Εμπιστεύονται την οικογένεια, τις ένοπλες δυνάμεις και την εκκλησία, έναντι θεσμών όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, νιώθουν εγκλωβισμένοι στο ευρώ και αισθάνονται ότι η Ε.Ε. κινείται στη λάθος κατεύθυνση. Την ίδια ώρα θεωρούν ότι οι ωφέλειες για τη χώρα από την ένταξη στην Ε.Ε. υπερτερούν των απωλειών και σκοπεύουν να προσέλθουν στις ευρωπαϊκές κάλπες σε ποσοστό 77%. Αυτό είναι μεταξύ άλλων το συμπέρασμα που προκύπτει από δημοσκόπηση της MRB για το Ιδρυμα Κόνραντ Αντενάουερ που έγινε τηλεφωνικά σε 1.000 άτομα σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Οπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της έρευνας η οικονομική κρίση και τα μνημόνια συνέβαλαν καθοριστικά στην αλλαγή της στάσης των πολιτών απέναντι στην Ευρώπη από το 2010 μέχρι και σήμερα, ωστόσο η άνοδος της τάσης του αντιευρωπαϊσμού σήμερα εμφανίζει σημάδια εξασθένισης. Επίσης, η ομαλοποίηση στη σχέση της Ελλάδας με την Ε.Ε. οδηγεί σε σταθερή άμβλυνση των αρνητικών τοποθετήσεων των πολιτών προς την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας αλλά και αντίστοιχα τη συμμετοχή της στην ευρωζώνη.
Ωστόσο, στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή στο «μυαλό» του Ελληνα η σχέση με την Ε.Ε. είναι μάλλον παθητική με δόση καχυποψίας και κριτικής διάθεσης.
Καθοριστικό ρόλο για τη μελλοντική στάση των Ελλήνων θα διαδραματίσει το κατά πόσο η οικονομία θα εμφανίσει σημάδια ανάκαμψης και κατ’επέκταση στη μεγαλύτερη αισιοδοξία των πολιτών και την ακόμα πιο ενισχυμένη εικόνα υπέρ της θέσης της Ελλάδας στην Ε.Ε.
Συγκεκριμένα, στην ερώτηση ποιον θεσμό εμπιστεύονται περισσότερο για την καλή εξέλιξη των πραγμάτων στη χώρα οι συμμετέχοντες στην δημοσκόπηση απάντησαν ότι εμπιστεύονται την οικογένεια σε ποσοστό 81%, τις ένοπλες δυνάμεις με ποσοστό 75,8% και τον Ελληνα πολίτη με 64,8%. Αντιθέτως χαμηλή θέση καταλαμβάνουν μεταξύ άλλων θεσμοί όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Στην ερώτηση πόσο εμπιστεύονται την Ε.Ε. το 28,8% απάντησε «σίγουρα και μάλλον την εμπιστεύομαι (Δεκέμβριος 2018).
Σε ό,τι αφορά την ένταξη στο ευρώ και κατά πόσο οι πολίτες θέλουν να παραμείνουμε, το 35,7% απάντησε ότι ήταν σωστή η απόφαση ένταξης ενώ ποσοστό 43,7% θεωρεί ότι έχουμε εγκλωβιστεί στο ευρώ.
Πάντως, οι πολίτες φαίνεται πως τάσσονται υπέρ της άποψης ότι η συμμετοχή της χώρας στην Ε.Ε. εδώ και 38 χρόνια την έχει ωφελήσει με το ποσοστό αυτών να ανέρχεται σε 64,1%. Αντίστοιχα ποσοστό 33,4% θεωρεί ότι η ένταξη δεν ωφέλησε την Ελλάδα.
Θετικοί εμφανίζονται οι συμμετέχοντες στη δημοσκόπηση και για το κατά πόσο θα ωφεληθεί στο μέλλον η Ελλάδα από τη συμμετοχή της στην Ε.Ε. Το 60,6% εκτιμά ότι σίγουρα και μάλλον θα ωφεληθεί και το 31,6% μάλλον και σίγουρα δεν θα ωφεληθεί.
Στην ερώτηση «με ποια λέξη θα χαρακτηρίζατε σήμερα την Ε.Ε.» μεταξύ των απαντήσεων υπερισχύει η έλλειψη αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών και η επιβολή του ισχυρότερου και ακολουθεί η υπερβολική παρέμβαση στη διακυβέρνηση των χωρών-μελών. Στα θετικά της Ε.Ε. οι ερωτηθέντες καταγράφουν την ελευθερία μετακίνησης επιχειρήσεων, προσώπων και επαγγελμάτων, την ειρήνη μεταξύ των κρατών και τη σταθερή οικονομική πολιτική. Συνολικά ωστόσο, οι αρνητικές αναφορές ξεπερνούν τις θετικές με ποσοστό 65,8% έναντι 59,7%.
Σε ξεχωριστή ερώτηση για τις ωφέλειες από την Ε.Ε. πρώτες στις απαντήσεις έρχονται η ειρήνη και η ασφάλεια στη χώρα, η ελευθερία μετακίνησης και η οικονομική σταθερότητα λόγω συμμετοχής στο ευρώ. Χαμηλή θέση στη λίστα καταλαμβάνουν η βελτίωση υποδομών και η προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οσο για τις απώλειες, μεγαλύτερη θεωρείται η επιβολή των συμφερόντων των ισχυρότερων κρατών έναντι της χώρας στη λήψη αποφάσεων, η ακρίβεια λόγω του ευρώ, αλλά και η έλλειψη κατανόησης της ελληνικής πραγματικότητας και των αναγκών της.
Εντύπωση προκαλούν πάντως οι απαντήσεις στην ερώτηση «εάν η Ε.Ε. κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση» με το 60% να τοποθετείται αρνητικά λέγοντας «μάλλον όχι» και «σίγουρα όχι».
Ενθαρρυντικό τέλος είναι το γεγονός ότι υψηλό ποσοστό σχεδιάζει να συμμετάσχει στις επερχόμενες ευρωπαϊκές εκλογές. Ετσι, στο κρίσιμο σχετικό ερώτημα το 77% απαντά καταφατικά και το 12,4% δηλώνει ότι δεν έχει αποφασίσει.
Οσο για τους λόγους που θα τους οδηγήσουν στην κάλπη την επόμενη Κυριακή, σχεδόν οι μισοί δήλωσαν ότι το κριτήριό τους θα είναι «να εκλέξουν το κόμμα και τα πρόσωπα που θα τους εκπροσωπήσουν στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο» (46%) και ποσοστό 40,9% απάντησε «με καθαρά εθνικά κριτήρια».
