Η απόφαση της Γερμανίδας Καγκελαρίου Angela Merkel να αποχωρήσει από την ηγεσία της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) το Δεκέμβριο και να μην είναι ξανά υποψήφια για επανεκλογή το 2021, θα έχει συνέπειες για τη Γερμανία, την Ευρώπη και τη διατλαντική σχέση.
Η μεγάλη εικόνα: Η ηγεσία της Merkel έχει σηματοδοτηθεί από τις δεσμεύσεις της στην ευπρέπεια, στην πολυμέρεια και στη διπλωματία. Ακόμη και απέναντι στο ακροδεξιό AfD, το γερμανικό κέντρο θα “κρατήσει” αλλά η αποχώρησή της πιθανώς θα μετατοπίσει το CDU προς τα δεξιά.
Τους επόμενους μήνες στη Γερμανία θα κυριαρχεί η εγχώρια πολιτική. Το CDU έχει ξεκινήσει μια μάχη για την ηγεσία που θα ολοκληρωθεί το Δεκέμβριο.
Η ίδια η Merkel πιθανώς θα απαλλαγεί από την κριτική για την ηγεσία του κόμματος και την απόφασή της το 2015 να επιτρέψει 1 εκατομμύριο πρόσφυγες να περάσουν στη Γερμανία. Αλλά ο διάδοχός της θα επιφορτιστεί με το δύσκολο έργο της ενότητας στο κόμμα, δίνοντάς του κάποια κατεύθυνση και κερδίζοντας πίσω τους ψηφοφόρους που στράφηκαν προς το αντιμεταναστευτικό AfD.
Εάν ένας νέος ηγέτης μετατοπίσει το CDU προς τα δεξιά, το κόμμα κινδυνεύει να χάσει ψηφοφόρους από τους Πράσινους το κεντρο-αριστερό περιβαλλοντικό κόμμα που αντιδρά στην ομοσπονδιακή βουλή και έχει προσελκύσει απογοητευμένους ψηφοφόρους.
Η Merkel υπήρξε ο κεντρικός μοχλός για την ΕΕ, διατηρώντας την ενωμένη κατά την κρίση του ευρώ και πιέζοντας τα 28 κράτη-μέλη να επιβάλουν κυρώσεις στη Ρωσία μετά από την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας και την εισβολή στην Ανατολική Ουκρανία.
Η Merkel θα συνεχίσει να έχει την εξουσία μετά το Δεκέμβριο, αλλά αυτή εκτιμάται ότι θα περιοριστεί. Αρκετοί ηγέτες της ΕΕ θεωρούν ότι είναι ώρα να επανεξετάσουν τις κυρώσεις.
Τέλος, εκτός κι αν η Merkel έχει αλλάξει γνώμη, ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron καλά θα κάνει να ξεχάσει τη στήριξη από το Βερολίνο για τις φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις του για την περαιτέρω οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση της ΕΕ. Η Merkel έχει κρατήσει μέχρι στιγμής τον Macron και την ΕΕ σε κατάσταση αναμονής.
Η διατλαντική συμμαχία επίσης θα τεθεί σε δοκιμασία. Υπάρχουν δύο τάσεις που διατρέχουν την Ευρώπη:
-Ένα συναίσθημα εναντίον του Trump που τροφοδοτεί τον αντιαμερικανισμό, ιδιαίτερα από τα αριστερά κόμματα.
-Μια πτέρυγα υπέρ του Trump, που αποτελείται από λαϊκιστικά και εθνικιστικά κινήματα τα οποία αγκαλιάζουν τις αντιμεταναστευτικές πολιτικές και αυτές εναντίον της παγκοσμιοποίησης. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι είναι υπέρ του Trump, ο οποίος άσκησε κριτική στην πολιτική στήριξης της Merkel προς τους πρόσφυγες, το ελεύθερο εμπόριο και τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν.
Τι ακολουθεί: Εκτός κι αν η Merkel αισθανθεί απελευθερωμένη από την καθημερινή διαχείριση του CDU για να προχωρήσει σε τολμηρές κινήσεις για το μέλλον της Ευρώπης, μην περιμένετε καμία μεγάλη πρωτοβουλία ολοκλήρωσης της ΕΕ ή στον τομέα της ασφάλειας από το Βερολίνο- τουλάχιστον όχι πριν από τις ευρωεκλογές που θα διεξαχθούν την επόμενη άνοιξη και πριν εκλεγεί η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
