Aνοιχτό το σενάριο για δολιοφθορά ή σκοπούμενη παράλειψη, αφήνει η αξιολόγηση της Ελληνικής Υπηρεσίας Διερεύνησης Ναυτικών Ατυχημάτων (ΕΛΥΔΝΑ) -που υπάγεται στο Αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος- για τη βύθιση του «Αγία Ζώνη ΙΙ».
Σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο», για πρώτη φορά από το 2012 που η υπηρεσία ξεκίνησε να πραγματοποιεί αξιολογήσεις στα σημαντικά ναυτικά ατυχήματα, η ΕΛΥΔΝΑ δεν συνέχισε τη διερεύνηση ενός από τα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά ναυάγια της χώρας, επειδή δεν είναι «ναυτικό ατύχημα».
Υπενθυμίζεται ότι το ναυάγιο του «Αγία Ζώνη ΙΙ», είχε ως συνέπεια να «μαυρίσει» όλος ο Αργοσαρωνικός, με την πετρελαιοκηλίδα να φτάνει μέχρι και το Σούνιο.
Οι Αρχές, σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά, φαίνεται πως πλησιάζουν στο βασικό ερώτημα της περιβαλλοντικής τραγωδίας: γιατί βυθίστηκε το δεξαμενόπλοιο.
Στις 10 Σεπτεμβρίου 2018, η ΕΛΥΔΝΑ δημοσίευσε την προσωρινή έκθεση διερεύνησης της βύθισης του «Αγία Ζώνη ΙΙ», χαρακτηρίζοντάς το «πολύ σοβαρό ναυτικό ατύχημα» εξαιτίας της μεγάλης περιβαλλοντικής ρύπανσης που προκάλεσε.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα, τρεις μήνες μετά, ενώ η έρευνα ήταν σε εξέλιξη για να κατατεθεί η τελική έκθεση που θα απαντούσε στο γιατί βυθίστηκε το δεξαμενόπλοιο, η ΕΛΥΔΝΑ ανακοινώνει πως δεν θα την ολοκληρώσει, γιατί «μετά την αξιολόγηση των στοιχείων που συλλέχθηκαν κρίθηκε ότι το περιστατικό δεν χρήζει περαιτέρω τεχνικής διερεύνησης από την Υπηρεσία, καθόσον δεν εμπίπτει στην έννοια του ναυτικού ατυχήματος σύμφωνα με τα ισχύοντα τόσο στην ελληνική νομοθεσία (ν. 4033/2011) όσο και στην Ευρωπαϊκή Οδηγία Διερεύνησης Ναυτικών Ατυχημάτων (Ευρωπαϊκή Οδηγία 2009/18/Ε.Κ.)», ενώ αξιολογήθηκε ως περιστατικό εκτός πεδίου αρμοδιότητας ΕΛΥΔΝΑ.
Για το «Αγία Ζώνη ΙΙ», ενώ συνέτρεχαν όλοι οι λόγοι να χαρακτηριστεί «μεγάλο ναυτικό ατύχημα», όπως και έγινε αρχικά στην προσωρινή έκθεση, ο μόνος λόγος για να αποχαρακτηριστεί αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρχει δόλος.
Σύμφωνα με τον επίσημο ορισμό του ΙΜΟ, ο όρος «ναυτικό ατύχημα» δεν περιλαμβάνει σκόπιμη ενέργεια ή παράλειψη, με την πρόθεση να προκληθεί βλάβη στην ασφάλεια πλοίου, ατόμου ή του περιβάλλοντος.
Τι αναφέρει η προσωρινή έκθεση
Στην προσωρινή έκθεση περιγράφονται αναλυτικά τα όσα έχουν δηλώσει οι ναυτικοί ότι συνέβησαν πάνω στο πλοίο τις κρίσιμες ώρες. Συγκεκριμένα, 7 από τα 11 μέλη του πληρώματος με εντολή του πλοιάρχου έφυγαν από το πλοίο για να φάνε και ξεκουραστούν. Στις 23:30 ο πλοίαρχος αποφάσισε να βγει και αυτός με το δόκιμο μηχανής, αφήνοντας το πλοίο με δύο άτομα.
Στις 00:30 ο μηχανοδηγός κατέβηκε στο μηχανοστάσιο για έλεγχο, χωρίς να παρατηρεί κάτι ασυνήθιστο. Στη 1:00 ο μηχανοδηγός άκουσε έναν έντονο θόρυβο -κρότο απροσδιορίστου προέλευσης-, με αποτέλεσμα να ξαναπάει στο μηχανοστάσιο, χωρίς να διαπιστώνει εισροή υδάτων. Στις 1:30-1:35 το πλοίο παίρνει δεξιά κλίση. Ειδοποιούν τηλεφωνικά τον πλοίαρχο, κι αυτός ειδοποιεί λάντζες του Κερατσινίου -όχι το Λιμενικό- να φτάσουν στο σημείο. Στις 2:10 ένα κοντινό πλοίο προσπαθεί να μιλήσει με το πλήρωμα του «Αγία Ζώνη ΙΙ» και ειδοποιεί το Κεντρικό Λιμεναρχείο Πειραιά. Στις 4:10 βυθίζεται ολοκληρωτικά.
Η ΕΛΥΔΝΑ ιδρύθηκε το 2011 και έχει γνωμοδοτικό χαρακτήρα, και όχι εκτελεστικό. Οι διερευνήσεις των ναυτικών ατυχημάτων δηλαδή που πραγματοποιεί είναι ανεξάρτητες από τις ποινικές, αστικές, πειθαρχικές και διοικητικές έρευνες που διενεργούνται με σκοπό να καθορίσουν το ποιος φταίει και να αποδώσουν ευθύνες.
Η έρευνα που κάνει είναι αποκλειστικά για να εξακριβώσει τα αίτια που προκάλεσαν το ναυτικό ατύχημα ή συμβάν, με σκοπό την πρόληψη παρόμοιων ατυχημάτων στο μέλλον, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτόν στην ενίσχυση της ασφάλειας στη ναυσιπλοΐα συνολικά.
