Το 2019 ετοιμάζεται να γίνει μία δύσκολη χρονιά για τις τράπεζες. Δύο βασικές πηγές στήριξης των κεφαλαίων και της ρευστότητάς τους μπαίνει σε περίοδο “ισχνών αγελάδων” λόγω των αλλαγών στην νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών.
Η συνδυασμένη διακοπή της παροχής ρευστότητας μέσα από τα QE και η αντίστοιχη αντίστοιχη συρρίκνωση του ενεργητικού των κεντρικών τραπεζών, αυξάνει κατακόρυφα τις πιέσεις στην διαχείριση ενεργητικού των εμπορικών και επενδυτικών τραπεζών.
Οι διαδικασίες πώλησης/τιτλοποίησης δανείων μπαίνουν πλέον σε ένα νέο περιβάλλον με πολλές δυσκολίες, πολύ περισσότερο μάλιστα για τα προϊόντα ενεργητικού που εμπεριέχουν υψηλό κίνδυνο ή ακόμα περισσότερο όταν έχουν ενσωματωμένα NPLs/NPEs. Η “συγκυρία” αυτή κάνει ακόμα πιo δύσκολο το περιβάλλον για την πώληση τέτοιων δανείων για χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία αλλά σε σημαντικό βαθμό και η Κύπρος. Ανησυχίες έχουν επίσης αρχίσει να περιβάλλουν αγορές όπως αυτή της Ισπανίας και της Πορτογαλίας παρά την βελτίωσή τους τα τελευταία χρόνια.
Πηγή και αιτία της αλλαγής του περιβάλλοντος στην αγορά τραπεζικού ενεργητικού είναι η σταθερή και συνδυασμένη αντιστροφή της νομισματικής πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης των κεντρικών τραπεζών. Χαρακτηριστικό της αυξανόμενης επιρροής αυτού του περιβάλλοντος ήταν οι συνέπειες από την επιβεβαίωση της συνεχιζόμενης συρρίκνωσης του ενεργητικού της Fed κατα 50 δισ. δολ. μηνιαίως και η επερχόμενη ανάλογη προσαρμογή της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ πιθανότατα στο β’ εξάμηνο του 2019.
Είναι εντυπωσιακή η αμεσότητα της αντίδρασης των χρηματιστηριακών αγορών στις αλλαγές αυτές κάνοντας αυτό τον Δεκέμβρη τον χειρότερο χρηματιστηριακό Δεκέμβρη από το 1931…
Το δεύτερο στοιχείο που αναμένεται να αποδειχθεί μία καθόλου ευχάριστη αλλαγή για το τραπεζικό σύστημα ειδικά για το ευρωπαϊκό είναι οι αυξανόμενες πιέσεις από την ΕΚΤ και τον SSM για την μείωση του όγκου κρατικών ομολόγων στα χαρτοφυλάκιά τους. Η πίεση της ΕΚΤ έχει ως αφετηρία το γεγονός ότι με το τέλος του QE από 1/1/2019 οι αγορές αναμένεται να ανατιμολογήσουν τα κρατικά ομόλογα καθώς οι τιμές τους θα πάψουν να στηρίζονται από τις “καθαρές” αγορές κάθε μήνα της ΕΚΤ.
Αυτό θα οδηγήσει αναμφίβολα και στην ανατιμολόγηση των χαρτοφυλακίων των τραπεζών ειδικά στις χώρες που οι τράπεζες είναι υπερφορτωμένες με κρατικό χρέος όπως π.χ. η Ιταλία (οι τράπεζες κατέχουν το 10% του κρατικού χρέους), η Ισπανία, η Γαλλία και άλλες χώρες της Ευρωζώνης.
Όμως η τάση αυτή μπορεί να οδηγηθεί σε έναν αρνητικό “φαύλο κύκλο” καθώς οι τράπεζες αποτελούν έναν από τους βασικούς ρυθμιστές των τιμών στις αγορές ομολόγων… Η μοναδική εξαίρεση στην εικόνα αυτή είναι η Ελλάδα στην οποία η ΕΚΤ είχε επιβάλει (2015) ένα εξαιρετικά αυστηρό πλαφόν κατοχής κρατικού χρέους, μόλις 8 δις ευρώ σε ένα συνολικό χρέος 324 δισ. ευρώ.
Το παράδοξο, αλλά μάλλον ευνοϊκό αυτή την φορά, είναι ότι ενώ ο SSM αυξάνει την πίεσή του για συρρίκνωση της κατοχής κρατικού χρέους στις άλλες χώρες, στην Ελλάδα είναι πολύ πιθανό να επιτραπεί η αύξησή του πιθανώς στα 12 – 14 δισ. ευρώ…
