Ο κανονισμός του Δουβλίνου ερμηνεύεται πλέον όσο πιο στενά γίνεται, χωρίς περιθώριο ελιγμών. Πρόσφατα, σύμφωνα με στοιχεία της Υπηρεσίας Ασύλου, δεν έγινε δεκτή η οικογενειακή επανένωση τυφλής 63χρονης σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Βασική αιτία ήταν η ηλικία της. Της απέμεναν άλλα δύο χρόνια για να πληροί ένα ακόμη κριτήριο ευαλωτότητας. Οπως δείχνουν οι αριθμοί, αυτή δεν είναι μοναδική περίπτωση. Τους τελευταίους μήνες τα περισσότερα αντίστοιχα αιτήματα απορρίπτονται από ευρωπαϊκές χώρες.
Ενδεικτικά, από τις αρχές του έτους έως και το τέλος Μαΐου υποβλήθηκαν από πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο που ζουν στην Ελλάδα 2.396 αιτήματα οικογενειακής επανένωσης σε κράτη της Ε.Ε. Απορρίφθηκαν τα 1.209. Την ίδια περίοδο, η Γερμανία έδωσε τις περισσότερες αρνητικές απαντήσεις. Σε σύνολο 894 αιτημάτων είχε μόλις 266 αποδοχές.
Οπως εξηγεί στην «Κ» η Ιζα Παπαηλίου, αναπληρώτρια προϊσταμένη της Εθνικής Μονάδας Δουβλίνου της Υπηρεσίας Ασύλου, τα πρώτα προβλήματα στην εφαρμογή του κανονισμού παρατηρήθηκαν στα μέσα του 2017. Τότε, αν και γίνονταν αποδεκτά τα περισσότερα αιτήματα, προέκυπταν καθυστερήσεις γιατί δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν άμεσα όλες οι μεταφορές των προσφύγων. Από τα μέσα του 2018 παρατηρείται μια αλλαγή στάσης σε ορισμένα κράτη. Η πιο αυστηρή ερμηνεία του κανονισμού και διάφορα προσκόμματα οδηγούν σε νέες καθυστερήσεις ή απορρίψεις.
Πλέον αρκετές χώρες επιμένουν να ζητούν την εξακρίβωση συγγενικών δεσμών των αιτούντων μέσω εξέτασης DNA. Ακόμη, ζητούν ιατρικές εξετάσεις για διαπίστωση της ανηλικότητας, εφόσον ο αιτών υποστηρίζει ότι είναι κάτω των 18 ετών. Σε εγχειρίδιο για το προσωπικό στην Ελλάδα που παρέχει υπηρεσίες πρώτης υποδοχής αναφέρεται ότι η ιατρική εξέταση για αυτόν τον σκοπό επιλέγεται μόνο ως έσχατη λύση. Ο εξεταζόμενος παραπέμπεται σε δημόσιο νοσηλευτικό ίδρυμα και η ηλικία του υπολογίζεται κατά προσέγγιση μέσω ακτινογραφίας αριστερού καρπού και άκρας χειρός, εξέτασης της οδοντοστοιχίας και πανοραμικής ακτινογραφίας δοντιών. Υπήρξε πάντως περίπτωση σκανδιναβικής χώρας που ζήτησε επιπλέον ακτινογραφία αυχένα προκειμένου να διαπιστωθεί η ανηλικότητα.
Αρκετά αιτήματα όμως απορρίπτονται για τυπικούς λόγους, κυρίως για τη μη τήρηση σχετικών προθεσμιών. Η Υπηρεσία Ασύλου έχει τη δυνατότητα να υποβάλει για επανεξέταση ένα απορριφθέν αίτημα. Οι περισσότερες υποθέσεις πάντως μπορεί να σκαλώνουν σε κάποιο ήσσονος σημασίας ζήτημα. Οπως συνέβη με την περίπτωση παιδιού που χρησιμοποιούσε στις συνεντεύξεις του στην Ελλάδα ένα από τα δύο ονόματά του, ενώ οι συγγενείς του στο εξωτερικό είχαν δηλώσει το δεύτερο όνομα. Χρειάστηκε να περάσει καιρός μέχρι να λυθεί αυτή η παρεξήγηση.
