Γιατί η εμπορική διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας εξελίσσεται σε εμπορικό πόλεμο πλήρους κλίμακας;
Υπάρχουν επίσημοι και ανεπίσημοι λόγοι για αυτό.
Οι επίσημοι λόγοι έχουν να κάνουν με τη στρατηγική αθέμιτου ανταγωνισμού της Κίνας. Οι εταιρείες της εκμεταλλεύονται τις ανοικτές αγορές της Αμερικής, ενώ η Κίνα διατηρεί τις δικές της αγορές κλειστές για αμερικανικές εταιρείες και προϊόντα. Αυτός ο αθέμιτος ανταγωνισμός έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερη παραγωγή, κλείσιμο εργοστασίων και απώλεια θέσεων εργασίας για τις αμερικανικές βιομηχανίες που πλήττονται περισσότερο από τον κινεζικό ανταγωνισμό.
Εν τω μεταξύ, οι κινεζικές εταιρείες αρπάζουν τεχνολογία από τις αμερικανικές.
Για να αντιμετωπίσει την κατάσταση, η Αμερική δεν είχε άλλη επιλογή παρά να επιβάλει εμπορικές κυρώσεις κατά των κινεζικών προϊόντων και επιχειρήσεων.
Η ιστορία αυτή είναι γνώριμη -θυμίζει τη δεκαετία του 1980, όταν ο άδικος εμπορικός εταίρος της Αμερικής ήταν η Ιαπωνία. Η διαφορά είναι ότι σε εκείνη την περίπτωση, η εμπορική τριβή μεταξύ των δύο πλευρών δεν μετατράπηκε σε εμπορικό πόλεμο πλήρους κλίμακας.
Οι ανεπίσημοι λόγοι πίσω από τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας είναι αρκετά διαφορετικοί. Έχουν να κάνουν με την ταχεία τεχνολογική άνοδο της Κίνας και ταυτόχρονα με την συνεχή προσπάθειά της να κυριαρχήσει στις αναδυόμενες ψηφιακές τεχνολογίες. Είναι μια κατάσταση που προκαλεί μεγάλη ανησυχία στην Αμερική, τον επί μακρόν ηγέτη του κλάδου της τεχνολογίας.
Η τεχνολογική άνοδος της Κίνας αποδεικνύεται από διάφορες έρευνες τα τελευταία χρόνια. Μία από αυτές δημοσιεύθηκε την προηγούμενη εβδομάδα από το Πανεπιστήμιο Cornell και τους συνεργάτες του. Κατατάσσει την Κίνα στη θέση 17 φέτος, όχι πολύ κάτω από την Αμερική, η οποία βρίσκεται στο Νο 6.
Κι έπειται υπάρχει και η έρευνα καινοτομίας του Bloomberg για το 2018 που δημοσιεύθηκε στις αρχές του περασμένου έτους. Κατατάσσει την Κίνα στο Νο 19, όχι πολύ πίσω από τις ΗΠΑ, οι οποίες βρίσκονται στο 11.
Εν τω μεταξύ, η προσπάθεια της Κίνας να κυριαρχήσει στις αναδυόμενες ψηφιακές τεχνολογίες επιβεβαιώνεται από το όραμα για το 2025, με το Πεκίνο να έχει βάλει στόχο να ηγηθεί του κόσμου σε δίκτυα 5G, τεχνητή νοημοσύνη και ρομποτική.
“Με όλες τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες και άλλες τεχνολογίες της τετάρτης βιομηχανικής επανάστασης, οι οποίες συνδέονται ταυτόχρονα στο διαδίκτυο, ξεκινά ένας νέος αγώνας για παγκόσμια τεχνολογική υπεροχή”, λέει ο Courtney Rickert McCaffrey, διευθυντής ηγετικής σκέψης στη στρατηγική και διαχείριση για το Παγκόσμιο Επιχειρηματικό Συμβούλιο της συμβουλευτικής εταιρείας A.T. Kearny’s. “Οι δύο κορυφαίοι διαγωνιζόμενοι σε αυτόν τον αγώνα είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες οδηγούσαν τον κόσμο στην τεχνολογική καινοτομία για πολλές δεκαετίες, η Κίνα κλείνει γρήγορα αυτό το κενό. Από τις εθνικές στρατηγικές για την προώθηση της ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης έως άλλες βασικές τεχνολογίες για την προσέλκυση κορυφαίων τεχνολογικών ταλέντων από όλο τον κόσμο, το Πεκίνο φαίνεται να είναι αποφασισμένο να γίνει η νέα τεχνολογική υπερδύναμη στον κόσμο”.
Για να εκπληρώσει τη δέσμευση αυτή, η Κίνα αλλάζει την αναπτυξιακή στρατηγική της.
“Η Κίνα στοχεύει τώρα σε μια στροφή από μια οικονομία εντάσεως εργασίας και προσανατολισμό στις εξαγωγές προς μια οικονομία με βάση την κατανάλωση”, λέει η Renee Mu, αναλύτρια αγοράς συναλλάγματος της DailyFX. “Σε αυτό το πλαίσιο, η αναβάθμιση της βιομηχανίας με την καινοτομία και την τεχνολογία έχει γίνει αναπόφευκτη.”
Η βιομηχανική αναβάθμιση της Κίνας, με τη σειρά της, αλλάζει το εμπορικό παιχνίδι με τις ΗΠΑ. “Αυτή η αλλαγή στη στρατηγική σημαίνει επίσης ότι η Κίνα καλείται να ανταγωνιστεί με τις ΗΠΑ και στην τεχνολογία πέρα από το προϊόντα εντάσεως εργασίας”, προσθέτει η Mu.
Αυτή η αλλαγή στο εμπορικό παιχνίδι δεν είναι μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη για τις ΗΠΑ, σύμφωνα με την Mu. “Οι εταίροι της Κίνας πιθανότατα να μην καλωσορίσουν μια τέτοια αλλαγή ειδικά βραχυπρόθεσμα. Μια απλή αναλογία είναι η εξής: όταν ο Α πουλάει κινητά τηλέφωνα στον Β και αγοράζει παπούτσια από τον Β, και οι δύο είναι ευχαριστημένοι. Αλλά όταν ο Β αρχίζει επίσης να πουλάει κινητά τηλέφωνα, ξεκινά ο ανταγωνισμός μεταξύ Α και Β “.
Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ άλλαξαν την εμπορική πολιτική τους έναντι της Κίνας πολύ καιρό πριν επιβληθούν οι κυρώσεις. “Όσον αφορά τις ΗΠΑ, η άποψή τους για την Κίνα έχει αλλάξει -από την “άνευ προηγουμένου δυνατότητα συνεργασίας”, που περιγράφεται στην έκθεση εθνικής στρατηγικής των ΗΠΑ για το 2015, στο “πρέπει να ανταγωνιστούμε” και “να ανταγωνιστούμε με όλα τα εργαλεία” στην έκθεση του 2017, εξηγεί η Mu. “Μακροπρόθεσμα, η Κίνα και ο εταίρος της μπορούν να φθάσουν σε μία νέα συνθήκη, αλλά θα χρειαστεί χρόνος και προσπάθειες και από τις δύο πλευρές “.
Εν τω μεταξύ, οι εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών θα μπορούσαν να αναστατώσουν περαιτέρω τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
