Λύσεις “σωσίβιο” για την επίτευξη του στόχου μείωσης του δείκτη μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των τραπεζών κάτω του 20% μέχρι τα τέλη του 2021, θα είναι οι προτάσεις του ΤΧΣ και της ΤτΕ για τη συλλογική αντιμετώπιση των NPEs. Όπως εκτιμούν διεθνείς οίκοι, χωρίς τη συμπληρωματική αρωγή των δύο αυτών σχεδίων, οι τράπεζες δεν θα μπορέσουν να επιτύχουν τους φιλόδοξους στόχους μείωσης των NPEs για τους οποίους έχουν δεσμευτεί στον SSM, και κατ΄ επέκταση, ούτε η Οικονομία θα μπορέσει να ανακάμψει γρήγορα, χωρίς ταχύτερη αύξηση της πιστωτικής επέκτασης.
Τα δύο σχέδια αναμένεται να δράσουν συμπληρωματικά το ένα στο άλλο, αναλόγως των αναγκών της κάθε τράπεζας.
Η πρόταση του ΤΧΣ, για την οποία το “πράσινο φως” από την DGComp αναμένεται μέσα στον τρέχοντα μήνα, προβλέπει τη μεταφορά 15 – 20 δισ. ευρώ “κόκκινων” δανείων σε Εταιρία Ειδικού Σκοπού (Asset Protection Scheme). Τα δάνεια θα τιτλοποιηθούν για να πουληθούν σε επενδυτές, συνοδευόμενα από κρατικές εγγυήσεις. Μέσω αυτών, το Δημόσιο θα εγγυάται το μεγαλύτερο μέρος της διαφοράς μεταξύ των προβλέψεων που καλύπτουν τα δάνεια και της τιμής αγοράς στην οποία θα αγοραστούν, προκειμένου να περιοριστεί δραστικά η ζημιά για τις τράπεζες.
Το Δημόσιο θα παράσχει εγγύηση μόνο στο κομμάτι των senior ομολόγων, εφόσον αυτά έχουν λάβει την απαιτούμενη βαθμίδα πιστοληπτικής αξιολόγησης από έναν ή δύο ανεξάρτητους οίκους. Σε αντάλλαγμα για την παροχή εγγύησης, το SPV θα καταβάλει στο Δημόσιο, με τη μορφή κουπονιού, ασφάλιστρο κινδύνου, ώστε η εγγύηση να μην θεωρηθεί κρατική ενίσχυση.
Η πρόταση αυτή ακολουθεί το αντίστοιχο μοντέλο που είχε εφαρμοστεί στην Ιταλία, αναζητείται όμως παραλλαγή της ώστε να παρακαμφθεί το εμπόδιο της έλλειψης επενδυτικής βαθμίδας των ελληνικών κυβερνητικών ομολόγων. Το τελικό ζητούμενο για να πάρει η πρόταση του ΤΧΣ το “πράσινο φως” από την DGComp είναι να βρεθεί το ιδανικό “ειδικό βάρος” του senior ομολόγου στη σύνθεση των τιτλοποιήσεων NPLs, έτσι ώστε αυτή να λάβει υψηλό rating και η πληρωμή της εγγύησης του Δημοσίου να κοστίσει φθηνότερα για τις τράπεζες.
Χωρίς να έχει δοκιμαστεί από τις αγορές, πάντως, η πρόταση της ΤτΕ φαίνεται να έχει την προτίμησή τους όσον αφορά την έκταση στην οποία αντιμετωπίζει το πρόβλημα της μείωσης των NPLs.
Η πρόταση της ΤτΕ προβλέπει τη μεταβίβαση σημαντικού μέρους των μη εξυπηρετούμενων δανείων μαζί με μέρος της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης (DTCs), που είναι εγγεγραμμένη στους ισολογισμούς των τραπεζών, σε Εταιρίες Ειδικού Σκοπού (NPL & DTC carve-out).
Η προτεινόμενη λύση αντιμετωπίζει με συστηματικό τρόπο δύο πολύ σημαντικά προβλήματα ταυτόχρονα: τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις. Εφόσον εφαρμοστεί, η πρόταση της ΤτΕ συνεπάγεται την άμεση και δραστική μείωση του δείκτη NPE και επιτρέπει, υπό προϋποθέσεις, τη διαμόρφωση στόχων επίτευξης μονοψήφιων ποσοστών εντός τριετίας. Παράλληλα, δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες προκειμένου να ενισχυθεί η οργανική κερδοφορία και η δυνατότητα εσωτερικής δημιουργίας κεφαλαίου, καθώς οι τράπεζες, απαλλαγμένες από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, θα μπορούν να ενισχύσουν εκ νέου το διαμεσολαβητικό τους ρόλο. Έτσι θα ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των τραπεζών και η δυνατότητά τους να απορροφούν κλυδωνισμούς από ενδεχόμενες μελλοντικές διαταραχές. Τέλος, διαμορφώνεται σαφές πλαίσιο για τον επαναπροσδιορισμό του επιχειρησιακού μοντέλου των τραπεζών και αμβλύνεται η αβεβαιότητα για τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές τους, ενώ οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις δεν θα συνιστούν πλέον τόσο υψηλό ποσοστό των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων τους.
