Πράσινο φως» από τους συννομοθέτες της ΕΕ στον κανονισμό για τη σύσταση της Αρχής – Στόχος η στήριξη της δίκαιης κινητικότητας του εργατικού δυναμικού εντός ΕΕ
Την Πέμπτη, 14-02-2019, οι διαπραγματευτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ρουμανικής Προεδρίας του Συμβούλιου της ΕΕ κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με την πρόταση κανονισμού για την ίδρυση Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας (ΕΑΕ).
Σκοπός του νέου φορέα είναι να υποβοηθά τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή των νομικών πράξεων της ΕΕ στους τομείς της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού εντός της Ένωσης και του συντονισμού των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Θα παρέχει επίσης πληροφορίες σε εργαζόμενους και εργοδότες όσον αφορά τα πολύπλοκα ζητήματα διασυνοριακής κινητικότητας του εργατικού δυναμικού.
Σύμφωνα με τον μελλοντικό κανονισμό, οι κυριότερες δραστηριότητες του νέου φορέα θα είναι:
- να διευκολύνει την πρόσβαση των εργαζομένων, των εργοδοτών και των εθνικών διοικήσεων σε πληροφορίες όσον αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σε περιπτώσεις διασυνοριακής κινητικότητας·
- να υποβοηθά τον συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τη διασυνοριακή επιβολή της σχετικής νομοθεσίας της Ένωσης, διευκολύνοντας μεταξύ άλλων τη διενέργεια συνδυασμένων και κοινών επιθεωρήσεων·
- να στηρίζει τη συνεργασία μεταξύ κρατών μελών για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας·
- να στηρίζει τις αρχές των κρατών μελών κατά την επίλυση διασυνοριακών διαφορών.
Ο μελλοντικός κανονισμός προβλέπει διαδικασία διαμεσολάβησης σε δύο στάδια: το πρώτο στάδιο προβλέπει έναν διαμεσολαβητή της ΕΑΕ και εκπροσώπους των ενδιαφερομένων κρατών μελών και μπορεί να ολοκληρωθεί με την έκδοση μη δεσμευτικής γνώμης. Εάν δεν βρεθεί λύση, τα ενεχόμενα κράτη μέλη μπορούν να συμφωνήσουν για δεύτερο στάδιο διαμεσολάβησης, που εμπνέεται από την επιτροπή συνδιαλλαγής της Διοικητικής Επιτροπής για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Όταν μια διαφορά αφορά τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος μπορεί να ζητήσει να παραπεμφθεί η υπόθεση στη Διοικητική Επιτροπή. Η Διοικητική Επιτροπή, σε συμφωνία με τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, μπορεί να υποβάλει το ίδιο αίτημα.
Η ΕΑΕ θα συγκεντρώσει τα τεχνικά και επιχειρησιακά καθήκοντα διαφόρων υφισταμένων φορέων της ΕΕ (Ευρωπαϊκό Γραφείο Συντονισμού του EURES, Τεχνική επιτροπή για την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, Επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την απόσπαση εργαζομένων και Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας). Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια μόνιμη δομή που θα εξασφαλίζει ταχεία ανταπόκριση και συνέχεια. Η ενισχυμένη συνεργασία θα έχει καλύτερα και ουσιαστικότερα αποτελέσματα.
Η έδρα της ΕΑΕ θα αποφασιστεί μετά την έκδοση της νομοθετικής πράξης.
Δηλώσεις
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean-Claude Juncker, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συμφωνία με την ακόλουθη δήλωση:
«Με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων θεμελιώσαμε μια ισχυρή κοινωνική διάσταση στο μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα κάνουμε ένα ακόμη βήμα προόδου για την υλοποίηση της δέσμευσής μας για μια πιο κοινωνική Ευρώπη. Με 17 εκατομμύρια Ευρωπαίους να ζουν ή να εργάζονται σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, είναι πλέον καιρός για μια Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας που θα υποστηρίζει τους μετακινούμενους πολίτες μας, θα διευκολύνει το έργο των κρατών μελών και θα διασφαλίζει τη δικαιοσύνη και την εμπιστοσύνη στην ενιαία αγορά. Τα τελευταία χρόνια έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο όσον αφορά τη θέσπιση δικαιότερων κανόνων για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού. Η νέα Αρχή θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε την αποτελεσματική εφαρμογή τους στην πράξη».
Η Επίτροπος Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων, Δεξιοτήτων και Κινητικότητας Εργατικού Δυναμικού, Marianne Thyssen, πρόσθεσε:
«Πάντοτε έλεγα ότι χρειαζόμαστε χρειαζόμαστε σαφείς, δίκαιους και εφαρμόσιμους κανόνες. Η σημερινή συμφωνία σχετικά με την Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας είναι το γεγονός που ολοκληρώνει τις προσπάθειες για μια δίκαιη ευρωπαϊκή αγορά εργασίας. Θα εξυπηρετήσει διπλό σκοπό, που συνίσταται, αφενός, να βοηθήσει τις εθνικές αρχές να καταπολεμήσουν την απάτη και την κατάχρηση και, αφετέρου, να καταστήσει την κινητικότητα ευκολότερη για τους πολίτες.
Η σημερινή συμφωνία είναι το αποτέλεσμα εξαιρετικά εποικοδομητικών και ταχέων διαπραγματεύσεων που δείχνουν ότι η Ευρώπη έχει την ικανότητα να αποφασίζει και να ενεργεί γρήγορα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον εισηγητή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Jeroen Lenaers και στη ρουμανική Προεδρία που ενεργεί εκ μέρους του Συμβουλίου. Η συμφωνία αυτή θα πρέπει τώρα να επιβεβαιωθεί γρήγορα, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας μπορεί να ξεκινήσει το έργο της φέτος και να καταστεί γρήγορα πλήρως λειτουργική. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα για μια πιο κοινωνική και δίκαιη Ευρώπη.»
Ο Marius-Constantin Budăi, Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Δικαιοσύνης της Ρουμανίας δήλωσε τα εξής: «Η συμφωνία αυτή αποτελεί ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς εργασίας της ΕΕ. Η ΕΑΕ θα προσφέρει ουσιαστική βοήθεια στις εθνικές διοικήσεις κατά την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας της Ένωσης. Ταυτόχρονα τα κράτη μέλη θα συμμετέχουν μόνο προαιρετικά στις δραστηριότητες της ΕΑΕ».
Επόμενα βήματα
Η συμφωνία θα υποβληθεί στην Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων του Συμβουλίου (ΕΜΑ) προς έγκριση. Αφού οι Μόνιμοι Αντιπρόσωποι των κρατών μελών επιβεβαιώσουν τη συμφωνία, αυτή θα υποβληθεί σε τελική ψηφοφορία στη σύνοδο Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ιστορικό
Ο Πρόεδρος Juncker, πρότεινε για πρώτη φορά την ίδρυση μιας Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας στην ομιλία που εκφώνησε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 13 Σεπτεμβρίου 2017 με θέμα την κατάσταση της Ένωσης: «Θα πρέπει να διασφαλίσουμε τη δίκαιη, απλή και αποτελεσματική επιβολή των κανόνων της ΕΕ για την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού από έναν νέο φορέα εποπτείας και επιβολής. Φαντάζει παράλογο να υπάρχει μια Τραπεζική Αρχή για την εποπτεία των τραπεζικών προτύπων, αλλά όχι μια κοινή Αρχή Εργασίας που να διασφαλίζει τη δικαιοσύνη στην ενιαία αγορά».
Περίπου 17 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες ζουν ή εργάζονται σήμερα σε άλλο κράτος μέλος – δηλαδή δύο φορές περισσότεροι απ’ ό,τι πριν από μία δεκαετία. Η ΕΕ έχει αναπτύξει ένα σημαντικό σύνολο νομοθεσίας για τη ρύθμιση διαφορετικών πτυχών της κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένης της απόσπασης εργαζομένων και του συντονισμού της κοινωνικής ασφάλισης. Ωστόσο, η αποτελεσματική εκτέλεση των ενωσιακών κανόνων σε όλα τα κράτη μέλη απαιτεί διαρθρωμένη συνεργασία και ανταλλαγή μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών, καθώς και πόρους για κοινές δραστηριότητες, όπως η διοργάνωση κοινών επιθεωρήσεων ή η κατάρτιση εθνικών υπαλλήλων για την αντιμετώπιση διασυνοριακών υποθέσεων.
Για την επίλυση αυτών των θεμάτων, η ΕΑΕ -η οποία προτάθηκε από την Επιτροπή τον Μάρτιο του 2018- θα εκτελεί τα ακόλουθα καθήκοντα:
- υποστήριξη των κρατών μελών κατά την παροχή πληροφοριών και υπηρεσιών στους πολίτες και τις επιχειρήσεις·
- διευκόλυνση της συνεργασίας και της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και υποστήριξή τους μέσω συντονισμένων και κοινών επιθεωρήσεων με σκοπό την καταπολέμηση της κατάχρησης, της απάτης και της αδήλωτης εργασίας·
- διαμεσολάβηση μεταξύ των κρατών μελών σε περιπτώσεις διαφορών.
Η ΕΑΕ θα έχει την αρμοδιότητα να στηρίζει το δίκτυο των ευρωπαϊκών υπηρεσιών απασχόλησης (EURES) και θα αναλάβει και θα ενισχύσει τις δραστηριότητες της ευρωπαϊκής πλατφόρμας με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας.
Οι δραστηριότητές της θα αφορούν τους κανόνες σχετικά με την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και την απόσπαση των εργαζομένων, τον συντονισμό της κοινωνικής ασφάλισης και την ειδική νομοθεσία στον τομέα των οδικών μεταφορών.
Δεν θα δημιουργηθούν νέες αρμοδιότητες σε επίπεδο ΕΕ και τα κράτη μέλη θα παραμείνουν πλήρως υπεύθυνα για την εκτέλεση των εργασιακών κανόνων και των κανόνων κοινωνικής ασφάλισης. Η προστιθέμενη αξία της Αρχής συνίσταται στο γεγονός ότι θα διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, θα εξορθολογίσει τις υφιστάμενες δομές και θα παρέχει επιχειρησιακή υποστήριξη, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότερη εκτέλεση των κανόνων, προς όφελος των πολιτών, των επιχειρήσεων και των εθνικών αρχών.
Ο εξορθολογισμός αυτός θα αποφέρει επίσης οικονομικά πλεονεκτήματα, δεδομένου ότι ο εξορθολογισμός των υφιστάμενων φορέων σε επίπεδο ΕΕ θα επιτρέψει την εξοικονόμηση πόρων. Επιπλέον, με την υποστήριξη της ΕΑΕ, τα κράτη μέλη θα είναι σε θέση να εισπράττουν τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης πλήρως και πιο αποτελεσματικά απ’ ό, τι μέχρι σήμερα. Τέλος, με την παροχή τεχνικής και υλικοτεχνικής υποστήριξης, η Αρχή θα μειώσει την επιβάρυνση των κρατών μελών. Στο πλαίσιο αυτό, τα οικονομικά οφέλη αναμένεται να αντισταθμίσουν σε μεγάλο βαθμό το λειτουργικό κόστος της Αρχής, της οποίας ο εκτιμώμενος ετήσιος προϋπολογισμός θα ανέρχεται σε περίπου 50 εκατ. ευρώ. Το προσωπικό της θα αποτελείται από περίπου 140 άτομα, εκ των οποίων 60 αποσπασμένοι εμπειρογνώμονες από τα κράτη μέλη τους, μεταξύ άλλων για τον ρόλο των εθνικών υπαλλήλων-συνδέσμων.
