Σημαντικές αλλαγές έχουν επέλθει στην συνταξιοδότηση με παράλληλη και διαδοχική ασφάλιση σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ.
Ειδικότερα, κανένας χρόνος ασφάλισης και καμία καταβληθείσα εισφορά δεν χάνονται. Οι χρόνοι ασφάλισης, παράλληλοι και μη παράλληλοι, που δεν λαμβάνονται υπόψη στη θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης προσαυξάνουν το ποσό της σύνταξης.
Στις περιπτώσεις που έχει διανυθεί παράλληλα χρόνος ασφάλισης σε περισσότερους του ενός ενταχθέντες στον ΕΦΚΑ φορείς πριν την ένταξή τους στον Φορέα, ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να επιλέξει, για το παράλληλο αυτό διάστημα, τον χρόνο ασφάλισης που επιθυμεί να συνυπολογιστεί, σύμφωνα με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης.
Για τον διαδοχικά ασφαλισμένο, που κατά τη λήξη της υποχρεωτικής ασφάλισής του μετά την 1/1/2017 προκύπτει πολλαπλή δραστηριότητα, δίνεται η δυνατότητα να επιλέξει τις προϋποθέσεις του ενταχθέντος φορέα με τις οποίες επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί. Οι χρόνοι ασφάλισης με τους οποίους θεμελιώνεται το δικαίωμα καθώς και ο χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του ποσού της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης.
Αναλυτικά, χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί στον ΕΦΚΑ από 1/1/2017 και μετά, λαμβάνεται υπόψη υποχρεωτικά τόσο για τη θεμελίωση όσο και για τον υπολογισμό του ποσού της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης. Κάθε χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί έως 31/12/2016 και δεν έχει ληφθεί υπόψη για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, υπολογίζεται στο ποσό της σύνταξης ως προσαύξηση.Στις περιπτώσεις που έχει διανυθεί παράλληλα χρόνος ασφάλισης σε περισσότερους του ενός ενταχθέντες στον ΕΦΚΑ φορείς πριν την ένταξή τους στον Φορέα, ο ασφαλισμένος έχει πλέον τη δυνατότητα να επιλέξει, για το παράλληλο αυτό διάστημα, τον χρόνο ασφάλισης που επιθυμεί να συνυπολογίσει σύμφωνα με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης.
Οι χρόνοι ασφάλισης με τους οποίους θεμελιώνεται το δικαίωμα καθώς και ο χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του ποσού της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης. Οι χρόνοι ασφάλισης, παράλληλοι και μη παράλληλοι, που δεν λαμβάνονται υπόψη στη θεμελίωση του δικαιώματος, απλώς προσαυξάνουν το ποσό της σύνταξης.
Για τους ασφαλισμένους που δεν θεμελιώνουν αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις κάποιου εκ των φορέων-κλάδων στους οποίους είχαν υπαχθεί κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου, ελέγχεται κατά ποσό συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις διαδοχικής ασφάλισης.
Όριο ηλικίας στα 60 για ελεύθερους επαγγελματίες
Κατ’ εφαρμογή του άρθρου 5 του Ν. 3863/2010, ορίστηκε ότι για να κριθεί το δικαίωμα του ασφαλισμένου από τον ενταχθέντα φορέα στην ασφάλιση του οποίου πραγματοποίησε τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης θα πρέπει ο ασφαλισμένος που αιτείται τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος να έχει συμπληρώσει ένα από τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση που προβλέπει η νομοθεσία του τελευταίου ενταχθέντα φορέα.
Εξ αυτών προκύπτει ότι τα πρόσωπα που ασφαλίστηκαν διαδοχικά για να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ με τις διατάξεις της νομοθεσίας του τελευταίου ενταχθέντα φορέα θα πρέπει να έχει επέλθει ο ασφαλιστικός κίνδυνος και στη περίπτωση του ασφαλιστικού κινδύνου λόγω γήρατος θα πρέπει ο ασφαλισμένος να έχει συμπληρώσει ένα από τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότησης που προβλέπονται από τη νομοθεσία του.
Στις
περιπτώσεις που από τη νομοθεσία του τελευταίου ενταχθέντα φορέα
προβλέπονται περισσότερα από ένα όρια ηλικίας, θα λαμβάνεται υπόψη ένα
από τα όρια αυτά.
Με την υποβολή της αίτησης και με το ισχύον
δίκαιο κατά την υποβολή της αίτησης εξετάζεται κατ΄ εφαρμογή των
διατάξεων περί διαδοχικής ασφάλισης του άρθρου 5 του Ν.3863/2010 εάν
πληρείται η προϋπόθεση της επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου – του
ορίου ηλικίας για το γήρας.
Σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 4 και 5 της υποπαρ. ΙΑ.4 του πρώτου άρθρου του Ν.4093/2012, θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα μέχρι 31.12.2012, λόγω συμπλήρωσης των προϋποθέσεων του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και ορίων ηλικίας, όπου αυτά προβλέπονται, δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε.
Για τους ενταχθέντες φορείς των αυτοτελώς απασχολούμενων, και ελεύθερων επαγγελματιών το 60ο έτος της ηλικίας εξακολουθεί και παραμένει ένα από τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης που ορίζει η νομοθεσία τους, αφού αποτελεί όριο ηλικίας που απαιτείται κατά την άσκηση των ήδη θεμελιωμένων δικαιωμάτων από το 2012.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι όταν το δικαίωμα κρίνεται με τις διατάξεις της νομοθεσίας φορέων αυτοτελών απασχολούμενων, ή ελεύθερων επαγγελματιών ως τελευταίου ενταχθέντα φορέα και κατά την εξέταση αιτήματος συνταξιοδότησης λόγω γήρατος με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης, διαπιστώσει ότι δεν είναι αρμόδιος για την κρίση του αιτήματος, ή ότι δεν πληρούνται οι διατάξεις της νομοθεσίας του, για να κριθεί με τις διατάξεις του προηγούμενου ενταχθέντα φορέα με τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης, θα πρέπει ο αιτών να έχει συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας του .1500/Δ17/οικ.42472/969/14.3.2019 του ΥΠΕΚΑΑ που κοινοποιήθηκε με την εγκύκλιο 13/2019.
Όταν το δικαίωμα κρίνεται με τις διατάξεις της νομοθεσίας του τ.ΟΓΑ ως τελευταίου ενταχθέντα φορέα θα επανέλθουμε με νεότερο έγγραφό μας. Όσες αιτήσεις έχουν απορριφθεί θα επανεξετασθούν σύμφωνα με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, εφόσον υποβληθεί αίτηση από τους ενδιαφερόμενους και τα οικονομικά αποτελέσματα θα ανατρέξουν στην ημερομηνία της νέας αίτησης.
Παράδειγμα 1
Ασφαλισμένος στο πρώην ΝΑΤ από το 2002 έως 31.12.2017 (15 χρόνια).Επίσης ασφαλισμένος στον πρώην ΟΑΕΕ από το 2009 έως 31.12.2018 (9 χρόνια). Υποβάλλει αίτημα συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ έχοντας συμπληρώσει το 57ο έτος της ηλικίας του.
Ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει διαδοχικό χρόνο ασφάλισης. Δεν είναι υποχρεωμένος να κάνει χρήση των διατάξεων του άρθρου 19 του ν. 4387/2016, γιατί έχει θεμελιώσει αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα πλήρους σύνταξης με τις διατάξεις του πρώην ΝΑΤ.
Ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξης πραγματοποιείται ως εξής:
– μία εθνική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης από 2002-2018 για 17 χρόνια (χρόνος ασφάλισης ΝΑΤ και ΕΦΚΑ από 01.01.2017),
– μία ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης από 2002-2018, σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν. 4387/2016 και τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν για 17 έτη και τον μέσο όρο των συντάξιμων αποδοχών από το 2002 έως το 2018, στις οποίες περιλαμβάνονται και τα εισοδήματα από το ελευθέριο επάγγελμα των ετών 2017 και 2018.
– προσαύξηση σύνταξης κατά τα προβλεπόμενα στο α. 30 του ν. 4387/2016 για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης του πρώην ΟΑΕΕ (2009-2016).
Παράδειγμα 2
Ασφαλισμένος πατέρας ανήλικου παιδιού, ο οποίος διορίζεται τον Ιούνιο 1986 μόνιμος υπάλληλος στο Δημόσιο. Ο εν λόγω ασφαλισμένος έχει προγενέστερο χρόνο ασφάλισης και στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ κατά τα έτη 1980-1985. Υποβάλλει αίτημα συνταξιοδότησης στον ΕΦΚΑ το έτος 2018, στην ηλικία των 52 ετών.
Έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με μόνο τον χρόνο του Δημοσίου (με τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις του έτους 2011, με 25 έτη ασφάλισης και 52ο έτος ηλικίας). Το δικαίωμα αυτό, μετά την εφαρμογή του ν. 4387/2016, δεν μπορεί να απωλεσθεί.
Ο ασφαλισμένος δεν επιθυμεί να κάνει χρήση των διατάξεων του άρθρου 19 περί διαδοχικής ασφάλισης, προκειμένου να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις του Δημοσίου. [Ωστόσο, δεν παραιτείται από την αξιοποίηση του χρόνου του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Ως εκ τούτου, ο χρόνος ασφάλισης στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ θα ληφθεί υπόψη στην προσαύξηση του ποσού της σύνταξης].
Ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξης πραγματοποιείται ως εξής:
– μία εθνική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης από 1986-2018 (32 έτη)
– μία ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης από 1986-2018, σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν. 4387/2016 και τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν για 32 έτη και τον μέσο όρο των συντάξιμων αποδοχών από το 2002 έως 2018.- προσαύξηση σύνταξης κατά τα προβλεπόμενα στο α. 30 του ν. 4387/2016 για τον χρόνο του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για τα έτη 1980-1985.
Παράδειγμα 3
Ασφαλισμένος στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ από το 1981, προσλαμβάνεται ως έκτακτος υπάλληλος-μηχανικός στο Δημόσιο την 01.06.1985 και μονιμοποιείται το 1995. Τα έτη 01.01.1993-31.12.1994 τα αναγνωρίζει στο Δημόσιο με τις σχετικές διατάξεις (άρθρο 17 και 20 του ν. 2084/1992).
Επίσης, κάνοντας χρήση των διατάξεων των άρθρων 17 και 36 του ν. 4387/2016, ο ασφαλισμένος από 01.01.2017 καταβάλλει μία ασφαλιστική εισφορά κατά τα προβλεπόμενα για τους δημόσιους υπαλλήλους.Το έτος 2018, έχοντας συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του, υποβάλλει αίτημα συνταξιοδότησης.
Αφού δεν θεμελιώνει αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ελέγχεται κατά πόσο συνταξιοδοτείται δυνάμει των προβλεπόμενων στο α. 19 του ν. 4387/2016.Έστω ότι, λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 19 περί αρμοδιότητας, καθορίζεται ότι θα συνταξιοδοτηθεί με τις προϋποθέσεις του Δημοσίου.
Ως εκ τούτου, ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξης πραγματοποιείται ως εξής:
– μία εθνική σύνταξη για τον διαδοχικό χρόνο ασφάλισης από 1981-2018 (38 έτη)
– μία ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης (1981-2018), λαμβάνοντας υπόψη τον μέσο όρο συντάξιμων αποδοχών από το 2002 έως το 2018 και τα ποσοστά αναπλήρωσης για 38 έτη*προσαύξηση σύνταξης για τα έτη ασφάλισης στο πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ (1985-2016) με τον σχετικό συντελεστή αναπλήρωσης 0,075%. (Εάν ο ανωτέρω ασφαλισμένος δεν αναγνώριζε τα έτη 1993-1994 με τις σχετικές διατάξεις, δεν θα έπαιρνε την προσαύξηση για τα έτη αυτά).
Παράδειγμα 4
Μητέρα που έχει ανήλικο τέκνο το έτος 2010, ασφαλισμένη στον πρώην ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ από το 1992 έως το 31.12.2016 και από 01.01.2017 έως 31.12.2018 στον ΕΦΚΑ (27 έτη ασφάλισης). Για τη χρονική περίοδο από το 2008 έως 31.12.2016 και από 01.01.2017-31.12.2017 ασφαλίζεται και ως μισθωτή στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ΕΦΚΑ (9 έτη ασφάλισης).
Υποβάλλει αίτημα συνταξιοδότησης το 2019 στον ΕΦΚΑ, έχοντας συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας της.Η ασφαλισμένη δεν θεμελιώνει αυτοτελές συνταξιοδοτικό δικαίωμα με βάση τις διατάξεις κανενός εκ των δύο πρώην φορέων.
Όμως μπορεί να συνυπολογίσει στον χρόνο του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ τον μη παράλληλο χρόνο του πρώην ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ και να συμπληρώνει τις απαιτούμενες 5.500 ημέρες ασφάλισης θεμελιώνοντας συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ του έτους 2010 ως μητέρα ανηλίκου τέκνου, κάνοντας χρήση των διατάξεων του άρθρου 19 του ν. 4387/2016 περί αρμοδιότητας.
Ο υπολογισμός του ποσού της σύνταξης πραγματοποιείται ως εξής:
– μία εθνική σύνταξη για 27 έτη ασφάλισης (1992-2018)
– μία ανταποδοτική σύνταξη για 27 έτη ασφάλισης (1992-2018) λαμβάνοντας υπόψη τα ποσοστά αναπλήρωσης του άρθρου 8 του ν. 4387/2016 για 27 έτη και το μέσο όρο των συντάξιμων αποδοχών από το 2002-2007 του πρώην ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ, από το 2008 έως 31.12.2016 του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και από 01.01.2017 έως 31.12.2018 των συντάξιμων αποδοχών τόσο της μισθωτής εργασίας όσο και της αυτοαπασχόλησης.
– Προσαύξηση σύνταξης για τον παράλληλο χρόνο ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ (2008-2016).
