Κατά γενικό κανόνα, όλες οι δαπάνες που πραγματοποιεί μια επιχείρηση εκπίπτουν από τα φορολογητέα έσοδά της, εφόσον πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή, εγγράφονται στα λογιστικά βιβλία της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.
της Τζένης Πάνου*
Επιπλέον, εάν η συναλλαγή είναι ενδοομιλική, θα πρέπει η αξία της να μην είναι κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας αξίας.
Ωστόσο, ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ) απαριθμεί και μια σειρά δαπανών οι οποίες δεν εκπίπτουν φορολογικά, ακόμη και αν πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, δεν εκπίπτουν τα εξής ποσά δαπανών:
α) Τόκοι δανείων (πλην των τραπεζικών και ομολογιακών) κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το επιτόκιο των δανείων αλληλόχρεων λογαριασμών προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, όπως καθορίζεται από την Τράπεζα της Ελλάδος για την πλησιέστερη χρονική περίοδο πριν από την ημερομηνία δανεισμού.
β) Κάθε είδους δαπάνη που αφορά αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των 500 ευρώ, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής (έμβασμα, επιταγή κ.λπ.).
γ) Οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων.
δ) Προβλέψεις εκτός από εκείνες που αφορούν επισφαλείς απαιτήσεις όπως προβλέπονται στον ΚΦΕ.
ε) Πρόστιμα και ποινές, περιλαμβανομένων των προσαυξήσεων.
στ) Η παροχή ή λήψη αμοιβών σε χρήμα ή είδος που συνιστούν ποινικό αδίκημα.
ζ) Ο φόρος εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων του τέλους επιτηδεύματος και των έκτακτων εισφορών, που επιβάλλεται για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς και ο ΦΠΑ που αναλογεί σε μη εκπιπτόμενες δαπάνες, εφόσον δεν είναι εκπεστέος ως ΦΠΑ εισροών.
η) Το τεκμαρτό μίσθωμα σε περίπτωση ιδιόχρησης κατά το μέτρο που υπερβαίνει το 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
θ) Οι δαπάνες για την οργάνωση και διεξαγωγή ενημερωτικών ημερίδων και συναντήσεων που αφορούν τη σίτιση και διαμονή πελατών ή εργαζομένων της κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των 300 ευρώ ανά συμμετέχοντα και κατά το μέτρο που η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το 0,5% επί του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος της επιχείρησης.
ι) Οι δαπάνες για τη διεξαγωγή εορταστικών εκδηλώσεων, σίτισης και διαμονής φιλοξενούμενων προσώπων κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των 300 ευρώ ανά συμμετέχοντα και κατά το μέτρο που η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το 0,5% επί του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος της επιχείρησης.
ια) Οι δαπάνες ψυχαγωγίας, εκτός εάν η επιχειρηματική δραστηριότητα του φορολογουμένου έχει ως κύριο αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών ψυχαγωγίας και οι δαπάνες αυτές πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της δραστηριότητας αυτής.
ιβ) Προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες.
ιγ) Το σύνολο των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος μη συνεργάσιμο ή που υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς, εκτός εάν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών με σκοπό τη φοροαποφυγή ή τη φοροδιαφυγή. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, η έκπτωση των δαπανών που καταβάλλονται προς πρόσωπο που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος-μέλος της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ, εφόσον υπάρχει η νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Ελλάδας και αυτού του κράτους-μέλους.
ιδ) Οι δαπάνες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.
Περαιτέρω, δεν εκπίπτουν οι δαπάνες που αφορούν την απόκτηση μετοχών, μεριδίων κ.λπ. εφόσον τα μερίσματα που προέρχονται από τις συμμετοχές αυτές απαλλάσσονται της φορολογίας εισοδήματος βάσει του ΚΦΕ. Οι αποσβέσεις εκπίπτουν κατά το μέτρο που δεν υπερβαίνουν τα ποσοστά αποσβέσεων που ορίζει ο ΚΦΕ ανά κατηγορία παγίων. Τέλος, διευκρινίζεται ότι δεν εκπίπτουν ζημίες από αποτιμήσεις και όχι από πραγματικές πράξεις συναλλαγών, καθόσον δεν συνιστούν πραγματικές δαπάνες.
* Η κ. Τζένη Πάνου είναι υπεύθυνη του φορολογικού τμήματος της ASnetwork (www.asnetwork.gr
