Οι υπηκοότητες ή και οι άδειες παραμονής απεριορίστου χρόνου σε ευρωπαϊκές χώρες συγκαταλέγονται παγκοσμίως στα έγγραφα που δύσκολα μπορεί να αποκτήσει κανείς και είναι παράλληλα τα πιο περιζήτητα.
Η υψηλή ζήτηση δημιούργησε τα τελευταία χρόνια μια παράνομη αγορά πλαστών εγγράφων με τη βοήθεια δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι φυσικά επωφελούνται οικονομικά από αυτές τις συναλλαγές.
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα διαδραματίστηκε στη Βουλγαρία όπου συνελήφθησαν προσωρινά περίπου 25 δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι φέρονται να έδιναν για χρόνια παράνομα βουλγαρικά πιστοποιητικά καταγωγής σε πολίτες από την πΓΔΜ, τη Μολδαβία και την Ουκρανία με αντάλλαγμα χιλιάδες ευρώ.
Όποιος έχει στην κατοχή του ένα τέτοιο πιστοποιητικό μπορεί, βάσει νόμου, να πάρει τη βουλγαρική υπηκοότητα.
Υπεύθυνη για τη χορήγηση των πιστοποιητικών είναι η Υπηρεσία για Βούλγαρους του Εξωτερικού (SABA), ο επικεφαλής της οποίας, Πέταρ Χαραλαμπίεφ, συνελήφθη τη Δευτέρα.
Ο Χαραλαμπίεφ φέρεται να είναι ο εγκέφαλος του κυκλώματος.
Κέρδος δισεκατομμυρίων από τη χρυσή βίζα
Η υπόθεση είναι γνωστή εδώ και χρόνια. Ήδη το 2012 η βουλγαρική σύνταξη της Deutsche Welle δημοσίευσε ρεπορτάζ για την κατάχρηση που γινόταν στο SABA, όσον αφορά τη χορήγηση των πιστοποιητικών. Ωστόσο, στην πράξη δεν συνέβη ποτέ τίποτα. Το ότι τώρα έγιναν συλλήψεις, ενδέχεται να σχετίζεται πρωτίστως με ενδοκυβερνητικές μάχες εξουσίας.
Η Βουλγαρία δεν είναι όμως η μόνη ευρωπαϊκή χώρα στην οποία παρατηρούνται τέτοιου είδους παράνομες δραστηριότητες. Παρόμοια φαινόμενα καταγράφονται στη Ρουμανία και την Ουγγαρία.
Την ίδια ώρα υπάρχει όμως και ένα αντίστοιχο τελείως νόμιμο εμπόριο στην ΕΕ, αυτό της λεγόμενης «Golden Visa».
Σύμφωνα με αυτό, μη Ευρωπαίοι πολίτες μπορούν να αποκτήσουν την ευρωπαϊκή υπηκοότητα ή μόνιμη άδεια παραμονής έναντι πληρωμής ή επενδύσεων, συνήθως σε ύψος εκατομμυρίων.
Στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο παρατηρείται τελευταία με Τούρκους πολίτες, οι οποίοι επενδύουν σε ελληνικά ακίνητα.
Τα μισά περίπου κράτη της ΕΕ μεταξύ αυτών η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Μ. Βρετανία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ουγγαρία και η Κύπρος προσέφεραν ή προσφέρουν τις λεγόμενες «χρυσές βίζες».
Ποιοι πλήρωσαν για την ευρωπαϊκή υπηκοότητα;
Σύμφωνα με έκθεση των ΜΚΟ Transparency International και Global Witness που δημοσιεύτηκε στις αρχές Οκτωβρίου, την περασμένη δεκαετία δόθηκαν τουλάχιστον 6.000 ευρωπαϊκές υπηκοότητες και 100.000 άδειες παραμονής. Τα συνολικά έσοδα από αυτό το πρόγραμμα υπολογίζονται σε τουλάχιστον 25 δισ. ευρώ.
Μια ιδιαίτερη αμφίβολη περίπτωση είναι αυτή της Ουγγαρίας, για την οποία δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου επίσημα στοιχεία.
Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνα του ουγγρικού δημοσιογραφικού κέντρου Direkt36 την ουγγρική υπηκοότητα ή άδεια παραμονής φέρεται να έλαβαν Ρώσοι πολιτικοί, συγγενείς υψηλόβαθμων υπαλλήλων των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών και πρόσωπα εμπιστοσύνης του Μπασάρ αλ Ασαντ.
«Αυτή η διαδικασία χορήγησης χρυσής βίζας εγκυμονεί κινδύνους ασφαλείας όχι μόνο για την Ουγγαρία, αλλά και για ολόκληρη την ΕΕ» επισημαίνει ο συντάκτης του Direkt36 Αντράς Πετό.
«Υπάρχει μάλιστα και μια ενδιαφέρουσα αντίφαση: ρητορικά η ουγγρική κυβέρνηση εμφανίζεται ιδιαίτερα δυναμική ενάντια στη μετανάστευση. Την ίδια ώρα όμως με το πρόγραμμα της χρυσής βίζας επιτρέπει να εισέλθουν μαζικά στη χώρα άνθρωποι, οι οποίοι συνήθως δεν ελέγχονται».
