Σκοπός του καταλόγου να προστατεύσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ αποτρέποντας τους κινδύνους της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σήμερα τον νέο της κατάλογο με 23 τρίτες χώρες οι οποίες παρουσιάζουν στρατηγικές ανεπάρκειες όσον αφορά τα πλαίσια για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Ο σκοπός του καταλόγου αυτού είναι να προστατεύσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ, αποτρέποντας αποτελεσματικότερα τους κινδύνους της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Ως αποτέλεσμα της καταχώρισης αυτής, θα απαιτείται από τις τράπεζες και άλλες οντότητες που καλύπτονται από τους κανόνες περί νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες να προβαίνουν σε αυξημένους ελέγχους («δέουσα επιμέλεια») στις χρηματοοικονομικές πράξεις οι οποίες αφορούν πελάτες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα από τις εν λόγω τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου, ώστε να εντοπίζονται αποτελεσματικότερα οι ύποπτες χρηματικές ροές.
Ο κατάλογος καταρτίστηκε ύστερα από ενδελεχή ανάλυση, βάσει νέας μεθοδολογίας που εφαρμόζει τα αυστηρότερα κριτήρια της 5ης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η οποία ισχύει από τον Ιούλιο του 2018.
Η Επιτροπή έχει την εντολή να διενεργήσει αυτοτελή αξιολόγηση και να εντοπίσει τις τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου, στο πλαίσιο της τέταρτης και της πέμπτης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Ο κατάλογος καταρτίστηκε με βάση την ανάλυση 54 δικαιοδοσιών προτεραιότητας, η οποία διεξήχθη από την Επιτροπή με τη συμβολή των κρατών μελών και δημοσιεύθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2018.
Οι χώρες που αξιολογήθηκαν πληρούν τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα κριτήρια:
- έχουν συστημικό αντίκτυπο στην ακεραιότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ·
- έχουν κριθεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ως διεθνή υπεράκτια (offshore) χρηματοοικονομικά κέντρα·
- έχουν οικονομική σημασία για την ΕΕ και ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς μ’ αυτήν.
Για κάθε χώρα, η Επιτροπή αξιολόγησε το επίπεδο της υφιστάμενης απειλής, το νομικό πλαίσιο και τους ελέγχους που διενεργούνται για την αποτροπή των κινδύνων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής τους. Ακόμα, η Επιτροπή έλαβε υπόψη το έργο της ειδικής ομάδας χρηματοοικονομικής δράσης (FATF), που είναι ο διεθνής φορέας καθορισμού προτύπων στον τομέα αυτόν.
Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι 23 χώρες παρουσιάζουν στρατηγικές ανεπάρκειες όσον αφορά τα συστήματά τους για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται 12 χώρες που έχουν καταγραφεί από τη FATF και 11 πρόσθετες δικαιοδοσίες. Ορισμένες από τις χώρες που αναφέρονται σήμερα περιλαμβάνονται ήδη στον υπάρχοντα κατάλογο της ΕΕ, ο οποίος περιλαμβάνει 16 χώρες.
Οι 23 δικαιοδοσίες είναι οι εξής:
1) Αφγανιστάν,
2) Αμερικανική Σαμόα,
3) Μπαχάμες,
4) Μποτσουάνα,
5) Λαοκρατική Δημοκρατία της Κορέας,
6) Αιθιοπία,
7) Γκάνα,
8) Γκουάμ,
9) Ιράν,
10) Ιράκ,
11) Λιβύη,
12) Νιγηρία,
13) Πακιστάν,
14) Παναμάς,
15) Πουέρτο Ρίκο,
16) Σαμόα,
17) Σαουδική Αραβία,
18) Σρι Λάνκα,
19) Συρία,
20) Τρινιδάδ και Τομπάγκο,
21) Τυνησία,
22) Αμερικανικές Παρθένες Νήσοι,
23) Υεμένη.
Επόμενα στάδια
Η Επιτροπή εξέδωσε τον κατάλογο υπό τη μορφή κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού. Στη συνέχεια, ο κανονισμός αυτός θα υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για έγκριση εντός ενός μηνός (με δυνατότητα παράτασης ενός μηνός). Όταν εγκριθεί, ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα και θα αρχίσει να ισχύει 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή του.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει τη συνεργασία της με τις χώρες που παρουσιάζουν στρατηγικές ανεπάρκειες στο πλαίσιο του παρόντος κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού, εστιάζοντας ειδικότερα στα κριτήρια διαγραφής από τον κατάλογο αυτόν. Ο εν λόγω κατάλογος δίνει τη δυνατότητα στις απαριθμούμενες χώρες να εντοπίσουν ευκολότερα τους τομείς που επιδέχονται βελτίωση, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την πιθανή τους διαγραφή, ύστερα από τη διόρθωση των στρατηγικών τους ανεπαρκειών.
Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την πρόοδο που σημειώνουν οι χώρες του καταλόγου, θα συνεχίσει να επιτηρεί τις χώρες που αποτελούν αντικείμενο αξιολόγησης και θα ξεκινήσει την αξιολόγηση επιπλέον χωρών, σύμφωνα με τη δημοσιευμένη μεθοδολογία της. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα επικαιροποιήσει τον κατάλογο αναλόγως. Θα εξετάσει επίσης τις δυνατότητες για περαιτέρω ενίσχυση της μεθοδολογίας της όπου αυτό χρειάζεται, με βάση την πείρα που έχει αποκομίσει, με σκοπό να εξασφαλίσει τον αποτελεσματικό εντοπισμό των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου και την αναγκαία παρακολούθησή τους.
Ιστορικό
Η καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας αποτελεί προτεραιότητα για την Επιτροπή Γιούνκερ. Η έκδοση της τέταρτης –σε ισχύ από τον Ιούνιο του 2015– και της πέμπτης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες –η οποία ισχύει από τις 9 Ιουλίου 2018– έχει ενισχύσει σημαντικά το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ.
Ύστερα από την έναρξη ισχύος, το 2015, της τέταρτης οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η Επιτροπή δημοσίευσε έναν πρώτο ενωσιακό κατάλογο με χώρες υψηλού κινδύνου, που βασίζεται στην αξιολόγηση της ειδικής ομάδας χρηματοοικονομικής δράσης (FATF). Η πέμπτη οδηγία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες διεύρυνε τα κριτήρια για τον εντοπισμό των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου, προσθέτοντας ιδίως τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους εταιρειών και νομικών μορφωμάτων. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα αντιμετωπιστούν καλύτερα οι κίνδυνοι που πηγάζουν από τη σύσταση εικονικών εταιρειών και αδιαφανών δομών, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιούνται από εγκληματίες και τρομοκράτες για την απόκρυψη των πραγματικών δικαιούχων μιας συναλλαγής (μεταξύ άλλων και για σκοπούς φοροδιαφυγής).
Η Επιτροπή ανέπτυξε τη δική της μεθοδολογία για τον εντοπισμό των χωρών υψηλού κινδύνου, η οποία βασίζεται σε πληροφορίες της FATF και συμπληρώνεται από τη δική της εμπειρογνωμοσύνη καθώς και από άλλες πηγές όπως η Ευρωπόλ. Πρόκειται για μια πιο φιλόδοξη προσέγγιση για τον εντοπισμό χωρών με ανεπάρκειες οι οποίες αποτελούν κίνδυνο για το χρηματοοικονομικό σύστημα της ΕΕ. Η απόφαση για την καταχώριση χωρών που στο παρελθόν δεν περιλαμβάνονταν στον κατάλογο αντικατοπτρίζει την τρέχουσα εκτίμηση των κινδύνων, σύμφωνα με τη νέα μεθοδολογία. Αυτό δεν σημαίνει ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί από την τελευταία επικαιροποίηση του καταλόγου.
Ο νέος κατάλογος που δημοσιεύεται σήμερα αντικαθιστά αυτόν που ισχύει από τον Ιούλιο του 2018.
Για περισσότερες πληροφορίες
Μεθοδολογία για τον εντοπισμό των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου
Τέταρτη οδηγία
Πέμπτη οδηγίαΠηγή: ec.europa.eu
