ΑΠΟΦΑΣΗ
Stirmanov κατά Ρωσίας της 29.01.2019 (αρ. 31816/08)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Τεκμήριο αθωότητας και διακοπή της ποινικής διαδικασίας λόγω παραγραφής από τον Εισαγγελέα. Παρότι ο προσφεύγων δεν είχε καταδικαστεί για το αδίκημα, οι όροι που χρησιμοποιήθηκαν στην απόφαση διακοπής της ποινικής διαδικασίας από τον Εισαγγελέα δεν άφηναν κανένα περιθώριο αμφιβολίας για το ότι ο προσφεύγων ήταν ένοχος. Ο Εισαγγελέας είχε επανειλημμένα δηλώσει ότι ο προσφεύγων «διέπραξε το αδίκημα βάσει του άρθρου 33 § 1 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας». Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι όροι που είχαν χρησιμοποιηθεί, ξεπέρασαν σαφώς την απλή υποψία ως προς την ενοχή του προσφεύγοντος. Παραβίαση του άρθρου 6 § 2.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 6 § 2
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, ο κ. Robert Stirmanov, είναι Ρώσος υπήκοος που γεννήθηκε το 1937 και ζει στο Αρχάγγελσκ (Ρωσία). Τον Απρίλιο του 2005, ο L., διευθυντής κρατικής εταιρείας, υπέβαλε μήνυση κατά του κ. Stirmanov, ο οποίος τότε προήδρευε στο Συμβούλιο Διαφορών της εταιρείας, κατηγορώντας τον ότι είχε παραβεί τα καθήκοντά του. Ο L. υποστήριξε ότι τον Μάιο του 2003 ο κ. Stirmanov είχε λάβει απόφαση σχετικά με τις καθυστερούμενες πληρωμές κατά παράβαση της εφαρμοστέας διαδικασίας. Ο L. ζήτησε από τον Εισαγγελέα να κινήσει ποινική έρευνα κατά του προσφεύγοντος για «αυθαίρετες παράνομες πράξεις». Στις 4 Αυγούστου 2005, ο Εισαγγελέας αρνήθηκε να κινήσει ποινική έρευνα με την αιτιολογία ότι το ποινικό αδίκημα είχε παραγραφεί. Στις 11 Οκτωβρίου 2005, το Περιφερειακό Δικαστήριο ανέστειλε την απόφαση του Εισαγγελέα με το σκεπτικό ότι η ποινική διαδικασία θα μπορούσε να διακοπεί σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του προσώπου που επρόκειτο να διερευνηθεί. Στις 24 Νοεμβρίου 2005, ο Εισαγγελέας αμφισβήτησε τον προσφεύγοντα, ο οποίος αρνήθηκε να καταθέσει επί της ουσίας αναφορικά με τα αποδεικτικά στοιχεία εναντίον του, αλλά διαφώνησε με τη διακοπή της διαδικασίας. Ο Εισαγγελέας αρνήθηκε και πάλι να κινήσει ποινική έρευνα και ο κ. Stirmanov άσκησε έφεση κατά της απόφασης αυτής. Στις 24 Απριλίου 2006, ο Εισαγγελέας εξέδωσε νέα απόφαση με την οποία αρνήθηκε να κινήσει ποινική έρευνα και ανέφερε όμως ότι ο προσφεύγων είχε τελέσει το αδίκημα που τιμωρείται βάσει του άρθρου 330 παρ. 1 του Π.Κ.. Η απόφαση αυτή δεν κοινοποιήθηκε στον προσφεύγοντα. Σε επιστολή της 10ης Ιανουαρίου 2008, ο Εισαγγελέας πληροφόρησε τον προσφεύγοντα ότι ο νόμος δεν απαιτούσε από τις εισαγγελικές αρχές να ενημερώσουν το υπό έρευνα πρόσωπο για την άρνηση να λάβει χώρα ποινική έρευνα, η οποία είχε αποφασιστεί ως αποτέλεσμα προκαταρκτικής εξέτασης. Ο κ. Stirmanov ζήτησε από τα δικαστήρια να ακυρώσουν την απόφαση του Εισαγγελέα. Δεδομένου ότι το αίτημα αυτό απορρίφθηκε, ο κ. Stirmanov άσκησε έφεση, κυρίως λόγω του ότι είχε κριθεί ένοχος για αδίκημα στο πλαίσιο μη δικαστικής διαδικασίας, κατά την οποία δεν ήταν σε θέση να ασκήσει τα υπερασπιστικά του δικαιώματα. Το Περιφερειακό Δικαστήριο του Αρχάγγελσκ απέρριψε την έφεσή του.
Βασιζόμενος στο άρθρο 6 § 2 (τεκμήριο αθωότητας), ο προσφεύγων παραπονέθηκε για παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας του αναφορικά με το περιεχόμενο της απόφασης του Εισαγγελέα στις 24 Απριλίου 2006. Επίσης, διαμαρτυρήθηκε για την αιτιολογία της εν λόγω απόφασης και υποστήριξε ότι τα δικαστήρια που αποφάνθηκαν επί του αιτήματός του να ακυρωθεί η απόφαση αυτή δεν είχαν αποκαταστήσει τη φερόμενη παραβίαση.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ….
Άρθρο 6 § 2
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι ο κ. Stirmanov δεν είχε καταδικαστεί για το αδίκημα σύμφωνα με το άρθρο 330 § 1 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Δεν υπήρξε παρουσίαση αποδεικτικών στοιχείων σε δικαστήριο ή ακροάσεις που να επιτρέπουν στο δικαστήριο να αποφανθεί επί της ουσίας της υπόθεσης. Το Δικαστήριο σημείωσε, ωστόσο, ότι οι όροι που είχαν χρησιμοποιηθεί στην απόφαση του εισαγγελέα της 24ης Απριλίου 2006 δεν άφηναν καμία αμφιβολία για την άποψή του ότι ο προσφεύγων ήταν ένοχος. Ο εισαγγελέας είχε επανειλημμένα δηλώσει ότι ο προσφεύγων «διέπραξε το αδίκημα βάσει του άρθρου 33 § 1 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας». Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι χρησιμοποιούμενοι όροι ξεπέρασαν σαφώς την απλή υποψία ως προς την ενοχή του προσφεύγοντος. Το αρμόδια δικαστήρια απέρριψαν τις προσφυγές του κ. Stirmanov χωρίς να ακυρώσουν την απόφαση της 24ης Απριλίου 2006, μολονότι είχε παραπονεθεί για παραβίαση του δικαιώματός του να τεκμαίρεται αθώος. Ο κ. Stirmanov ισχυρίστηκε ότι οι υπάλληλοι της εταιρείας στην οποία ήταν πρόεδρος του Συμβουλίου Διαφορών ενημερώθηκαν για την απόφαση της 24ης Απριλίου 2006 και ότι το γεγονός αυτό είχε βλάψει τη φήμη του. Τα στοιχεία αυτά αρκούν για να καταλήξει το Δικαστήριο στο συμπέρασμα ότι η αιτιολογία της αποφάσεως της 24ης Απριλίου 2006, όπως επικυρώθηκε από τα εθνικά δικαστήρια, παραβίασε το τεκμήριο αθωότητας.
Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ρωσία πρέπει να καταβάλει στον προσφεύγοντα 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 500 ευρώ για έξοδα και δικαστικές δαπάνες (επιμέλεια echrcaselaw.com).
