Τα δημόσια έργα απειλούνται πλέον ευθέως με «μπλακ άουτ», καθώς όλο και περισσότερες τεχνικές εταιρείες αμφισβητούν, μέσω προσφυγών στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), τη νομιμότητα των διαγωνισμών. Βασικό τους επιχείρημα είναι ότι δεν θα έπρεπε να ανατίθενται έργα στους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους που συμμετείχαν στο «καρτέλ» των δημοσίων έργων, βάσει και της σχετικής απόφασης της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η οποία δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2017. Οι εν λόγω εταιρείες συμμετείχαν στη διαδικασία διευθέτησης για την εξασφάλιση χαμηλότερων προστίμων και την ταχύτερη έκβαση της υπόθεσης, αλλά, όπως αναφέρουν στελέχη τους, η κίνηση αυτή έγινε υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα έχουν επιπλέον κυρώσεις και δεν θα χρειαστεί να προβούν σε άλλες ενέργειες αυτοκάθαρσης.
Η κατάσταση τείνει να λάβει διαστάσεις «επιδημίας», ιδίως μετά την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ που έκανε δεκτή μία εκ των προσφυγών οι οποίες είχαν κατατεθεί. Αυτή αφορά το αποτέλεσμα του διαγωνισμού της εργολαβίας-σκούπα για το οδικό έργο Ακτιο – Αμβρακία, αρχικού προϋπολογισμού 150 εκατ. ευρώ. Στον συγκεκριμένο διαγωνισμό, προσωρινός μειοδότης ήταν η κοινοπραξία των εταιρειών Ακτωρ – ΤΕΡΝΑ, με δεύτερο μειοδότη την ιταλική εταιρεία GD Infrastrutture, η οποία κατέθεσε και τη σχετική προσφυγή, μέσω της Μηχανική Α.Ε., με την οποία συνεργάζεται στην ελληνική αγορά. Σύμφωνα με το ΣτΕ, αναστέλλεται προγενέστερη απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) που άναβε το πράσινο φως για την ανάθεση του έργου Ακτιο – Αμβρακία στην κοινοπραξία Ακτωρ – ΤΕΡΝΑ, η οποία είχε αναδειχθεί προσωρινός μειοδότης. Παράλληλα, αναστέλλεται και η σχετική εγκριτική πράξη του υπ. Υποδομών, με αποτέλεσμα ο διαγωνισμός να μην μπορεί πλέον να προχωρήσει.
Η εξέλιξη αυτή έχει κινητοποιήσει και άλλους ενδιαφερόμενους κατασκευαστές, οι οποίοι έχουν μειοδοτήσει σε έργα, αλλά δεν έχουν αναδειχθεί προσωρινοί μειοδότες, είτε λόγω χειρότερης προσφοράς (δηλαδή χαμηλότερης έκπτωσης) είτε για λόγους τεχνικούς. Στο πλαίσιο αυτό, σε όσους διαγωνισμούς οι επικρατέστεροι ανάδοχοι είναι κάποια από τις εταιρείες που έχουν συμμετάσχει στη διαδικασία διευθέτησης, δηλαδή η «Ακτωρ», η J&P Αβαξ, η ΤΕΡΝΑ και η Intrakat, ελλοχεύει ο κίνδυνος πολύμηνων καθυστερήσεων, τουλάχιστον έως ότου ξεκαθαρίσει η κατάσταση και δοθεί κάποια λύση. Ενδεικτικό της σοβαρότητας των όσων εκτυλίσσονται είναι ότι στον «αέρα» κινδυνεύει να τιναχθεί και ο διαγωνισμός για τη νέα γραμμή 4 του μετρό – η μεγαλύτερη σύμβαση των τελευταίων ετών, ύψους άνω του 1,4 δισ. ευρώ. Η ΜΕΤΚΑ, η οποία αποκλείστηκε από τη συνέχεια του διαγωνισμού για τεχνικούς λόγους, έχει καταθέσει προσφυγή στο ΣτΕ, τόσο κατά του αποκλεισμού της όσο και κατά της συμμετοχής των υπόλοιπων ομίλων, ακριβώς επειδή συμμετείχαν στο «καρτέλ» των εργολάβων. Η υπόθεση συζητήθηκε πρόσφατα στο ΣτΕ και αναμένεται με ενδιαφέρον η απόφαση, η οποία, δυνητικά, μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στον αποκλεισμό του συνόλου των υποψήφιων σχημάτων, τινάζοντας τον διαγωνισμό στον «αέρα». Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος για τον οποίο δίνονται συνεχώς νέες παρατάσεις στην ημερομηνία υποβολής δεσμευτικών προσφορών.
Από την άλλη πλευρά, οι ξένοι κατασκευαστικοί όμιλοι, οι οποίοι επίσης εμπλέκονται στην υπόθεση του «καρτέλ», επέλεξαν να μη συμμετάσχουν στη διαδικασία διευθέτησης, με αποτέλεσμα να μην αντιμετωπίζουν ανάλογη εμπλοκή στη δυνατότητα διεκδίκησης νέων έργων. Η δε Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει καθυστερήσει πάνω από 18 μήνες στην έκδοση της σχετικής απόφασης, με αποτέλεσμα να εγείρεται και ζήτημα άνισης μεταχείρισης μεταξύ των εγχώριων και των ξένων κατασκευαστικών ομίλων, ιδίως αν οι πρώτοι βρεθούν αντιμέτωποι με αποκλεισμούς από διαγωνισμούς.Έντυπη
