Οι μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος (whistleblowers) θα έχουν για πρώτη φορά προστασία σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση βάσει κανόνων, οι οποίοι συμφωνήθηκαν σήμερα από κράτη μέλη και βουλευτές και θα παρέχουν νομικές εγγυήσεις σ’ αυτούς που αποκαλούπτουν διαφθορά, φοροδιαφυγή και άλλα εγκλήματα.
Η μεταρρύθμιση εισάγει κοινές διαδικασίες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναθεωρώντας την προσέγγιση στην προστασία των μαρτύρων δημόσιου συμφέροντος που άφηνε το ζήτημα στα χέρια των εθνικών αρχών των 28 χωρών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι προσεγγίσεις να ποικίλουν πολύ, καθώς σε μερικά κράτη μέλη δεν υπήρχαν καθόλου σχετικοί νόμοι.
Βάσει της συμφωνίας, οι μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος θα προστατεύονται όταν αναφέρουν παρατυπίες στις εταιρείες ή στους δημόσιους οργανισμούς στους οποίους εργάζονται. Η νομική προστασία θα είναι εγγυημένη όταν οι μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος αποκαλύπτουν παράνομες δραστηριότητες μέσω εσωτερικών διαύλων ή σε δημόσιες αρχές.
Οι whistleblowers θα έχουν επίσης νομική προστασία όταν αποκαλύπτουν παραβιάσεις στα μέσα ενημέρωσης, όμως οι εγγυήσεις θα εφαρμόζονται μόνο αν η δημόσια αποκάλυψη έγινε αφού δεν ελήφθη απάντηση στην πρώτη έκθεση για παραβιάσεις, ή σε περιπτώσεις που οι μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος κινδυνεύουν με αντίποινα ή διακυβεύονται μείζονα δημόσια συμφέροντα.
Οι νέοι κανόνες καθορίζουν επίσης ποινές για ψευδείς ή κακόβουλες καταγγελίες.
Οι μεταρρυθμίσεις γίνονται έπειτα από επικρίσεις που διατυπώθηκαν από υποστηρικτές της διαφάνειας, σύμφωνα με τους οποίους δεν υπάρχει προστασία εκ μέρους της ΕΕ για πρόσωπα που αναφέρουν τέτοιες παραβιάσεις, μετά τις διώξεις σε βάρος δύο μαρτύρων δημόσιου συμφέροντος οι οποίοι το 2012 είχαν διαρρεύσει πληροφορίες για παράνομες φορολογικές συμφωνίες του Λουξεμβούργου με μεγάλες εταιρείες.
Πριν τεθούν σε ισχύ, οι νέοι κανονισμοί θα χρειαστούν τελική διαδικαστική έγκριση από τα κράτη μέλη της ΕΕ και το Ευρωκοινοβούλιο.
