Ειδικος φόρος ακινήτων: Νέα περίπτωση απαλλαγής ανωνύμων εταιρειών

Σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και προσέλκυση Στρατηγικών Επενδύσεων και άλλες διατάξεις.» που κατατέθηκε στη Βουλή και πιο συγκεκριμένα με το άρθρο 45 αυτού, απαλλάσσονται από την καταβολή του ειδικού φόρου επί ακινήτων και οι ανώνυμες εταιρείες που έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και έχουν ανώνυμες μετοχές, εφόσον αποδεικνύεται ότι όλες οι μετοχές επί του κεφαλαίου τους ανήκουν απευθείας σε φυσικά πρόσωπα, τα οποία υποχρεούνται να έχουν αριθμό φορολογικού μητρώου στην Ελλάδα, από την προβλεπόμενη ημερομηνία και ότι η μετοχική τους σύνθεση δεν μεταβλήθηκε ένεκα μεταβίβασης μετοχών από την έναρξη ισχύος του άρθρου 15 του ν.3091/2002 ή την υπαγωγή τους στις διατάξεις αυτού.
Η απαλλαγή αυτή ισχύει από την έναρξη ισχύος του άρθρου 15 του ν.3091/2002 (1-1-2003).
Τυχόν καταβληθέντα ποσά, μέχρι τη δημοσίευση του υπό ψήφιση νόμου, δεν επιστρέφονται.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η ασάφεια στη διατύπωση του εδαφίου α’ παραγράφου 3 άρθρου 15 νόμου 3091/2002 δημιουργεί την εύλογη εντύπωση ότι η προβλεπόμενη σε αυτή απαλλαγή ισχύει και για ανώνυμες εταιρίες με ανώνυμες μετοχές, εφόσον δηλώνονταν τα φυσικά πρόσωπα που τις κατέχουν. Για τον λόγο αυτό αρκετές ανώνυμες εταιρίες με ανώνυμες μετοχές, οι οποίες ανήκαν απευθείας και εξ ολοκλήρου σε φυσικά πρόσωπα με αριθμό φορολογικού μητρώου στην Ελλάδα, δεν μετέτρεψαν τις μετοχές τους σε ονομαστικές.
Επειδή πλέον μετά το ν. 4548/2018 όλες οι ανώνυμες εταιρείες είναι υποχρεωτικό να κατέχουν ονομαστικές μετοχές και επειδή ο αληθής σκοπός του αρ 15 ν. 3091/2012 όπως κρίθηκε με την 2810/2017 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, είναι να επιβαρυνθούν με τον εν λόγω ειδικό φόρο επί των ακινήτων όχι όλες ανεξαιρέτως οι εταιρίες, αλλά εκείνες μόνον οι εταιρίες, οι οποίες, μη “επιθυμώντας” την “αποκάλυψη” στις φορολογικές αρχές της ταυτότητας των πραγματικών κυρίων των ακινήτων τους, καθιστούν τελικώς ανέφικτο τον εκ μέρους των φορολογικών αρχών έλεγχο φυσικών προσώπων υποκειμένων κατ’ αρχήν σε φορολογία στην Ελλάδα, λειτουργώντας έτσι ως οχήματα φοροαποφυγής, με αποτέλεσμα την απόκρυψη φορολογικής ύλης κτηθείσης από τα πρόσωπα αυτά (μη αποκάλυψη φορολογητέων γεγονότων, παράκαμψη της νομοθεσίας περί “πόθεν έσχες” κ.λπ.) και την αποφυγή της πληρωμής των αναλογούντων σε αυτήν φορολογικών επιβαρύνσεων, κατά παράβαση της θεσπιζομένης με το άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος αρχής της ισότητας ενώπιον των δημοσίων βαρών.
Ο ανωτέρω όμως νομοθετικός σκοπός δεν συντρέχει για εταιρίες στις οποίες εξ αρχής το σύνολο των ανωνύμων μετοχών ανήκε σε φυσικά πρόσωπα με ελληνικό αριθμό φορολογικού μητρώου, τα πρόσωπα αυτά δηλώνονταν στην αρμόδια για την εποπτεία των ανωνύμων εταιριών αρχή μέσω της υποβολής των πρακτικών των ετήσιων και έκτακτων γενικών συνελεύσεων και ουδεμία μεταβολή ένεκα μεταβίβασης μετοχών στη μετοχική σύνθεση τους έλαβε χώρα από την έναρξη ισχύος του άρθρου 15 νόμου 3091/2002 ή από τον χρόνο υπαγωγής των εταιριών αυτών στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης αυτής.
Για τους λόγους αυτούς και προς θεραπεία των παραπάνω σκοπών δημοσίου συμφέροντος, με την προτεινόμενη διάταξη επεκτείνεται άπαξ και αναδρομικά στις ανωτέρω εταιρίες η απαλλαγή από τον φόρο του άρθρου 15 παρ. 1 ν. 3091/2002. 

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 45
Τροποποίηση του ν. 3091/2002 (ΦΕΚ Α’ 330)

1. Στο τέλος της περιπτ. α της παρ. 3 του άρθρου 15 του ν. 3091/2002 προστίθεται εδάφιο ως εξής: 
«Οι ανώνυμες εταιρείες που έχουν την έδρα τους, σύμφωνα με το καταστατικό τους, στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχουν ανώνυμες μετοχές, εφόσον από τα πρακτικά των γενικών συνελεύσεων που έχουν υποβάλει στην αρμόδια για την εποπτεία των εταιριών αυτών αρχή αποδεικνύεται ότι όλες οι μετοχές επί του κεφαλαίου τους ανήκουν απευθείας σε φυσικά πρόσωπα, τα οποία υποχρεούνται να έχουν αριθμό φορολογικού μητρώου στην Ελλάδα από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του νόμου 3842/2010 (Α’ 58) και ότι η μετοχική τους σύνθεση δε μεταβλήθηκε ένεκα μεταβίβασης μετοχών από την έναρξη ισχύος του παρόντος άρθρου ή την υπαγωγή τους στις διατάξεις αυτού.»
2. Η κατά την προηγούμενη παράγραφο απαλλαγή ισχύει από την έναρξη ισχύος του άρθρου 15 ν. 3091/2002.
3. Τυχόν καταβληθέντα μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ποσά δεν επιστρέφονται.
4. Με Απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων καθορίζεται η διαδικασία εφαρμογής της παρούσας διάταξης σε εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον των Δικαστηρίων και της Διοίκησης, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της.