Υψηλή φορολογία, πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες, αλλά και χαμηλές τιμές από τον ανταγωνισμό, αποτελούν τα βασικά εμπόδια που συναντούν οι ελληνικές επιχειρήσεις στα εξαγωγικά τους εγχειρήματα.
Όπως φαίνεται από έρευνα της ΕΥ Ελλάδος με τίτλο “Made in Greece: Το μεγάλο στοίχημα των ελληνικών εξαγωγών”, το πρόβλημα εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων αφορά τόσο τις ίδιες (εσωτερική οργάνωση, μικρό μέγεθος και άλλα ενδογενή χαρακτηριστικά), όσο και το ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον (απουσία θεσμικού πλαισίου και ισχυρών κινήτρων).
Τα ευρήματα της έρευνας της ΕΥ (στην έρευνα μετείχαν 149 μικρές, μεσαίες και μεγάλες εξαγωγικές επιχειρήσεις από όλη την Ελλάδα και τους κλάδους της Οικονομίας, ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκαν προσωπικές συνεντεύξεις με επιχειρηματίες και εκπροσώπους φορέων που σχετίζονται με τις εξαγωγές), επιβεβαιώνουν το μικρό, σχετικά, βάθος της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων.
Μεταξύ των εξαγωγικών επιχειρήσεων του δείγματος, ο μέσος όρος των εξαγωγών δεν ξεπερνά το 42% του κύκλου των εργασιών τους.
Πάνω από τις μισές επιχειρήσεις του δείγματος (53%) εξάγουν σε έως και 20 χώρες, ενώ το 30% σε έως και 10 και το 16% σε έως και 5. Η εικόνα είναι πιο ενθαρρυντική μεταξύ των μεγάλων επιχειρήσεων του δείγματος, όπου το 82% εξάγει σε πάνω από 20 χώρες, έναντι μόλις 10% των μικρών.
Για ένα μεγάλο μέρος του δείγματος, η εξαγωγική προσπάθεια επικεντρώνεται στις σχετικά προσιτές αγορές των Βαλκανίων και της Τουρκίας (89%) και της Κύπρου (87%). Η Δυτική (85%) και η Ανατολική Ευρώπη (76%) βρίσκονται στην τρίτη και τέταρτη θέση αντίστοιχα, ενώ οι υπόλοιπες γεωγραφικές περιοχές κινούνται μεταξύ 64% (Μέση Ανατολή) και 39% (Νότια Αμερική).
Για την υποστήριξη των εξαγωγών τους, μόλις μία στις πέντε επιχειρήσεις του δείγματος έχει προχωρήσει στη δημιουργία παραγωγικών μονάδων στο εξωτερικό, ενώ το 5% διαθέτει σήμερα πάνω από τέσσερις μονάδες στο εξωτερικό.
Λιγότερες από μία στις τρεις εξαγωγικές επιχειρήσεις του δείγματος (28%) ξεκίνησαν την εξαγωγική προσπάθεια τα τελευταία δέκα χρόνια και μόλις 9% τα τελευταία 5 χρόνια.
Το 83% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα δηλώνει ότι έχει αυξηθεί ο αριθμός των προορισμών των εξαγωγών του σε σχέση με πριν από 10 χρόνια.
Θετική έκπληξη αποτελεί το γεγονός ότι το 94% των επιχειρήσεων του δείγματος εξάγει και με δικό του brand name.
Εξετάζοντας σε βάθος τα εσωτερικά εμπόδια που αντιμετώπισαν οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις στα πρώτα τους βήματα, η έρευνα της ΕΥ αναδεικνύει, με μεγάλη διαφορά, ως σοβαρότερο πρόβλημα για τις επιχειρήσεις τις χαμηλές τιμές του ανταγωνισμού ή, αντίστροφα, το υψηλό τους κόστος (59%). Οι επιχειρήσεις ανέφεραν επίσης ότι συνάντησαν προβλήματα που συνδέονται με την ελλιπή προετοιμασία και την υποτίμηση των δυσκολιών, όπως η έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού και εσωτερικών δομών κ.λπ. Παράλληλα, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μια σειρά από εμπόδια που ανάγονται στην Πολιτεία και τους επιμέρους φορείς που έχουν επιφορτιστεί με το έργο της στήριξης των εξαγωγών.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι γραφειοκρατικές διαδικασίες στη χώρα μας αποτελούν το σοβαρότερο εμπόδιο, τόσο κατά τα πρώτα βήματα (51%), όσο και στη συνέχεια (47%). Η υψηλή φορολογία είναι το δεύτερο σημαντικότερο εμπόδιο, ενώ την αρνητική εικόνα της χώρας στο εξωτερικό ανέφεραν ως βασικό εμπόδιο περισσότερες από μία στις τέσσερις επιχειρήσεις.
Ενδεικτικό της επιδείνωσης του εξωτερικού περιβάλλοντος είναι ότι τα ζητήματα της υψηλής φορολογίας, αλλά και της κοινωνικοπολιτικής αστάθειας στη χώρα μας, συγκεντρώνουν υψηλότερα ποσοστά σήμερα σε σχέση με την περίοδο που ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις την εξαγωγική προσπάθεια. Παράλληλα, το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι δεν αντιμετωπίζουν κανένα εξωτερικό εμπόδιο μειώθηκε αφότου ξεκίνησαν την εξαγωγική προσπάθεια στο 9% από 17%.
