Δικαστήριο ΕΕ: Αυτόματη η αναγνώριση ακόμα και των τίτλων που έχουν αποκτηθεί στο πλαίσιο περισσότερων κύκλων σπουδών που εν μέρει συμπίπτουν
Με τη δημοσιευθείσα στις 6-12-2018 απόφασή του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφαίνεται ότι οι πανεπιστημιακοί τίτλοι που έχουν αποκτηθεί στο πλαίσιο κύκλων σπουδών οι οποίοι εν μέρει συμπίπτουν χρονικά πρέπει να αναγνωρίζονται αυτομάτως σε όλα τα κράτη μέλη εφόσον τηρούνται οι ελάχιστοι όροι εκπαιδεύσεως που καθορίζει το δίκαιο της Ένωσης και συγκεκριμένα η οδηγία 2005/36/ΕΚ, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων.
Επιπλέον, το ΔΕΕ επισημαίνει ότι για τον έλεγχο της τηρήσεως των όρων αυτών αρμόδιο είναι το κράτος μέλος εντός του οποίου χορηγήθηκε ο τίτλος.
Ιστορικό της υπόθεσης
Το 2013, το Ministero della Salute (Υπουργείο Υγείας, Ιταλία, στο εξής: υπουργείο) δέχθηκε την αίτηση του Hannes Preindl, Ιταλού πολίτη, για την αναγνώριση του τίτλου «Doktor der Zahnheilkunde» με σκοπό την άσκηση στην Ιταλία του επαγγέλματος του οδοντιάτρου. Ο τίτλος αυτός χορηγήθηκε στον ενδιαφερόμενο από το Πανεπιστήμιο Ιατρικής του Innsbruck (Αυστρία).
Το 2014, ο H. Preindl υπέβαλε στο υπουργείο, με σκοπό την άσκηση στην Ιταλία επίσης του επαγγέλματος του «χειρούργου ιατρού», αίτηση για την αναγνώριση του τίτλου «Doktor der Gesamten Heilkunde», ο οποίος επίσης του χορηγήθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιατρικής του Innsbruck.
Το υπουργείο αρνήθηκε να αναγνωρίσει τον τελευταίο αυτό τίτλο, με την αιτιολογία ότι η οδηγία 2005/36, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, δεν προβλέπει δυνατότητα ταυτόχρονης παρακολουθήσεως και ολοκληρώσεως δύο κύκλων σπουδών. Συγκεκριμένα, πολλές εξετάσεις στις οποίες μετέσχε ο H. Preindl λήφθηκαν συγχρόνως υπόψη τόσο για τη χορήγηση του τίτλου του οδοντιάτρου όσο και για τη χορήγηση του τίτλου του ιατρού. Όμως, η ταυτόχρονη εγγραφή σε δύο κύκλους σπουδών, μολονότι επιτρέπεται από το αυστριακό δίκαιο, απαγορεύεται ρητώς από το ιταλικό δίκαιο που προβλέπει ότι η εκπαίδευση πραγματοποιείται υποχρεωτικώς με πλήρη παρακολούθηση.
Κατόπιν της αρνήσεως αυτής, ο H. Preindl προσέφυγε ενώπιον των ιταλικών διοικητικών δικαστηρίων. Στο πλαίσιο αυτό, το Consiglio di Stato (Συμβούλιο της Επικρατείας, Ιταλία) ερωτά το Δικαστήριο αν η οδηγία επιβάλλει σε κράτος μέλος, του οποίου η νομοθεσία προβλέπει ότι η εκπαίδευση πραγματοποιείται υποχρεωτικώς με πλήρη παρακολούθηση και ότι απαγορεύεται η ταυτόχρονη εγγραφή σε δύο κύκλους σπουδών, την υποχρέωση να αναγνωρίζει αυτομάτως τους τίτλους που έχουν χορηγηθεί εντός άλλου κράτους μέλους μετά την ολοκλήρωση κύκλων σπουδών που πραγματοποιήθηκαν εν μέρει ταυτοχρόνως. Το Consiglio di Stato ζητεί επίσης από το Δικαστήριο να διευκρινίσει αν, στην περίπτωση που ο τίτλος έχει χορηγηθεί μετά την ολοκλήρωση κύκλου σπουδών με μερική παρακολούθηση, το κράτος μέλος υποδοχής (εν προκειμένω η Ιταλία) δύναται να ελέγξει την τήρηση της προϋποθέσεως κατά την οποία η συνολική διάρκεια, το επίπεδο και η ποιότητα της εκπαιδεύσεως μερικής παρακολουθήσεως δεν πρέπει να είναι χαμηλότερου επιπέδου από ό,τι ισχύει για την εκπαίδευση πλήρους και συνεχούς παρακολουθήσεως
Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Με αυτή την απόφασή του, το Δικαστήριο παρατηρεί καταρχάς, ιδίως όσον αφορά τα επαγγέλματα του ιατρού και του οδοντιάτρου, ότι η οδηγία προβλέπει σύστημα αυτόματης αναγνωρίσεως των τίτλων, βάσει ελάχιστων όρων εκπαιδεύσεως που έχουν καθοριστεί με κοινή συμφωνία των κρατών μελών.
Το Δικαστήριο διαπιστώνει στη συνέχεια ότι η οδηγία, αφενός, παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να επιτρέπουν την εκπαίδευση μερικής παρακολουθήσεως, υπό τον όρο η συνολική διάρκεια, το επίπεδο και η ποιότητα της εκπαιδεύσεως αυτής να μην είναι χαμηλότερου επιπέδου από ό,τι ισχύει για την εκπαίδευση πλήρους και συνεχούς παρακολουθήσεως, και, αφετέρου, δεν αποκλείει τη δυνατότητα των κρατών μελών να επιτρέπουν την ταυτόχρονη εγγραφή σε περισσότερους του ενός κύκλους σπουδών.
Επομένως, κράτος μέλος, του οποίου η νομοθεσία προβλέπει ότι η εκπαίδευση πραγματοποιείται υποχρεωτικώς με πλήρη παρακολούθηση και ότι απαγορεύεται η ταυτόχρονη εγγραφή σε δύο κύκλους σπουδών, υποχρεούται να αναγνωρίζει αυτομάτως τους τίτλους τους οποίους αφορά η οδηγία και οι οποίοι έχουν χορηγηθεί εντός άλλου κράτους μέλους, ακόμη και αν ο ενδιαφερόμενος πραγματοποίησε εκπαίδευση μερικής παρακολουθήσεως ή περισσότερους κύκλους σπουδών ταυτοχρόνως ή ακόμη κατά τη διάρκεια περιόδων που εν μέρει συμπίπτουν, αφ’ ης στιγμής πληρούνται οι απαιτήσεις εκπαιδεύσεως που καθορίζονται με την οδηγία.
Το Δικαστήριο υπογραμμίζει ότι εναπόκειται στο κράτος μέλος καταγωγής (εν προκειμένω στην Αυστρία), και όχι στο κράτος μέλος υποδοχής, να μεριμνά ώστε η συνολική διάρκεια, το επίπεδο και η ποιότητα της εκπαιδεύσεως μερικής παρακολουθήσεως να μην είναι χαμηλότερου επιπέδου από ό,τι ισχύει για την εκπαίδευση πλήρους και συνεχούς παρακολουθήσεως και, γενικότερα, ώστε να τηρούνται πλήρως όλες οι απαιτήσεις που καθορίζονται με την οδηγία.Πράγματι, το σύστημα αυτόματης και ανεπιφύλακτης αναγνωρίσεως των τίτλων εκπαιδεύσεως που προβλέπει η οδηγία θα θιγόταν σοβαρά αν τα κράτη μέλη μπορούσαν να αμφισβητήσουν, κατά διακριτική ευχέρεια, το βάσιμο της αποφάσεως της αρμόδιας αρχής άλλου κράτους μέλους να χορηγήσει τους τίτλους αυτούς.
Γίνεται υπόμνηση ότι η προδικαστική παραπομπή παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, να υποβάλουν στο Δικαστήριο ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, κατά τον ίδιο τρόπο, τα άλλα εθνικά δικαστήρια που επιλαμβάνονται παρόμοιου προβλήματος.
Το πλήρες κείμενο της αποφάσεως είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA
