Χτύπησε κόκκινο» η βάση δεδομένων των Υπηρεσιών Ασύλου σε όλη τη χώρα, καθώς εκατοντάδες νέες αιτήσεις κατατίθενται καθημερινά και το προσωπικό αδυνατεί να διεκπεραιώσει τους χιλιάδες φακέλους που έχουν συσσωρευθεί. Ενδεικτικό: Στο Γραφείο Ασύλου της Θεσσαλονίκης, αλλοδαπός, έλαβε ως ημερομηνία προσωπικής συνέντευξης –απαραίτητο στάδιο για την εξέταση του αιτήματος– για τον Δεκέμβριο του 2023! Αυτό σημαίνει ότι για τα επόμενα τέσσερα χρόνια θα παραμείνει ως αιτηθείς άσυλο σε κάποια από τις κρατικές δομές ή σε έναν καταυλισμό, καθώς δικαιούται σίτιση, στέγαση και υγειονομική περίθαλψη έως ότου κριθεί το αίτημά του από τις υπηρεσίες. Από το 2015 έως και το 2019, 36.683 αλλοδαποί έχουν λάβει άσυλο στην Ελλάδα (ή καθεστώς επικουρικής προστασίας).
Ταυτόχρονα, όμως, εκκρεμούν 62.418 αιτήσεις ασύλου σε α΄ βαθμό (υπάρχει η δυνατότητα ένστασης εάν η πρώτη απόφαση είναι απορριπτική), ενώ υπολογίζεται ότι κατά μέσον όρο 5.500 νέες αιτήσεις κατατίθενται κάθε μήνα από όσους εισέρχονται στην Ελλάδα.
Μεγάλη πίεση
Το μεγαλύτερο βάρος αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν τα Γραφεία Ασύλου σε Λέσβο, Σάμο και Χίο αλλά και στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη όπου υποδέχονται και τα αιτήματα αρκετών από εκείνους που εισέρχονται από τον Εβρο. Ετσι τον Μάρτιο κατατέθηκαν 1.044 αιτήματα ασύλου στη Σάμο, 904 στη Λέσβο, 685 στη Θεσσαλονίκη, 575 στην Αττική και στο Φυλάκιο στον Εβρο 418. Συνολικά τον προηγούμενο χρόνο (2018) κατατέθηκαν στην Αττική 8.377 αιτήματα ασύλου, στη Λέσβο 17.269, στη Θεσσαλονίκη 7.369, στη Σάμο 6.743 και στη Χίο 4.082.
Η Ελλάδα αναλαμβάνει πλέον την εξέταση των αιτημάτων ασύλου όλων όσοι εισέρχονται στη χώρα και ζητούν προστασία είτε από τη θάλασσα στα νησιά του Αιγαίου είτε από την ξηρά στον Εβρο. Αντίθετα, από το 2015 έως και το 2017 περισσότερα από το 1/3 των αιτημάτων που κατατίθεντο προωθούνταν για εξέταση στην ευρωπαϊκή χώρα μετεγκατάστασης του αιτούντος. Ομως, όχι μόνο το πρόγραμμα μετεγκατάστασης έχει λήξει αλλά και το κλίμα που έχει διαμορφωθεί στην Ε.Ε. πλέον είναι αρνητικό όσον αφορά την υποδοχή προσφύγων.
Ηδη, πριν από μία εβδομάδα η Γερμανία σταμάτησε τη διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ασύλου ορισμένων αιτούντων από τη Συρία, καθώς όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Εσωτερικών, σύμφωνα με τις νέες εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας, η Συρία θα μπορούσε να θεωρηθεί ασφαλής χώρα σε συγκεκριμένες περιοχές. Ανάλογα είναι τα μηνύματα και για τη στάση που πρόκειται να κρατήσει η Σουηδία στο θέμα της εξέτασης των αιτημάτων ασύλου.
Οι Τούρκοι πολίτες
Πίσω στα Γραφεία Ασύλου στην Ελλάδα, το χρονικό διάστημα αναμονής μεγαλώνει ακόμα περισσότερο όταν πρόκειται για Τούρκους πολίτες που ζητούν άσυλο στη χώρα (1.168 αιτήσεις έως τον Μάρτιο του 2019 και 4.834 αιτήσεις το 2018) ή όταν πρόκειται για ασυνόδευτους ανηλίκους. «Οπως μας έχουν ενημερώσει Τούρκοι πολίτες με τους οποίους είμαστε σε επαφή, η Υπηρεσία Ασύλου στη Θεσσαλονίκη δεν μπορεί να προσδιορίσει ημερομηνία για την πραγματοποίηση της συνέντευξης, η οποία ωστόσο θα είναι σίγουρα ακόμα και για μετά το 2023 όπως ξεκαθαρίζουν οι υπηρεσίες. Αυτοί που διαμένουν στον Ελαιώνα και στον Σκαραμαγκά έχουν λάβει ημερομηνία για συνέντευξη το 2020 και με αυτή την έννοια θεωρούνται “τυχεροί”», λέει στην «Κ» ο Επαμεινώνδας Φαρμάκης ιδρυτής της οργάνωσης HumanRights360 που εφαρμόζει προγράμματα επιμόρφωσης και ένταξης στην αγορά εργασίας για πρόσφυγες. wΑπό την πλευρά των εργαζομένων στην Υπηρεσία Ασύλου τονίζεται πως γίνεται ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό για να εξεταστούν τα αιτήματα. «Η ελληνική Υπηρεσία Ασύλου έχει πολύ υψηλό μέσον όρο στον αριθμό εξέτασης αιτημάτων σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες» επισημαίνουν, «αλλά οι ανάγκες είναι πολύ μεγάλες».
Οι αιτούντες άσυλο για όσα χρόνια περιμένουν να εξεταστεί η αίτησή τους, βρίσκονται σε κατάσταση αβεβαιότητας και αναμονής, χωρίς φυσικά να δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες ένταξης. Από την άλλη, το ελληνικό κράτος υποχρεώνεται –μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων προς το παρόν– να τους παρέχει προστασία, τόπο διαμονής και σίτισης. Ετσι, όσο κατατίθενται νέες αιτήσεις ασύλου και ο αριθμός των αιτούντων αυξάνεται τόσο οι ανάγκες διογκώνονται.
Το γεγονός ότι το 2019 οι περισσότερες αιτήσεις ασύλου στην Ελλάδα κατατίθενται πλέον από Αφγανούς (4.491) και Πακιστανούς (1.718 ) έναντι των Σύρων (1.536), δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερο θέμα, καθώς οι συγκεκριμένες υπηκοότητες δύσκολα αναγνωρίζονται ως πρόσφυγες με βάση τις ευρωπαϊκές «προδιαγραφές» για το προφίλ των πολιτών τρίτων χωρών που χρήζουν προστασίας. Έντυπη
