Δάνεια 9 δισ. ευρώ έχουν πωλήσει μέχρι σήμερα οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, ενώ την αυλαία των πωλήσεων για το 2019 ανοίγουν η Εθνική Τράπεζα και η Τράπεζα Πειραιώς, με την πώληση τεσσάρων νέων χαρτοφυλακίων συνολικού ύψους των 3 δισ. ευρώ.
Πρωταθλήτρια στις πωλήσεις χαρτοφυλακίων αναδεικνύεται μέχρι σήμερα η Alpha Bank, η οποία έχει ολοκληρώσει ήδη την πώληση τεσσάρων χαρτοφυλακίων, συνολικής ονομαστικής αξίας, δηλαδή χωρίς τόκους, ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Ακολουθούν η Εθνική Τράπεζα με την πώληση ενός μεγάλου χαρτοφυλακίου ύψους 2 δισ. ευρώ, του «Earth», η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία έχει πωλήσει δύο χαρτοφυλάκια, συνολικού ύψους 1,8 δισ. ευρώ και η Eurobank, η οποία έχει ολοκληρώσει την πώληση δύο πακέτων συνολικού ύψους 1,6 δισ. ευρώ. Οι πωλήσεις αποτελούν μέχρι σήμερα βασικό εργαλείο στην προσπάθεια των τραπεζών για τη μείωση των κόκκινων δανείων και αν και με χαμηλότερο ρυθμό αναμένεται να συνεχιστούν και το 2019, κυρίως από την Εθνική και την Τράπεζα Πειραιώς.
Το χαρτοφυλάκιο «Symbol», που πωλεί η Εθνική Τράπεζα περιλαμβάνει μη εξυπηρετούμενα δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων, συνολικής απαίτησης 1,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου τα 950 εκατ. ευρώ περίπου αποτελούν το οφειλόμενο κεφάλαιο. Πρόκειται για 13.000 δάνεια, που έχουν στην πλειονότητά τους καταγγελθεί από την τράπεζα και τα οποία έχουν εξασφαλίσεις επί περίπου 7.900 ακινήτων. Η συνολική αξία των εξασφαλίσεων αποτιμάται από την Εθνική στο 1,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 650 εκατ. ευρώ αφορούν εμπορικά ακίνητα και το υπόλοιπο σε οικόπεδα και κατοικίες.
Θα ακολουθήσει η πώληση ενός χαρτοφυλακίου καταναλωτικών δανείων χωρίς εξασφαλίσεις ύψους 700 εκατ. ευρώ, που αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του πρώτου εξαμήνου. Χωρίς εξασφαλίσεις θα είναι και το χαρτοφυλάκιο καταναλωτικών δανείων ύψους 400 εκατ. ευρώ με την επωνυμία «Iris» που θα βγάλει προς πώληση η Τράπεζα Πειραιώς σε συνδυασμό με ένα αντίστοιχου μεγέθους χαρτοφυλάκιο ναυτιλιακών δανείων που φέρει την επωνυμία «Nemo».
Βασικό κριτήριο για την τιμολόγηση των χαρτοφυλακίων είναι το κατά πόσον συνοδεύονται από εγγυήσεις, δηλαδή εάν έχουν εξασφαλίσεις ακίνητα. Η εμπειρία από το «Amoeba» –του χαρτοφυλακίου (ύψους 1,4 δισ. ευρώ) με εξασφαλίσεις που μεταβίβασε η Τράπεζα Πειραιώς– το οποίο πωλήθηκε έναντι 432 εκατ. ευρώ, ανέβασε υψηλά τις προσδοκίες και είχε να κάνει κυρίως με το μείγμα των εξασφαλίσεων, καθώς περιελάμβανε και υψηλής αξίας ακίνητα. Στα 337,1 εκατ. ευρώ ανήλθε και το τίμημα που εισέπραξε η Alpha Bank από την πώληση μεικτού χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που είχαν εξασφαλίσεις ακίνητα. Το χαρτοφυλάκιο ύψους 1 δισ. ευρώ περιελάμβανε και ακίνητα αξίας 56 εκατ. ευρώ που ήταν στην κατοχή της τράπεζας, στοιχείο που συνέβαλε και στη βελτίωση του τιμήματος.
Σε ό,τι αφορά τις πωλήσεις δανείων χωρίς εξασφαλίσεις οι τιμές διαμορφώνονται σε μονοψήφια ποσοστά σε σχέση με τη λογιστική αξία του χαρτοφυλακίου και την υψηλότερη τιμή – σύμφωνα με ανάλυση της Morgan Stanley εμφανίζεται να έχει πετύχει η Alpha Bank μέσω της πώλησης του χαρτοφυλακίου «Venus». Στο 6% της λογιστικής αξίας των δανείων διαμορφώθηκε η τιμή για το πακέτο «Earth» της Εθνικής Τράπεζας, καθώς και για το πακέτο «Zenith» της Eurobank που αποτελούνταν επίσης από καταναλωτικά δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις.
Το ενδιαφέρον των διεθνών επενδυτών είναι μέχρι στιγμής ισχυρό, τάση που αποτυπώνεται τόσο στις τιμές όσο και στην είσοδο στην ελληνική αγορά μεγάλων equity funds όπως το Apollo, η APS, η Bain Capital, η B2 Holding, η Carval, η Intrum, η Hoist κ.ά. Στελέχη της αγοράς εξηγούν ότι το 2018 ήταν ουσιαστικά η χρονιά των πωλήσεων και οι επενδυτές είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν και ένα τέλος εισόδου (entry fee) προκειμένου να τοποθετηθούν έγκαιρα. Ετσι οι τιμές διαμορφώθηκαν σε υψηλά επίπεδα και αυτό που μένει να αποδειχθεί είναι το κατά πόσον οι αποδόσεις από τη διαχείριση αυτών των πακέτων θα επαληθεύσουν τις αρχικές προσδοκίες των επενδυτών. Στην αγορά υπάρχει έντονος προβληματισμός ότι το ρίσκο της συγκεκριμένης αγοράς είναι υψηλό, κάτι που έχει να κάνει με τις ανακτήσεις που θα επιτευχθούν κατά τη διαχείριση αυτών των δανείων.
