Μια νέα τραπεζική και επενδυτική απάτη έρχεται στο φως της δημοσιότητας, η οποία, όπως φαίνεται, διεπράττετο επί σειρά ετών και έχει κοστίσει πάνω από 55 δισ. ευρώ σε 11 ευρωπαϊκές χώρες. Το ποσό είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό που προβλεπόταν αρχικά. Εμπλέκονται δε πολύ περισσότερες τράπεζες και επενδυτικές εταιρείες.
Μόνον το γερμανικό δημόσιο έχει υποστεί ζημία της τάξεως των 30 δισ. ευρώ. Χρήματα κλάπηκαν, επίσης, από τα κράτη της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Ολλανδίας, της Δανίας, του Βελγίου, της Αυστρίας, της Φινλανδίας, της Νορβηγίας και της Ελβετίας.
Η απάτη αυτή, που ήταν τόσο διαδεδομένη μεταξύ των τραπεζών, είναι γνωστή στον διεθνή Τύπο ως συναλλαγές «cum-ex». Την πολυετή έρευνα για την αποκάλυψη της απάτης ξεκίνησε ο γερμανικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός ερευνητικής δημοσιογραφίας Correctiv. Στην πορεία, όμως, συμμετείχε και ο γερμανικός κρατικός ραδιοφωνικός σταθμός ARD, καθώς και η γαλλική εφημερίδα Le Monde.
Πρακτικά, τι συνέβαινε; Την ημέρα καταβολής μερισμάτων από μια εταιρεία γίνονταν αλλεπάλληλες αγοραπωλησίες μετοχών της από συγκεκριμένο αριθμό επενδυτών που, βέβαια, φέρεται να είχαν συνεννοηθεί μεταξύ τους. Τα μερίσματα φορολογούνταν αλλά στη συνέχεια καθένας από τους επενδυτές διεκδικούσε επιστροφή φόρου.
Η παρακράτηση του φόρου επί του μερίσματος γινόταν μία φορά, αλλά όλοι οι επενδυτές που συμμετείχαν στις αγοραπωλησίες την ημέρα καταβολής του διεκδικούσαν επιστροφή. Οι μετοχές άλλαζαν χέρια τόσο γρήγορα, που οι φορολογικές αρχές δεν μπορούσαν να προσδιορίσουν τον πραγματικό κάτοχο του τίτλου.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του καθηγητή στο πανεπιστήμιο του Μάνχαϊμ και ειδήμονος επί φορολογικών θεμάτων Κριστόφ Σπένγκελ, οι επενδυτές απέσπασαν από τους Γερμανούς φορολογουμένους περίπου 31,8 δισ. ευρώ και από τους Γάλλους φορολογουμένους τουλάχιστον 17 δισ. ευρώ. Το κόστος για το δημόσιο της Δανίας υπολογίζεται στο 1,7 δισ. ευρώ και για το Βέλγιο στα 201 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η τακτική αυτή επινοήθηκε από τον δικηγόρο Χάνο Μπέργκερ. Το σκάνδαλο αυτό έγινε γνωστό για πρώτη φορά στη Γερμανία προ εξαετίας. Τότε ξεκίνησαν έξι έρευνες για ποινικά αδικήματα και ο Μπέργκερ, μαζί με αρκετούς χρηματιστές, δικάστηκε. Πηγές του γερμανικού Τύπου αποκάλυψαν πέρυσι πως οι έρευνες συνεχίζονταν χωρίς να έχει αποσαφηνιστεί το μέγεθος του σκανδάλου. Ορισμένες τράπεζες, όπως η Commerzbank, επέστρεψαν τα χρήματα στις φορολογικές αρχές της χώρας, ενώ άλλες διενεργούσαν ακόμη εσωτερικές έρευνες επί του θέματος ή βρίσκονταν στο στόχαστρο των αρχών, όπως η WestLB.
Έντυπη