Με απόφασή το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι η Ιταλία παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από την οδηγία περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων όσον αφορά 44 χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων.
Ιστορικό της υπόθεσης
Το 2012, η Επιτροπή απηύθυνε στην Ιταλία προειδοποιητική επιστολή, με την οποία της προσήψε την ύπαρξη στο έδαφός της 102 χώρων υγειονομικής ταφής αποβλήτων που λειτουργούσαν κατά παράβαση της οδηγίας 1999/31 περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων1.
Η οδηγία αυτή έχει ως σκοπό την πρόληψη ή την κατά το δυνατόν μείωση των επιπτώσεων της υγειονομικής ταφής των αποβλήτων στο περιβάλλον ή στην ανθρώπινη υγεία με τη θέσπιση αυστηρών τεχνικών απαιτήσεων. Σύμφωνα με την οδηγία αυτή, τα κράτη μέλη όφειλαν, το αργότερο μέχρι τις 16 Ιουλίου 2009, να μεριμνήσουν για τη συμμόρφωση των υφιστάμενων χώρων υγειονομικής ταφής αποβλήτων (εκείνων, δηλαδή, που είχαν λάβει άδεια λειτουργίας ή λειτουργούσαν ήδη πριν τις 16 Ιουλίου 2001) προς τις απαιτήσεις της οδηγίας2 ή να τους κλείσουν.
Κατόπιν αλληλογραφίας, η Επιτροπή έταξε στην Ιταλία προθεσμία να απαντήσει μέχρι τις 19 Οκτωβρίου 2015, διευκρινίζοντας ότι η επίμαχη διαδικασία αφορά τις λεγόμενες υποχρεώσεις ολοκλήρωσης, δηλαδή τις υποχρεώσεις εκτέλεσης των μέτρων που το κράτος μέλος έχει ήδη λάβει για ορισμένο χώρο υγειονομικής ταφής αποβλήτων. Επομένως, οι εν λόγω υποχρεώσεις ολοκλήρωσης συνίστανται, αναλόγως του χώρου υγειονομικής ταφής, είτε στην εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων για την παύση της λειτουργίας του, είτε στην πραγματοποίηση των αναγκαίων εργασιών προκειμένου να καταστεί σύμφωνος προς την οδηγία, σε περίπτωση που έχει χορηγηθεί άδεια για τη συνέχιση της λειτουργίας του3.
Το 2017, κατόπιν των απαντήσεων που παρείχε η Ιταλία, η Επιτροπή άσκησε ενώπιον του Δικαστηρίου προσφυγή λόγω παραβάσεως, για τον λόγο ότι η Ιταλία εξακολουθούσε να μην έχει μεριμνήσει είτε για τη συμμόρφωση προς την οδηγία είτε για το κλείσιμο 44 χώρων υγειονομικής ταφής.
Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Με τη σημερινή του απόφαση, το Δικαστήριο αναγνωρίζει ότι, όσον αφορά αυτούς τους 44 χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων, η Ιταλία παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από την οδηγία.
Σε επίπεδο αρχών, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η ύπαρξη παράβασης πρέπει να εκτιμάται σε συνάρτηση με την κατάσταση στην οποία βρισκόταν το κράτος μέλος κατά τη λήξη της ταχθείσας από την Επιτροπή προθεσμίας και ότι ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να επικαλεστεί καταστάσεις της εσωτερικής έννομης τάξης του προκειμένου να δικαιολογήσει τη μη τήρηση των υποχρεώσεων και προθεσμιών που απορρέουν από το δίκαιο της Ένωσης.
Εν προκειμένω, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η προθεσμία την οποία έταξε η Επιτροπή για τη συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις έληγε στις 19 Οκτωβρίου 2015. Κατά την ημερομηνία αυτή, η Ιταλία δεν είχε λάβει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να καταστούν σύμφωνοι προς την οδηγία 1999/31 οι 44 χώροι υγειονομικής ταφής για τους οποίους πρόκειται, παραβαίνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις υποχρεώσεις που υπέχει από την οδηγία αυτή.
Το Δικαστήριο επισημαίνει ιδίως, πρώτον, ότι οι διάδικοι συμφωνούν ως προς το γεγονός ότι 31 χώροι υγειονομικής ταφής αποβλήτων4 δεν είχαν τεθεί εκτός λειτουργίας μέχρι τις 19 Οκτωβρίου 2015 και δεν είχαν καταστεί σύμφωνοι προς την οδηγία κατά την ημερομηνία άσκησης της προσφυγής από την Επιτροπή.
Δεύτερον, το Δικαστήριο παρατηρεί ότι, όπως επιβεβαιώθηκε από τους διαδίκους, οι εργασίες προκειμένου να καταστούν σύμφωνοι προς την οδηγία 7 άλλοι χώροι υγειονομικής ταφής5 ολοκληρώθηκαν κατά τα έτη 2017 και 2018, δηλαδή μετά τις 19 Οκτωβρίου 2015.
Τρίτον, όσον αφορά 6 άλλους χώρους υγειονομικής ταφής6, το Δικαστήριο κρίνει ότι η Ιταλία δεν παρείχε στην Επιτροπή τη δυνατότητα να λάβει γνώση των εγγράφων από τα οποία προκύπτει ότι οι χώροι αυτοί κατέστησαν σύμφωνοι προς την οδηγία και ότι, ακόμη και αν κάτι τέτοιο επιβεβαιωνόταν, συνέβη πάντως μετά τις 19 Οκτωβρίου 2015.
Το πλήρες κείμενο της αποφάσεως είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA
- 1.Οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 1999, περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων
- 2.Με εξαίρεση τις απαιτήσεις που περιέχονται στο παράρτημα Ι, σημείο Ι, της οδηγίας, όσον αφορά τη θέση του χώρου ταφής.
- 3.Αντιθέτως, η απόφαση του Δικαστηρίου της 2ας Δεκεμβρίου 2014, Επιτροπή κατά Ιταλίας (υπόθεση C-196/13, βλ. ανακοινωθέν τύπου αριθ. 163/14), αφορούσε την υποχρέωση των αρμόδιων αρχών να λάβουν απόφαση είτε για τη συνέχιση είτε για την παύση της λειτουργίας ορισμένων χώρων υγειονομικής ταφής.
- 4.Πρόκειται για τους χώρους υγειονομικής ταφής Avigliano (τοποθεσία Serre Le Brecce), Ferrandina (τοποθεσία Venita), Genzano di Lucania (τοποθεσία Matinella), Latronico (τοποθεσία Torre), Lauria (τοποθεσία Carpineto), Maratea (τοποθεσία Montescuro), Moliterno (τοποθεσία Tempa La Guarella), Potenza (τοποθεσία Montegrosso-Pallareta), Rapolla (τοποθεσία Albero in Piano), Sant’Angelo Le Fratte (τοποθεσία Farisi), Capistrello (τοποθεσία Trasolero), Francavilla (Valle Anzuca), L’Aquila (τοποθεσία Ponte delle Grotte), Canosa (CO.BE.MA), Torviscosa (εταιρία Caffaro), Corleto Perticara (τοποθεσία Tempa Masone), Marsico Nuovo (τοποθεσία Galaino), Matera (τοποθεσία La Martella), Rionero in Volture (τοποθεσία Ventaruolo), Salandra (τοποθεσία Piano del Governo), Senise (τοποθεσία Palomabara), Tito (τοποθεσία Aia dei Monaci), Capestrano (τοποθεσία Tirassegno), Castellalto (τοποθεσία Colle Coccu), Castelvecchio Calvisio (τοποθεσία Termine), Corfinio (τοποθεσία Cannucce), Corfinio (τοποθεσία Case querceto), Mosciano S. Angelo (τοποθεσία Santa Assunta), S. Omero (τοποθεσία Ficcadenti), Montecorvino Pugliano (τοποθεσία Parapoti) και Torviscosa (τοποθεσία La Valletta).
- 5.Πρόκειται για τους χώρους υγειονομικής ταφής Andria (D’Oria G. & C.), Bisceglie (CO.GE.SER), Andria (F.lli Acquaviva), Trani (BAT-Igea), Atella (τοποθεσία Cafaro), Pescopagano, (τοποθεσία Domacchia) και Tito (τοποθεσία Valle del Forno).
- 6.Πρόκειται για τους χώρους υγειονομικής ταφής Potenza (τοποθεσία Montegrosso-Pallareta), Roccanova (τοποθεσία Serre), Campotosto (τοποθεσία Reperduso), San Mauro Forte (τοποθεσία Priati), San Bartolomeo in Galdo (τοποθεσία Serra Pastore) και Trivigano (πρώην Cava Zof).
