Διάτρητος, με κενά, παραλείψεις και καθυστερήσεις παραμένει σχεδόν τρία χρόνια από την ψήφισή του ο νόμος Κατρούγκαλου, που οδήγησε στην τελευταία μεγάλη ασφαλιστική μεταρρύθμιση και στον δραστικό περιορισμό της συνταξιοδοτικής δαπάνης, καθώς προβλέπει περικοπές στις συντάξεις, ανατροπές στις εισφορές και ενοποιήσεις στα ασφαλιστικά ταμεία.
Οι εκκρεμότητες αφορούν τόσο τη νομοθέτηση σημαντικών κεφαλαίων της μεταρρύθμισης, προκειμένου να υλοποιηθεί ο κεντρικός πυρήνας της, που αφορά τους ενιαίους κανόνες για όλους τους ασφαλισμένους, όσο και σημαντικές «τεχνικές» λεπτομέρειες, που μπλοκάρουν την ουσιαστική λειτουργία του ΕΦΚΑ και δημιουργούν τεράστια προβλήματα στους ασφαλισμένους, με σημαντικές καθυστερήσεις, για παράδειγμα, στην έκδοση των συντάξεων ή στη βεβαίωση εισφορών.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθούν οι τεράστιες ανατροπές που ενδεχομένως να επιφέρουν στο νέο σύστημα οι αναμενόμενες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τα αναδρομικά των περικοπών του παρελθόντος που ήδη έχουν κριθεί αντισυνταγματικές, αλλά και για βασικές παραμέτρους της νέας μεταρρύθμισης, όπως ο επανυπολογισμός παλαιών και ο υπολογισμός των νέων συντάξεων, οι εισφορές των επαγγελματιών και οι ενοποιήσεις.
Η «Κ» κατέγραψε με τη βοήθεια του γνωστού δικηγόρου που ειδικεύεται στα ασφαλιστικά θέματα, Δημήτρη Μπούρλου, τις 15 «τρύπες» στον νόμο Κατρούγκαλου, που απαιτούν άμεσα διευθέτηση. Αναλυτικά, αυτές είναι:
1. Αναπηρία – νομοθέτηση ενιαίων διατάξεων. Εκκρεμεί η θεσμοθέτηση του ενιαίου κανονισμού αναπηρίας που θα καθορίζει ενιαίους κανόνες ασφάλισης για τα άτομα με αναπηρία.
2. Κανονισμός παροχών – νομοθέτηση. Πρόκειται ουσιαστικά για μια νέα μεγάλη μεταρρύθμιση μέσα στη μεταρρύθμιση, που θα οδηγήσει σε περικοπές δικαιωμάτων και αναπροσαρμογή παροχών.
3. Κανονισμός ασφάλισης – νομοθέτηση. Το ίδιο ισχύει και για τον ενιαίο κανονισμό ασφάλισης.
4. Αποσαφήνιση του πότε μπορεί κάποιος να λάβει δεύτερη σύνταξη και πώς υπολογίζεται αυτή, όταν η πρώτη σύνταξη έχει χορηγηθεί πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου αλλά και όταν έχει χορηγηθεί μετά.
5. Προσαύξηση για παράλληλο χρόνο στις περιπτώσεις απονομών πριν από τον νόμο του 2016.
6. Προσαύξηση στις περιπτώσεις απονομών μετά τη μεταρρύθμιση, όταν υπάρχει ασφάλιση μετά τη συνταξιοδότηση.
7. Εκδοση υπουργικής απόφασης για τη διαδικασία ασφάλισης με μπλοκάκια, όταν υπάρχει διχογνωμία μεταξύ της επιχείρησης και του επαγγελματία.
8. Καθιέρωση ταχείας διαδικασίας διόρθωσης ειδοποιητηρίων όταν το αναγραφόμενο ποσό δεν απεικονίζει την πραγματική υποχρέωση.
9. Νομιμοποίηση χρόνου ασφάλισης όταν έχουν καταβληθεί εισφορές χωρίς να υπάρχει ασφαλιστέα ιδιότητα.
10. Διευκρινίσεις για τον υπολογισμό του χρόνου ασφάλισης των συνταξιούχων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, που απασχολούνται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
11. Αποκατάσταση διαδικασίας καταβολής εισφορών μη μισθωτών που συνεχίζουν προαιρετικά την ασφάλισή τους. Από την 1η Ιανουαρίου του 2017 δεν μπορούν να καταβάλλουν εισφορές.
12. Εκδοση ενημερωτικών – εκκαθαριστικών των συνταξιούχων μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεων, στα οποία θα φαίνονται τα νέα ποσά συντάξεων καθώς και η προσωπική διαφορά. Η «Κ» έχει αποκαλύψει τις έντονες ανησυχίες των συνταξιούχων καθώς και τις πρώτες δικαστικές προσφυγές, κυρίως όσων συνταξιούχων έλαβαν ή θα έπρεπε να λάβουν αυξήσεις στις αρχές του 2019 και διαπίστωσαν ότι είτε δεν τους δόθηκαν τα σωστά ποσά είτε ότι η σύνταξή τους δεν αυξήθηκε.
13. Δημιουργία λογισμικού για έκδοση συντάξεων, καθώς υπάρχει τεράστια καθυστέρηση σε συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων, με αποτέλεσμα η αναμονή να ξεπερνάει κατά πολύ τα προβλεπόμενα. Οι περιπτώσεις αυτές αφορούν:
Α. Οσους υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης μετά την 1η-1-2019.
Β. Οσους έχουν χρόνο ασφάλισης σε Ε.Ε. (αναμένονται και οδηγίες υπολογισμού των συντάξεων).
Γ. Οσους εργάζονται σε ΝΠΔΔ (ειδικό καθεστώς ΙΚΑ).
Δ. Οσους έχουν επιπλέον χρόνο ασφάλισης, μετά τη συνταξιοδότηση.
14. Οι σημαντικές αυτές εκκρεμότητες και παραλείψεις φαντάζουν μάλιστα «μικρές λεπτομέρειες» μπροστά στις υπό έκδοση δικαστικές αποφάσεις που ενδέχεται να τινάξουν στον αέρα την ασφαλιστική μεταρρύθμιση.
Η πρώτη μεγάλη κρίση αναμένεται από το ΣτΕ για επιμέρους ρυθμίσεις του νόμου Κατρούγκαλου, κυρίως όσον αφορά τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων και το ύψος ανταποδοτικής σύνταξης, τον προσδιορισμό και το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών, επιστημόνων κι αγροτών, αλλά και την ενοποίηση όλων των Ταμείων υπό την ομπρέλα του ΕΦΚΑ. Στον πυρήνα της απόφασης, που σύμφωνα με τους ειδικούς έχει ήδη καθυστερήσει σημαντικά, βρίσκεται άλλωστε και ο επανυπολογισμός των παλαιών συντάξεων.
15. Δεύτερη απόφαση από το ΣτΕ, που αναμένεται βέβαια να καθυστερήσει σημαντικά, είναι για τις μνημονιακές κρατήσεις που έχουν ήδη κριθεί αντισυνταγματικές. Η απόφαση, που πλέον αναμένεται, αφορά τη χρονική έκταση των δυνατοτήτων διεκδίκησης αναδρομικών ποσών, με πρόσφατη απόφαση Εφετείου να ανοίγει τον δρόμο για διεκδικήσεις από την 1η-7-2015 έως την 31η-12-2018.Έντυπη
