Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε σήμερα μια νέα διαδικασία επί παραβάσει εις βάρος της Πολωνίας, λέγοντας πως ένα νέο πειθαρχικό καθεστώς για τους δικαστές, που έχει εισαγάγει η δεξιά κυβέρνηση στη Βαρσοβία, επιφέρει πλήγμα στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης.
Το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) επιδίωξε μια συνολική αναθεώρηση του δικαστικού συστήματος αφότου ανήλθε στην εξουσία στα τέλη του 2015. Βάσει μίας από τις αλλαγές οι δικαστές θα μπορούν να υπόκεινται σε πειθαρχική έρευνα και τελικά σε κυρώσεις, αν οι αρχές κρίνουν πως οι αποφάσεις τους δεν είναι κατάλληλες.
“Το νέο πειθαρχικό καθεστώς υπονομεύει τη δικαστική ανεξαρτησία των Πολωνών δικαστών μη προσφέροντας απαραίτητες εγγυήσεις προκειμένου να προστατευθούν από τον πολιτικό έλεγχο, όπως απαιτεί το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης”, ανέφερε η Επιτροπή σε δήλωση με την οποία ανακοινώνει την έναρξη της διαδικασίας επί παραβάσει.
Το πολωνικό πειθαρχικό σώμα αποτελείται μόνο από δικαστές που επιλέγονται από το Εθνικό Συμβούλιο για το Δικαστικό Σώμα, τα μέλη του οποίου επιλέγονται, με τη σειρά τους, από την πλειοψηφία του κυβερνώντος κόμματος PiS στο κοινοβούλιο.
Η Επιτροπή ανέφερε ακόμη ότι το νέο πειθαρχικό καθεστώς εξουσιοδοτεί τον επικεφαλής του πειθαρχικού σώματος να αποφασίσει, σε βάση ad hoc, κατά πόσον το πειθαρχικό δικαστήριο πρώτου βαθμού εξέτασε μια δεδομένη υπόθεση.
Η πολωνική κυβέρνηση έχει προθεσμία δύο μηνών προκειμένου να απαντήσει στις παρατηρήσεις της Επιτροπής.
Η Βαρσοβία υπόκειται ήδη σε μια χωρίς προηγούμενο στην ΕΕ νομική διαδικασία από τα τέλη του 2017 για τις δικαστικές της μεταρρυθμίσεις. Η διαδικασία μπορεί να καταλήξει στην απώλεια του δικαιώματος ψήφου της Πολωνίας στην ΕΕ, αν και στην πράξη αυτό δεν είναι πιθανόν επειδή θα πρέπει να συμφωνήσουν όλα τα υπόλοιπα 27 κράτη μέλη.
Η Επιτροπή που είναι ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ και ο θεματοφύλακας των ευρωπαϊκών συνθηκών, έχει ήδη ξεκινήσει δύο διαδικασίες επί παραβάσει εις βάρος της Πολωνίας, στα μέσα του 2017 και στα μέσα του 2018, σχετικά με τις αλλαγές στους όρους συνταξιοδότησης για τους συνηθισμένους δικαστές και τους δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου και την επίδρασή τους στην ανεξαρτησία τους.
Η Επιτροπή απηύθυνε επίσης σήμερα αυστηρή προειδοποίηση προς τη Ρουμανία για την αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματός της, απειλώντας την να χρησιμοποιήσει “όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της” εφόσον εγκριθεί.
“Θέλω να προειδοποιήσω να μην αναληφθεί καμία ενέργεια από την κυβέρνηση η οποία θα εμπόδιζε το ρουμανικό δικαστικό σύστημα από το να δημιουργήσει ντε φάκτο συστημική ατιμωρησία για τους υψηλόβαθμους αξιωματούχους που καταδικάστηκαν για διαφθορά”, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες.
“Τους δώσαμε κάθε σήμα προκειμένου να αποφύγουν μια τέτοια κατάσταση. Αλλά, αν επιμείνουν, για λόγους εσωτερικής πολιτικής, η Κομισιόν θα αντιδράσει με δύναμη, θα αντιδράσει αμέσως”, δήλωσε ο Επίτροπος ο οποίος πρόσθεσε πως η Επιτροπή, σε αυτή την περίπτωση, θα χρησιμοποιήσει “όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της”.
Η Επιτροπή παρακολουθεί με ανησυχία την επιθυμία της κυβέρνησης να μεταρρυθμίσει το δικαστικό σύστημα της χώρας με διατάγματα.
Η Ρουμανία, που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ μέχρι τον Ιούλιο, είναι διχασμένη ανάμεσα σε έναν φιλο-ευρωπαίο κεντροδεξιό πρόεδρο και μια αριστερή κυβέρνηση η οποία έχει επικριθεί πολύ από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Για τη ρουμανική αντιπολίτευση, ο σκοπός των δικαστικών μεταρρυθμίσεων είναι να ελαφρυνθεί το ποινικό μητρώο πολλών αιρετών και προσκείμενων στο κυβερνών κόμμα, το PSD, ενώ οι τελευταίοι εκτιμούν από την πλευρά τους πως οφείλουν να διορθώσουν “τις καταχρήσεις” των δικαστών τους οποίους κατηγορούν για τη δημιουργία ενός “παράλληλου κράτους”.
Ο Τίμερμανς είπε ότι συνάντησε πολλές φορές και μίλησε τηλεφωνικώς με τη Ρουμάνα πρωθυπουργό Βιόριτσα Νταντσίλα στη διάρκεια των τελευταίων μηνών.
“Δεν είμαστε δυστυχώς ακόμη σε θέση να συμπεράνουμε πως η Ρουμανία επιστρέφει στη σωστή σιδηροτροχιά”, υπογράμμισε η Επίτροπος.
Όταν ρωτήθηκε για την περίπτωση της Λάουρα Κοντρούτα Κεβέσι, υποψήφιας επικεφαλής της μελλοντικής ευρωπαϊκής εισαγγελίας, η οποία όμως κατηγορείται στη χώρα της για διαφθορά, ο Φρανς Τίμερμανς χαιρέτισε μια “δικαστή πολύ, πολύ υψηλής ποιότητας”, την οποία θαυμάζει “για το θάρρος της”.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι εξέφρασε σήμερα ανησυχία για την απαγγελία κατηγοριών εις βάρος της πρώην εισαγγελέως κατά της διαφθοράς που είναι η προτιμώμενη υποψήφια του Ευρωκοινοβουλίου για τον νέο θώκο της επικεφαλής της εισαγγελίας της ΕΕ.
“Θέλω να εκφράσω όλη την ανησυχία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κατάσταση η οποία έχει προκύψει”, δήλωσε ο Ταγιάνι στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου μετά την απαγγελία κατηγοριών από το Βουκουρέστι σε βάρος της Λάουρα Κοντρούτα Κεβέσι.
“Η κ. Κεβέσι παραμένει η υποψήφιά μας και εξακολουθεί να απολαμβάνει του σεβασμού και της υποστήριξής μας”, είπε, προσθέτοντας πως θα απευθύνει επιστολή προς το Βουκουρέστι για το θέμα αυτό.
