Ευρ. Ελεγκτικό Συνέδριο: «Η εφαρμογή του αναθεωρημένου νομοθετικού πλαισίου από τα κράτη μέλη και οι αθέμιτες πρακτικές των κατασκευαστών παραμένουν αγκάθια στην όλη προσπάθεια»
Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος
Το νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ σχετικά με τις εκπομπές των οχημάτων βελτιώθηκε σε συνέχεια του σκανδάλου «ντίζελγκεϊτ», αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν ζητήματα προς επίλυση, σύμφωνα νέο ενημερωτικό έγγραφο του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ).
Συγκεκριμένα, το ενημερωτικό έγγραφο με τίτλο «Η αντίδραση της ΕΕ στο σκάνδαλο «ντίζελγκεϊτ», το οποίο δημοσιεύθηκε στις 7-02-2019, καταλήγει ότι παρότι η νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με τις εκπομπές των οχημάτων βελτιώθηκε μετά το σκάνδαλο «ντίζελγκεϊτ», ορισμένα ζητήματα δεν έχουν επιλυθεί.
Οι ελεγκτές χαιρετίζουν τις βελτιώσεις όσον αφορά την εποπτεία της αγοράς, αλλά επισημαίνουν ότι η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από την εφαρμογή της από τα κράτη μέλη.
Προειδοποιούν επίσης για το ενδεχόμενο οι κατασκευαστές να μηχανευτούν άλλους τρόπους προκειμένου να παρακάμψουν τα νέα συστήματα δοκιμών και ότι το περιθώριο εφαρμογής ανεξάρτητων δοκιμών από τρίτους ενδέχεται να είναι περιορισμένο λόγω του υψηλού κόστους που συνεπάγονται.
Το 2015 οι αποκλίσεις μεταξύ των μετρήσεων που καταγράφονται στο εργαστήριο και των εκπομπών ρύπων των οχημάτων σε κανονικές συνθήκες οδήγησης βρέθηκαν στο επίκεντρο της επικαιρότητας μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου «ντίζελγκεϊτ», ήτοι της πρακτικής ορισμένων κατασκευαστών αυτοκίνητων να χρησιμοποιούν «διατάξεις αναστολής», προκειμένου οι εκπομπές των οχημάτων τους κατά τη μέτρησή τους στο πλαίσιο επίσημων δοκιμών να είναι σημαντικά χαμηλότερες από αυτές που πράγματι παράγονται κατά την οδήγηση.
Το σκάνδαλο «ντίζελγκεϊτ» έδωσε στην ΕΕ την ώθηση να επισπεύσει νομοθετικές πρωτοβουλίες που ήταν ήδη σε εξέλιξη ή να λάβει νέα μέτρα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συγκρότησε εξεταστική επιτροπή προκειμένου να διερευνήσει το θέμα των μετρήσεων των εκπομπών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τα σχέδιά της να βελτιώσει τα στοιχεία που διατίθενται σχετικά με τις δοκιμές εκπομπών των οχημάτων, τα οποία επί του παρόντος είναι περιορισμένα, αποσπασματικά και η πρόσβαση σε αυτά είναι δυσχερής. Πέραν αυτών, επήλθαν πολλές αλλαγές στους ελέγχους των εκπομπών των οχημάτων στην ΕΕ:
- Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται πλέον να εξετάζει τις εργασίες των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την έγκριση τύπου, να υποβάλλει οχήματα σε δοκιμές, να ανακαλεί ή να αναστέλλει εγκρίσεις τύπου και να επιβάλλει κυρώσεις.
- Η δοκιμή οχημάτων σε κυκλοφορία είναι πλέον υποχρεωτική στα κράτη μέλη της ΕΕ, και μπορεί να διενεργείται και από ενδιαφερόμενα τρίτα μέρη.
- Καθιερώθηκαν νέες δοκιμές προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της μεγάλης απόκλισης μεταξύ των επίπεδων εκπομπών CO2 (διοξειδίου του άνθρακα) που μετρούνται σε συνθήκες εργαστηρίου και σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης καθώς και για τη μέτρηση των εκπομπών NOx (οξειδίου του αζώτου).
Πολλοί από τους νέους αυτούς κανόνες δεν έχουν ακόμη τεθεί σε πλήρη εφαρμογή, και, ως εκ τούτου, είναι ακόμη πολύ νωρίς για να αξιολογηθεί κατά πόσον τα προβλήματα έχουν επιλυθεί. Παρ’ όλα αυτά, οι ελεγκτές υπογραμμίζουν σειρά ζητημάτων που θα κληθεί να αντιμετωπίσει το νέο σύστημα δοκιμών.
Σύμφωνα με τους ελεγκτές, η νέα δοκιμή για τη μέτρηση των εκπομπών NOx οδήγησε σε σημαντική μείωση των εκπομπών οξειδίων του αζώτου (NOx) από νέα ντιζελοκίνητα αυτοκίνητα, αλλά ο αντίκτυπος θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερος αν είχε γίνει δεκτό το αρχικά προταθέν προσωρινό όριο των 128 mg/km για τα NOx αντί του ορίου των 168 mg/km.
Οι ελεγκτές θεωρούν ότι θα χρειαστεί χρόνος για να καταστούν εμφανείς οι βελτιώσεις και προσδιορίζουν μια σειρά ζητημάτων:
- Η αποτελεσματικότητα των ελέγχων εποπτείας της αγοράς θα εξαρτηθεί από τον τρόπο διενέργειάς τους από τα κράτη μέλη.
- Παρότι η νομοθεσία προβλέπει καλύτερη παρακολούθηση των αποκλίσεων μεταξύ των μετρήσεων στο εργαστήριο και των εκπομπών CO2/NOx σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης, οι κατασκευαστές ενδέχεται να βρουν νέους τρόπους για να προσαρμόσουν τις εκπομπές των οχημάτων τους κατά τη διάρκεια των δοκιμών.
- Οι προσφάτως θεσπισθείσες ανεξάρτητες δοκιμές από τρίτους ενδέχεται να είναι περιορισμένες λόγω του υψηλού κόστους που συνεπάγονται.
Δήλωση
«Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι έχουν ληφθεί μέτρα, αλλά ενδεχομένως να χρειαστούν πολλά χρόνια έως ότου βελτιωθεί η ποιότητα του αέρα στις αστικές περιοχές, δεδομένου του μεγάλου αριθμού των εξαιρετικά ρυπογόνων αυτοκινήτων που εξακολουθούν να κυκλοφορούν» δήλωσε ο Samo Jereb, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για το συγκεκριμένο ενημερωτικό έγγραφο. «Αν και ο αριθμός των οχημάτων που έχουν ανακληθεί μέχρι σήμερα ξεπερνά τα δέκα εκατομμύρια, από τα περιορισμένα στοιχεία που είναι διαθέσιμα προκύπτει ότι ο αντίκτυπος των ανακλήσεων στις εκπομπές NOx ήταν πολύ περιορισμένος.»
Ιστορικό
Υπενθυμίζεται ότιτα ενημερωτικά έγγραφα δεν συνιστούν εκθέσεις ελέγχου αλλά επισκόπηση βασιζόμενη σε δημόσια διαθέσιμα στοιχεία και στις εργασίες των ελεγκτών στον εκάστοτε τομέα πολιτικής.
Το πλήρες κείμενο του εγγράφου είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο του ΕΕΣ (eca.europa.eu)
