Προτάσεις γεν. εισαγγελέα ΔΕΕ για υπόθεση Deutsche Bahn: Αντίθετος με το ενωσιακό δίκαιο ο όρος κατοικίας του πελάτη στη Γερμανία για την πραγματοποίηση ηλεκτρονικής αγοράς ταξιδιωτικών εισιτηρίων
Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος
Με τις προτάσεις, οι οποίες δημοσιεύθηκαν την Πέμπτη 2/5/2019, ο πρώτος γενικός εισαγγελέας του Δικαστηρίου της ΕΕ Maciej Szpunar προτείνει στο Δικαστήριο να αποφανθεί ότι η Deutsche Bahn δε δύναται να εξαρτά την ηλεκτρονική αγορά ταξιδιωτικών εισιτηρίων που γίνεται με τη διαδικασία της άμεσης χρέωσης του ενιαίου χώρου πληρωμών σε ευρώ (ΕΧΠΕ) από την προϋπόθεση να έχουν οι πελάτες την κατοικία τους στη Γερμανία.
Επιπλέον, ο γεν. εισαγγελέας Szpunar επισημαίνει ότι τέτοια προϋπόθεση είναι ασύμβατη με τις διατάξεις του ενωσιακού δικαίου που απαγορεύουν στις εταιρίες να καθορίζουν το κράτος μέλος στο οποίο πρέπει να τηρεί λογαριασμό πληρωμής ο πελάτης.
Όπως αναφέρεται στις προτάσεις, μια εταιρία δεν υποχρεούται να προσφέρει στους πελάτες της τη δυνατότητα πληρωμής μέσω άμεσης χρέωσης, ωστόσο, εφόσον προβλέπεται μια τέτοια δυνατότητα, αυτή πρέπει να παρέχεται χωρίς διακρίσεις.
Ιστορικό της υπόθεσης
Η Deutsche Bahn είναι επιχείρηση σιδηροδρομικών μεταφορών με έδρα τη Γερμανία, η οποία προσφέρει, μεταξύ άλλων και σε Aυστριακούς πελάτες, τη δυνατότητα κράτησης διεθνών σιδηροδρομικών εισιτηρίων μέσω διαδικτύου και μέσω κινητού τηλεφώνου. Προς τον σκοπό αυτό συνάπτει με τους καταναλωτές συμβάσεις σύμφωνα με τους όρους μεταφοράς που εφαρμόζει, χρησιμοποιεί δε ρήτρες ως προς τον τρόπο πληρωμής: «Προϋπόθεση για την κάλυψη της πληρωμής μέσω του καταλογισμού άμεσης χρέωσης Ενιαίου Χώρου Πληρωμών σε Ευρώ (ΕΧΠΕ) είναι η κατοικία στη Γερμανία, η συναίνεση για την ανάληψη από λογαριασμό τηρούμενο σε Τράπεζα/Ταμιευτήριο με έδρα στον ΕΧΠΕ, η εντολή προς την Τράπεζα/Ταμιευτήριο να εξοφλήσει την άμεση χρέωση ΕΧΠΕ (εντολή ΕΧΠΕ), καθώς και η σύνδεση στο www.bahn.de».
Η Verein für Konsumenteninformation (ένωση για την ενημέρωση των καταναλωτών), με έδρα την Αυστρία, ζήτησε να υποχρεωθεί η Deutsche Bahn κατά τις συναλλαγές της με τους καταναλωτές να παραλείπει στους Γενικούς Όρους Συναλλαγών, στους οποίους βασίζονται οι από αυτήν συναπτόμενες συμβάσεις –τη χρήση της προαναφερόμενης ρήτρας ή τη χρήση ισοδύναμων ρητρών.
To Obersten Gerichtshof (Ανωτάτο Δικαστήριο, Αυστρία) ερωτά το Δικαστήριο αν το άρθρο 9 του κανονισμού (ΕΚ) 260/2012 για τον ΕΧΠΕ [κανονισμός ΕΧΠΕ] πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι απαγορεύεται στον δικαιούχο να εξαρτά την πληρωμή με τη διαδικασία της άμεσης χρέωσης ΕΧΠΕ από την προϋπόθεση να έχει ο πληρωτής την κατοικία του στο κράτος μέλος, στο οποίο έχει και ο δικαιούχος την (κατοικία) έδρα του -εν προκειμένω η Γερμανία-, όταν η πληρωμή επιτρέπεται και με άλλο τρόπο, όπως για παράδειγμα με πιστωτική κάρτα.
Προτάσεις γεν. εισαγγελέα ΔΕΕ
Με τις δημοσιευθείσες προτάσεις του, ο γενικός εισαγγελέας Maciej Szpunar επισημαίνει ότι, μολονότι η Deutsche Bahn δεν απαιτεί από τους πελάτες που επιθυμούν να κάνουν χρήση της διαδικασίας άμεσης χρέωσης να έχουν τον λογαριασμό πληρωμών τους σε κάποιο συγκεκριμένο κράτος μέλος, είναι γεγονός ότι στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο τόπος κατοικίας ενός προσώπου αντιστοιχεί στον λογαριασμό πληρωμών του. Συνεπώς, ο γενικός εισαγγελέας υποστηρίζει ότι η απαίτηση να είναι ο πληρωτής κάτοικος συγκεκριμένου κράτους μέλους ισοδυναμεί με τον καθορισμό του κράτους μέλους στο οποίο πρέπει να βρίσκεται ο λογαριασμός πληρωμών του.
Υπ’ αυτές τις συνθήκες, ο γενικός εισαγγελέας συμπεραίνει ότι η πρακτική της Deutsche Bahn αντιβαίνει στον κανονισμό ΕΧΠΕ.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο γενικός εισαγγελέας απορρίπτει το επιχείρημα της Deutsche Bahn ότι ο κανονισμός ΕΧΠΕ θα πρέπει να ερμηνευθεί υπό το φως του κανονισμού (ΕΕ) 2018/302 [κανονισμός για τον αδικαιολόγητο γεωγραφικό αποκλεισμό] (παρόλο που ο τελευταίος κανονισμός δεν εφαρμόζεται στην υπόθεση εν προκειμένω) δεδομένου ότι στην περίπτωση που οι απαιτήσεις εξακρίβωσης ταυτότητας δεν πληρούνται, όπως σχετικώς υποστηρίζει η Deutsche Bahn ως προς την ένδικη διαφορά, είναι δυνατή η διακριτική μεταχείριση βάσει του τόπου κατοικίας. Ο γενικός εισαγγελέας θεωρεί ότι αυτή η διάταξη του κανονισμού για τον αδικαιολόγητο γεωγραφικό αποκλεισμό εφαρμόζεται μόνο σε σχέση με τον εν λόγω κανονισμό, του οποίου το αντικείμενο διαφέρει ουσιωδώς από τον κανονισμό ΕΧΠΕ, που επιπλέον δεν περιέχει καμία σαφή παραπομπή στον κανονισμό για τον αδικαιολόγητο γεωγραφικό αποκλεισμό.
Πρόσθετα, ο γενικός εισαγγελέας διατυπώνει τη γνώμη ότι, ελλείψει διατάξεως στον κανονισμό ΕΧΠΕ που να δικαιολογεί τη διακριτική μεταχείριση βάσει του τόπου τήρησης λογαριασμού πληρωμής σε διαδικασίες άμεσης χρέωσης, η άνιση μεταχείριση από την πλευρά της Deutsche Bahn δε μπορεί να δικαιολογηθεί.
Εν κατακλείδι, ο γενικός εισαγγελέας διευκρινίζει ότι, δυνάμει του κανονισμού ΕΧΠΕ, μια εταιρία δεν υποχρεούται να προσφέρει στους πελάτες της τη δυνατότητα πληρωμής μέσω άμεσης χρέωσης. Ωστόσο, εφόσον προβλέπεται μια τέτοια δυνατότητα, αυτή πρέπει να παρέχεται χωρίς διακρίσεις.
Υπενθυμίζεται ότι οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα δεν δεσμεύουν το Δικαστήριο. Έργο του γενικού εισαγγελέα είναι να προτείνει στο Δικαστήριο, με πλήρη ανεξαρτησία, νομική λύση για την υπόθεση που του έχει ανατεθεί. Η υπόθεση τελεί υπό διάσκεψη στο Δικαστήριο, ενώ η απόφαση θα εκδοθεί αργότερα.
Το πλήρες κείμενο των προτάσεων δημοσιεύεται στον ιστότοπο CURIA
