μείωση ανέρχεται σε 1.500 ευρώ x 20% = 300 ευρώ.
Η μείωση που προκύπτει για τον Κλάδο Σύνταξης από την εφαρμογή του άρθρου 98 Ν. 4387/16 είναι: 88,89 ευρώ.
Το συνολικό ποσό εξαγοράς των 10 μηνών χρόνου σπουδών θα είναι: 300,00-88,89 x 10 = 2.111,10 ευρώ.
Εάν επιλέξει να εξοφλήσει σε δόσεις θα καταβάλει για κάθε δόση (10 δόσεις συνολικά): 2.111,10€:10=211,11 ευρώ.
Σημειώνεται ότι επί εφάπαξ καταβολής δεν παρέχεται η έκπτωση 2%.
4 Ασφαλισμένος πρώην ΟΓΑ με ΚΦΑ 2015: 3.600 ευρώ μηνιαίο εισόδημα: 300 ευρώ και μηνιαία βάση υπολογισμού: 410,26 ευρώ έχει υποβάλει αίτηση τον 11/2016 για αναγνώριση 12 μηνών χρόνου παιδιού.
Το ύψος της μηνιαίας εισφοράς Κλάδου Σύνταξης ανέρχεται σε 410,26 ευρώ x 14% = 57,44.
Το συνολικό ποσό εξαγοράς των 12 μηνών θα είναι: 57,44 ευρώ x 12 = 689,28 ευρώ. Εάν ο ασφαλισμένος επιλέξει να εξοφλήσει εφάπαξ το ποσό της εξαγοράς, θα δικαιούται έκπτωση 2% και θα καταβάλει συνολικά: 689,28 ευρώ – 689,28 ευρώ x 2% = 675,49 ευρώ
Ο ίδιος υπολογισμός ισχύει και στην περίπτωση διακοπής της υπακτέας στον πρώην ΟΓΑ δραστηριότητας ως τις 31/12/2014.
