Έρευνα του Pew Research Center πριν από τις ευρωεκλογές
Οι πολύ διαφορετικές απόψεις που επικρατούν στην Ευρώπη για τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει αποτυπώνονται σε πρόσφατη έρευνα του Pew Research Center. Σε γενικές γραμμές, η στάση των Ευρωπαίων πολιτών στην Ε.Ε. είναι θετική. Επτά στους 10 Πολωνούς και Ισπανούς, για παράδειγμα, εξακολουθούν να πιστεύουν στο έργο του θεσμού. Την ίδια ώρα ωστόσο, λιγότεροι από τους μισούς στην Ελλάδα, αλλά και στη Βρετανία, η οποία βρίσκεται ένα βήμα πριν από την οριστική έξοδο, εκτιμούν ότι η Ένωση δεν εξυπηρετεί τους ευγενείς στόχους και τις αξίες της νέας Ευρώπης, τις οποίες οραματίστηκε τις δεκαετίες που ακολούθησαν τον ολέθριο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στην έρευνα της Pew Research Center συμμετείχαν συνολικά 10 ευρωπαϊκές χώρες. Περίπου ένα 74% πιστεύει ακόμη ότι η Ε.Ε. προωθεί την ειρήνη. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πολίτες πιστεύουν επίσης ότι η Ένωση προωθεί τις δημοκρατικές αξίες και την ευημερία.
Εξίσου σημαντικό ωστόσο είναι το ποσοστό των Ευρωπαίων που περιγράφουν την Ε.Ε. ως αναποτελεσματική, παρεμβατική και κυρίως επιμένουν ότι έχει χάσει την επαφή της με τους πολίτες. Ειδικότερα, το 62% των ερωτηθέντων υποστηρίζει ότι η Ε.Ε. δεν αντιλαμβάνεται τις ανάγκες των πολιτών της.
Στη Βρετανία, η οποία επί μήνες διαπραγματεύεται με τις Βρυξέλλες τους όρους της αποχώρησής της, οι απόψεις διίστανται. Το 48% βλέπει θετικά την Ένωση, ενώ το 45% αρνητικά. Στην Ελλάδα, μόνο το 37% έχει θετική άποψη για τον θεσμό.
Ανησυχία για το οικονομικό μέλλον
Πολλοί είναι εκείνοι επίσης οι οποίοι ανησυχούν για το οικονομικό μέλλον. Στις 10 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, το 58% θεωρεί ότι όταν τα σημερινά παιδιά μεγαλώσουν, θα βρεθούν σε δυσμενέστερη οικονομική κατάσταση από τους γονείς τους. Μόνο το 30% είναι αισιόδοξο ότι η επόμενη γενιά θα είναι καλύτερα οικονομικά.
Το μεταναστευτικό
Μείζον θέμα, το οποίο γεννάει μεγάλες ανησυχίες σε ορισμένες χώρες, είναι επίσης το μεταναστευτικό. Η συντριπτική πλειονότητα στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα ήθελε λιγότερους μετανάστες. Πολλοί εκτιμούν ότι οι μετανάστες τείνουν να διαφέρουν από τον ευρύτερο πολιτισμό, καθώς επίσης ότι η μετανάστευση αυξάνει τον κίνδυνο της τρομοκρατίας.
Επτά στους 10 πολίτες σε τρεις χώρες – Ελλάδα, Ουγγαρία και Ιταλία – επιθυμούν διακαώς μείωση του αριθμού των μεταναστών. Στη Γαλλία, την Ολλανδία, τη Βρετανία και την Ισπανία ωστόσο, μόλις τέσσερις στους 10 πολίτες υποστηρίζουν ότι θα ήθελαν λιγότερους μετανάστες στις χώρες τους. Στις χώρες αυτές – και όχι μόνο – η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών διαφωνεί κάθετα με τον τρόπο με τον οποίο η Ένωση χειρίζεται το μεταναστευτικό.
Πολύ μεγάλη ανησυχία εκφράζεται σε αρκετές χώρες και για τη μετανάστευση των δικών τους πολιτών. Οκτώ στους 10 Έλληνες, Ισπανούς, Ιταλούς και Ούγγρους τονίζουν ότι το γεγονός ότι νέοι άνθρωποι εγκαταλείπουν τις χώρες καταγωγής τους για να αναζητήσουν εργασία σε άλλες χώρες συνιστά πολύ μεγάλο πρόβλημα. Την ίδια άποψη συμμερίζεται το 68% των Πολωνών.
Ανάμεικτα συναισθήματα για το Ευρωκοινοβούλιο
Ανάμεικτα είναι τα συναισθήματα των Ευρωπαίων και για το Ευρωκοινοβούλιο, καθώς πλησιάζουν οι ευρωεκλογές. Το 50% των πολιτών που συμμετείχαν στην έρευνα έχει μία θετική ματιά για το νομοθετικό σώμα της Ε.Ε. και το 45% το αντίθετο. Βρετανία και Ελλάδα βρίσκονται και σε αυτήν την κατηγορία στο στρατόπεδο των επικριτών, ενώ Γερμανοί και Γάλλοι είναι σχεδόν ομοιόμορφα διχασμένοι.
Οι ιδεολογικοί και δημογραφικοί παράγοντες
Οι απόψεις για την Ε.Ε., σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, διαμορφώνονται σε μεγάλο βαθμό βάσει ιδεολογικών και δημογραφικών παραγόντων. Οι νέοι άνθρωποι και εκείνοι που πολιτικά ανήκουν στον χώρο της αριστεράς, για παράδειγμα, τείνουν να έχουν θετική εικόνα και άποψη για την Ε.Ε. Θετικά εκφράζονται για την Ε.Ε. οι περισσότεροι υποστηρικτές του αριστερού κόμματος Ανυπότακτη Γαλλία (La France Insoumise) του Ζαν-Λικ Μελανσόν, καθώς και οι περισσότεροι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν ισχύει το ίδιο ωστόσο για τους υποστηρικτές του επίσης αριστερού Podemos στην Ισπανία.
Στον αντίποδα, οι αρνητικές θέσεις για την Ένωση είναι κοινές κυρίως στους υποστηρικτές των ακροδεξιών λαϊκιστικών κομμάτων. Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνεται, λόγου χάριν, το γερμανικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Ο ρόλος της Γερμανίας
Κοινό είναι κυρίως στην Ελλάδα, αλλά όχι μόνο, το αίσθημα ότι ο ρόλος της Γερμανίας στην Ε.Ε. ισχυροποιείται διαρκώς, σε αντίθεση με τη Γαλλία και τη Βρετανία, οι οποίες φαίνονται σταθερές, αν όχι αποδυναμωμένες.
Η άποψη αυτή επικρατεί περίπου στο 47% των Ευρωπαίων πολιτών, ενώ στην Ελλάδα, το 81% εκτιμά ότι ο ρόλος των Γερμανών είναι πολύ σημαντικός.
