Απόφαση – «πιλότος» για εκατοντάδες πολίτες εκδόθηκε από το Πολυμελές Πρωτοδικείο της Αθήνας, απαλλάσσοντας από κάθε ευθύνη νεαρή γυναίκα που είχε βάλει την υπογραφή της ως εγγυήτρια σε δάνειο, το οποίο είχε λάβει ο πρώην σύντροφός της, χωρίς όμως εκείνος να το πληρώνει. Παράλληλα, στην απόφαση καταγράφονται οι ευθύνες των τραπεζών, οι οποίες υποχρεούνται να ενημερώνουν τους πολίτες για τους κινδύνους που συνεπάγεται η απόφασή τους να καταστούν εγγυητές σε μια δανειακή σύμβαση.
Στη συγκεκριμένη υπόθεση που απασχόλησε το δικαστήριο, η νεαρή γυναίκα που είχε υπογράψει ως εγγυήτρια για το δάνειο του πρώην συντρόφου της, βρέθηκε σε δεινή θέση, καθώς, μεταξύ άλλων, δεχόταν συνεχώς τηλεφωνήματα από εισπρακτικές εταιρείες για το ληξιπρόθεσμο δάνειο ενώ είχε καταχωρηθεί στο σύστημα «Τειρεσίας» ως οφειλέτης.
Όπως αναφέρεται στη δικαστική απόφαση, που δημοσιοποίησε το lawandorder.gr, η νεαρή γυναίκα μπήκε σε αυτή την περιπέτεια το 2008, σε ηλικία 23 ετών, όταν ο τότε σύντροφός της ζήτησε να μεταβούν σε ένα τραπεζικό κατάστημα στο οποίο εργαζόταν κάποια φίλη του, προκειμένου να λάβει ένα δάνειο, με το οποίο θα αποπλήρωνε άλλα παλαιότερα δάνεια που είχε λάβει.
Η νεαρή δέχθηκε και επισκέφθηκε μαζί του το τραπεζικό κατάστημα, όπου η υπάλληλος φίλη του τότε συντρόφου της, τους ενημέρωσε πως το δάνειο θα εγκρινόταν αμέσως αν κάποιο τρίτο πρόσωπο συμβαλλόταν ως εγγυητής στην κατάρτιση του. Στο σημείο αυτό, η υπάλληλος πρότεινε στην 23χρονη να υπογράψει ως εγγυήτρια στο δάνειο του συντρόφου της, επισημαίνοντας της ότι «πρόκειται για μια εντελώς τυπική διαδικασία που θα διευκόλυνε την έγκριση του από τα κεντρικά». Πράγματι, η 23χρονη υπέγραψε ως εγγυήτρια και ο σύντροφός της έλαβε λίγο αργότερα δάνειο ύψους 14.000 ευρώ.
«Ανακριβή στοιχεία»
Ωστόσο, όπως αναφέρεται στην απόφαση η υπάλληλος της τράπεζας συμπλήρωσε ανακριβώς τα στοιχεία της περιουσιακής κατάστασης των συμβαλλομένων, δηλαδή του δανειολήπτη και της εγγυήτριας με σκοπό την υψηλότερη βαθμολογία στη συστημική αξιολόγηση του δανείου από το αρμόδιο τμήμα, ώστε να καταστεί απολύτως βέβαιη η έγκριση του από αυτό.
Συγκεκριμένα, σημείωσε πως η εγγυήτρια διαθέτει οικόπεδα, κτίρια, αυτοκίνητο και οφειλή δανείου από αυτοκίνητο, ενώ η 23χρονη δεν διέθετε ούτε ακίνητη περιουσία ούτε αυτοκίνητο. Επιπλέον, η υπάλληλος καταχώρησε στο σχετικό έγγραφο αρνητική απάντηση στις ερωτήσεις αν ο δανειολήπτης είχε οφειλές από οιασδήποτε φύσης δάνειο, παρά το γεγονός ότι σκοπός της νέας δανειοδότησης ήταν η αποπληρωμή υφιστάμενων υποχρεώσεων του προς άλλα πιστωτικά ιδρύματα.
Υπό τα δεδομένα αυτά, το δικαστήριο δέχθηκε ότι η υπάλληλος της τράπεζας εκμεταλλεύτηκε την απειρία της νεαρής γυναίκας στις τραπεζικές συναλλαγές αλλά και το γεγονός ότι εκείνη αντιμετώπιζε πρόβλημα με την ακοή της, ώστε «να την επηρεάσει και να της επιβάλει – έστω και με έμμεσο τρόπο – την υπογραφή της σύμβασης εγγύησης», χωρίς να την ενημερώσει, ως όφειλε, για τους κινδύνους και την ευθύνη που αναλαμβάνει.
Ευθύνη με την οποία η νεαρή γυναίκα βρέθηκε πράγματι αντιμέτωπη αρκετό διάστημα μετά και ενώ είχε χωρίσει με τον σύντροφό της. Η 23χρονη ενημερώθηκε από εισπρακτική εταιρεία πως το δάνειο για το οποίο είχε εγγυηθεί, αρχικού κεφαλαίου 14 χιλιάδων ευρώ, δεν εξυπηρετήθηκε σχεδόν ποτέ από τον δανειολήπτη και πλέον η συνολική οφειλή προς την τράπεζα είχε ανέλθει στο ποσό των 34.853,72 ευρώ.
«Αθέμιτη συμπεριφορά»
Όπως αναφέρει στην απόφασή του το δικαστήριο, η 23χρονη «ωθήθηκε στην υπογραφή της ως άνω δανειακής σύμβασης με την ιδιότητα της εγγυήτριας, παρασυρθείσα από τις διαβεβαιώσεις της υπαλλήλου της τράπεζας ότι πρόκειται μόνο για μία απλή και τυπική υπογραφή στο κείμενο της δανειακής σύμβασης, που θα διευκόλυνε την έγκριση του δανείου από το αρμόδιο τμήμα χορήγησης αυτού».
Πλέον σημαντικό όμως είναι ότι οι δικαστές στην απόφασή τους αναδεικνύουν και την ευθύνη της τράπεζας, η οποία, ως όφειλε, όχι μόνο δεν ήλεγξε την οικονομική δυνατότητα της νεαρής για την παροχή της εγγύησης αλλά συμπεριέλαβε στο σχετικό φάκελο και περιουσιακά στοιχεία που εκείνη δεν διέθετε, προκειμένου να επιτύχει υψηλότερη βαθμολογία στη συστημική αξιολόγηση του δανείου.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται στο σκεπτικό της δικαστικής απόφασης: «Η τράπεζα υποχρεούταν σε παροχή ενημέρωσης, πληροφοριών και εξηγήσεων σε σχέση με το αντικείμενο της σύμβασης και μάλιστα τέτοιων, που θα μπορούσαν να ασκήσουν επιρροή στην απόφαση της εγγυήτριας(…). Η τράπεζα φέρει την ευθύνη να απαντά αληθώς στις ερωτήσεις του εγγυητή, να τον διαφωτίζει αυτεπάγγελτα όταν είναι σαφές από την εμπειρία της ότι ο τελευταίος δεν έχει αντιληφθεί το αντικείμενο της κύριας συναλλαγής (πίστωσης), για τον κίνδυνο που προκαλείται από την αφερεγγυότητα του πρωτοφειλέτη και τη μη εξυπηρέτηση του δανείου εκ μέρους του και να μην υποβαθμίζει εν γνώσει της τον κίνδυνο που αναλαμβάνει ο εγγυητής παρουσιάζοντας πλασματικά την ανάληψη της εγγύησης εκ μέρους του ως «απλώς τυπικό στοιχείο» όπως συνέβη εν προκειμένω».
Με το σκεπτικό αυτό το δικαστήριο ακύρωσε την σύμβαση της εγγυήτριας, κρίνοντας πως « η συμβατική συμπεριφορά της τράπεζας ήταν αθέμιτη και καταπλεονεκτική και αντικείμενη στα χρηστά ήθη σε βάρος της εγγυήτριας, διότι αυτή εξωθήθηκε στην υπογραφή της χωρίς αντίστοιχη παροχή – ωφέλεια για την ίδια, με εκμετάλλευση της κουφότητας και της απειρίας της από την τράπεζα, αλλά και τον πρωτοφειλέτη, οι οποίοι πέτυχαν τη λήψη ωφελημάτων για λογαριασμό τους και μόνον από την εκταμίευση και χρήση του εν λόγω δανείου».
