Το Δικαστήριο του Στρασβούργου αποφάνθηκε πως δεν ευθύνεται η ειδησεογραφική ιστοσελίδα για το περιεχόμενο των ιστοσελίδων (πληροφορίες κλπ) που παραπέμπει με ενεργό link
Απόφαση με την οποία δομεί την ελευθερία της έκφρασης για τα ειδησεογραφικά site εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καθώς αποφάνθηκε ξεκάθαρα πως δεν ευθύνεται το site για το περιεχόμενο των ενεργών συνδέσμων (link) που είναι συνδεδεμένο.
Tα αποκαλούμενα ενεργά link είναι οι σύνδεσμοι που παραπέμπουν στις πληροφορίες ενός άλλου ιστολογίου σχετικά με ένα θέμα το οποίο έχει αναρτήσει το ειδησεογραφικό site. Πρόκειται επί της ουσίας για «πηγή πληροφόρησης» του άλλου ιστολογίου, της οποίας κάνει χρήση.
Το δικαστήριο έκρινε εν ολίγοις πως η καταδίκη του ιστολογίου για το δυσφημιστικό περιεχόμενο ενεργού συνδέσμου, παρεμποδίζει την διάδοση των πληροφοριών στο διαδίκτυο και παραβιάζει την ελευθερία έκφρασης. Είναι προφανές πως η απόφαση αυτή αφορά ολόκληρο τον θαυμαστό κόσμο του διαδικτύου καθώς ουσιαστικά καθιστά εκτός ποινικού κολασμού, πληροφορίες που δεν έχουν περιέλθει στην διάθεση του ειδησεογραφικού site από δική του πηγή, αλλά από την επίκληση της πηγής άλλου συνδέσμου.
Το σκεπτικό του δικαστηρίου στηρίζεται στο γεγονός ότι δεν μπορούν οι εκδότες ή οι συντάκτες να γνωρίζουν ή να εξακριβώσουν την ακρίβεια των πληροφοριών που επικαλείται ο ενεργός σύνδεσμος. Η αποτροπή δε από τη χρήση τέτοιων πληροφοριών θα αποτελούσε, σύμφωνα με την απόφαση, υπονόμευση της ροής πληροφοριών στο διαδίκτυο, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ελευθερία έκφρασης .
Η υπόθεση
Η υπόθεση, όπως επισημαίνει το echrcaselaw.com αφορά προσφυγή της εταιρείας στην οποία ανήκει ένα δημοφιλές ιστολόγιο ειδήσεων που ονομάζεται www.444.hu. Τον Σεπτέμβριο του 2013 η ιστοσελίδα δημοσίευσε ένα άρθρο σχετικά με ένα περιστατικό στο χωριό Konyár, κοντά στα σύνορα με τη Ρουμανία, όπου μια ομάδα μεθυσμένων οπαδών ποδοσφαίρου είχε σταματήσει έξω από ένα σχολείο στο οποίο φοιτούσαν μαθητές Ρομά, και άρχιζαν να φωνάζουν ρατσιστικά σχόλια.
Το άρθρο περιελάμβανε έναν υπερσύνδεσμο (ενεργό link) που οδηγούσε σε μια συνέντευξη, η οποία αναρτήθηκε στο YouTube από ένα άλλο μέσο μαζικής ενημέρωσης, στο οποίο μιλούσε ο αρχηγός της τοπικής ομάδας των Ρομά της Konyár και ένας γονέας. Στη συνέντευξη ο αρχηγός της κοινότητας ισχυρίστηκε ότι οι οπαδοί ήταν μέλη του πολιτικού κόμματος Jobbik, δηλώνοντας: «το Jobbik ήρθε» και «επιτέθηκε εναντίον του σχολείου, το Jobbik επιτέθηκε».
Τον Οκτώβριο, το Jobbik κατέθεσε μήνυση κατά οκτώ φυσικών και νομικών προσώπων, μεταξύ των οποίων κατά του ηγέτη της κοινότητας, του μέσου που του πήρε συνέντευξη, της προσφεύγουσας εταιρείας και άλλων εταιρειών μέσων ενημέρωσης.
Τον Μάρτιο του 2014, το Ανώτατο Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι δηλώσεις του αρχηγού της κοινότητας ήταν δυσφημιστικές καθώς είχε ψευδώς ισχυριστεί ότι η πολιτική ομάδα Jobbik συμμετείχε στο περιστατικό. Το Δικαστήριο έκρινε επίσης ότι η προσφεύγουσα εταιρεία και άλλα μέσα ενημέρωσης είχαν «αντικειμενική ευθύνη» καθώς είχαν διαδώσει δυσφημιστικές δηλώσεις και δεν είχε σημασία αν το έκαναν καλή τη πίστη ή κακόπιστα.
Το ΕΔΔΑ
Το site μετά την αμετάκλητη καταδίκη από τα Ουγγρικά Δικαστήρια προσέφυγε στο ΕΔΔΑ και δικαιώθηκε. Κι αυτό γιατί το Δικαστήριο δεν συμφώνησε με την προσέγγιση της ουγγρικής δικαιοσύνης, η οποία εξίσωνε την δημοσίευση ενεργού συνδέσμου (link) με τη διάδοση δυσφημιστικών πληροφοριών, οδηγώντας έτσι σε αντικειμενική ευθύνη. Αντίθετα, το ζήτημα της ευθύνης αυτής, στο πλαίσιο του άρθρου 10, απαιτούσε ατομική αξιολόγηση, λαμβάνοντας υπόψη διάφορα στοιχεία.
Στη συνέχεια το ΕΔΔΑ προσδιόρισε πέντε τέτοια κριτήρια:
- α) εάν ο δημοσιογράφος ενστερνίζεται το αμφισβητούμενο περιεχόμενο,
- β) εάν διέδιδε το περιεχόμενο χωρίς να το εγκρίνει,
- γ) εάν ο δημοσιογράφος απλώς δημοσίευε έναν ενεργό σύνδεσμο, χωρίς να ενστερνίζεται το περιεχόμενο ή να το επαναλαμβάνει,
- δ) εάν ο δημοσιογράφος γνώριζε, ή θα μπορούσε να γνωρίζει ότι το περιεχόμενο ήταν δυσφημιστικό ή αλλιώς παράνομο, και
- ε) εάν ο δημοσιογράφος ενήργησε με καλή πίστη, σεβόμενος τη δημοσιογραφική δεοντολογία και άσκησε τη δέουσα επιμέλεια της υπεύθυνης δημοσιογραφίας.
Το Δικαστήριο του Στρασβούργου επισήμανε ότι το άρθρο της προσφεύγουσας εταιρίας απλώς ανέφερε ότι η συνέντευξη του αρχηγού της κοινότητας ήταν διαθέσιμη στο YouTube και ανάρτησε έναν ενεργό σύνδεσμο (link), χωρίς κάποιο σχόλιο, χωρίς να επαναλαμβάνει το περιεχόμενο ή να κάνει αναφορά στο πολιτικό κόμμα. Το άρθρο δεν έκανε καμία αναφορά για το αν τα σχόλια του αρχηγού της κοινότητας ήταν αληθινά ή όχι, και δεν αποτελούσε επιδοκιμασία του περιεχομένου του link.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι δεν ήταν προφανές για τον δημοσιογράφο, ο οποίος δημοσίευσε τον ενεργό σύνδεσμο (link) ότι οδηγούσε σε δυσφημιστικό περιεχόμενο. Στο στάδιο αυτό δεν υπήρξε απόφαση επί του θέματος και δεν ήταν δυνατό από την αρχή να θεωρηθεί ότι οι δηλώσεις ήταν σαφώς παράνομες. Επί πλέον, οι πολιτικοί ή τα πολιτικά κόμματα όφειλαν να αποδέχονται ευρύτερα όρια αποδεκτής κριτικής.
Αυτή η αντικειμενική ευθύνη θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες στη ροή πληροφοριών στο Διαδίκτυο επιβάλλοντας στους συντάκτες, στους εκδότες και στους κατόχους ειδησεογραφικών sites να απέχουν από την ανάρτηση ενεργών συνδέσμων (links) με υλικό του οποίου το περιεχόμενο δεν μπορούν να ελέγξουν. Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει άμεσα ή έμμεσα την ελευθερία της έκφρασης στο Διαδίκτυο.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ουγγαρία πρέπει να καταβάλει στην προσφεύγουσα εταιρία ποσό 597,04 ευρώ ως αποζημίωση και 4.149,39 ευρώ για δικαστικά έξοδα και δαπάνες.
