Αρχές επιβολής κυρώσεων – Αναδρομική εφαρμογής ηπιότερης κύρωσης (ΣτΕ 2796/2018)

ΣτΕ Β΄ Τμ. 2796/2018

Αρχές επιβολής κυρώσεων – Αναδρομική εφαρμογής ηπιότερης κύρωσης – Έκταση εξουσίας δικαστηρίου – Αυτεπάγγελτη εξέταση λόγων προσφυγής (άρθρο 79 παρ. 1 ΚΔΔ) – Η ανωτέρω αρχή δεν εξετάζεται αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο της προσφυγής (φορολογική διαφορά στην οποία δεν εφαρμόζεται κατά χρόνον η παρ. 5 του άρθρου 79)

Το δικάσαν Διοικητικό Εφετείο (ακόμα και υπό την εκδοχή ότι η επιβληθείσα στην αναιρεσείουσα εταιρεία συνευθύνη για την πληρωμή πολλαπλού τέλους έχει το χαρακτήρα διοικητικής κύρωσης) δεν είχε υποχρέωση και εξουσία, κατά το άρθρο 79 παρ. 1 εδαφ. β (περίπτ. β) του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ΚΔΔ) να εξετάσει αυτεπαγγέλτως την αρχή της αναδρομικής εφαρμογής της ελαφρύτερης φορολογικής κύρωσης, δοθέντος ότι

(i) η εν λόγω αρχή αφορά στην ανεύρεση του κατά χρόνον εφαρμοστέου, σε συγκεκριμένη υπόθεση, κανόνα δικαίου (περί επιβολής κύρωσης για φορολογική παράβαση) και ο ευμενέστερος ή μη για τους φορολογουμένους χαρακτήρας του νεότερου νόμου κρίνεται ενόψει της συγκεκριμένης περίπτωσης και κατ’ εκτίμηση των συνθηκών της, τις οποίες βαρύνεται να επικαλεσθεί ο προσφεύγων, και δη κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο, προκειμένου να θεμελιωθεί η εφαρμογή μεταγενέστερης ρύθμισης, ως ευμενέστερης γι’ αυτόν (βλ. ΣτΕ 1438/2018 επταμ.),

(ii) κατ’ ακολουθίαν, η παραπάνω αρχή δεν έχει ως συνέπεια ότι καθίσταται αντισυνταγματική (ή αντιβαίνουσα στην ΕΣΔΑ ή στο πρωτογενές ενωσιακό δίκαιο) η νομοθετική διάταξη κατ’ εφαρμογή της οποίας επιβλήθηκε από τη Διοίκηση η επίδικη φορολογική κύρωση, αλλά μόνον ότι η διάταξη αυτή δεν έχει (πλέον) εφαρμογή ratione temporis (βλ. ΣτΕ 1438/2018, 2221/2018) και

(iii) η νομική πλημμέλεια που εξετάζεται αυτεπαγγέλτως κατά τη διάταξη του άρθρου 79 παρ. 1 εδαφ. β (περίπτ. β) του ΚΔΔ [η οποία είναι στενώς ερμηνευτέα ως εισάγουσα εξαίρεση από τον κανόνα του εδαφίου α της ίδιας παραγράφου (πρβλ. ΣτΕ 754/2018 επταμ., Ολομ. 1389/1994) περί δικαιοδοτικού ελέγχου της προσβαλλόμενης πράξης εντός των ορίων της προσφυγής], πρέπει να προκύπτει από την ίδια την καταλογιστική πράξη της φορολογικής/τελωνειακής αρχής ή την οικεία έκθεση ελέγχου (βλ. λ.χ. ΣτΕ 754/2018 επταμ.), με συνέπεια η τοιαύτη πλημμέλεια (να πρέπει) να υπάρχει κατά το χρόνο έκδοσης της πράξης και να μην μπορεί να προκύπτει μεταγενέστερα, λόγω της επιγενόμενης θέσπισης νέας διάταξης περί του ύψους της κύρωσης.