Η υπ’ αριθμ. 131/2018 απόφαση του Αρείου Πάγου αποτυπώνει τις προϋποθέσεις που απαιτείται να συντρέχουν για τη θεμελίωση ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας επί αθωωτικής απόφασης.
Επεξηγηματικά, το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Ρεθύμνου στην υπ’ αριθμ. 204,205,206, 229/2016 απόφασή του κήρυξε ομόφωνα την αθωότητα του κατηγορουμένου Ι. Κ. και τον απάλλαξε από τις κατηγορίες για τα αδικήματα της αποπλάνησης παιδιών που δε συμπλήρωσαν τα δώδεκα έτη κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση, της ασέλγειας μεταξύ συγγενών με κατιόντες που δε συμπλήρωσαν τα δεκαπέντε έτη κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση, της παραγωγής υλικού παιδικής πορνογραφίας με τη χρησιμοποίηση ανηλίκου κάτω των δεκαπέντε ετών κατά συνήθεια και κατ’ εξακολούθηση, καθώς και της ενδοοικογενειακής απειλής κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση. Ο Εισαγγελέας Αρείου Πάγου άσκησε νόμιμα και εμπρόθεσμα αίτηση αναίρεσης κατά της ανωτέρω απόφασης.
Ο Άρειος Πάγος έκρινε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εμπεριέχει την απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, διότι, κατόπιν συνεκτίμησης όλων των αποδεικτικών μέσων, παραθέτει με επάρκεια του λόγους που στηρίζουν την αθωότητα του κατηγορουμένου. Κατ’ αρχάς, εν αντιθέσει με τους ισχυρισμούς του Εισαγγελέα περί αυθαίρετων λογικών συμπερασμάτων, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η σκέψη του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου σχετικά με την εμμονή και την εσφαλμένη πεποίθηση της πολιτικώς ενάγουσας Ε. Κ. για την κακοποίηση των θυγατέρων της από τον κατηγορούμενο-σύζυγό της ερείδεται σε πραγματικά περιστατικά. Ειδικότερα, κατέληξε στην κρίση αυτή λαμβάνοντας υπόψη, όχι μόνο το γεγονός ότι η πολιτικώς ενάγουσα απέκρυψε από τον κατηγορούμενο την πεποίθησή της περί εσκεμμένης επίδειξης του γεννητικού οργάνου του στην κόρη της και ότι δεν περιλαμβανόταν αντίστοιχη αναφορά στο δικόγραφο ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσε εναντίον του, αλλά και τις γνωματεύσεις παιδοψυχιάτρων και ψυχολόγων, (σύμφωνα με τις οποίες δε διαγνώσθηκε σεξουαλική κακοποίηση της ανήλικης Ε. Κ., παρά μόνο έντονη επιρροή της ψυχολογίας της από τον χωρισμό των γονέων της, τη μετακόμιση από τα Χανιά και την εμπλοκή της στην ενδοοικογενειακή σύγκρουση), την προθυμία του κατηγορουμένου να συνεργασθεί με τους προαναφερθέντες ειδικούς για την ανεύρεση της αλήθειας, καθώς και τη διαβεβαίωση γιατρού που εξέτασε τον Ι. Κ. ότι δε φέρει χαρακτηριστικά αιμομικτικής προσωπικότητας.
Επιπλέον, όσον αφορά το πρόβλημα συχνοουρίας που εμφάνισε η θυγατέρα Ε. Κ., το Δικαστήριο της ουσίας αιτιολόγησε με πληρότητα και σαφήνεια την απόδοσή του σε οργανική πάθηση και όχι σε ψυχολογική νόσο που οφειλόταν σε ενδεχόμενο άγχος εξαιτίας πιθανής σεξουαλικής κακοποίησης. Επεξηγηματικά, οδηγήθηκε στο συμπέρασμα αυτό από τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής για την αντιμετώπιση της συχνοουρίας ως σωματικής ασθένειας και όχι ψυχικής. Μάλιστα, τα αποτελέσματα αυτής της ιατρικής συνταγής ήταν ιαματικά.
Εφόσον το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο συναξιολόγησε όλα τα προσκομισθέντα αποδεικτικά μέσα, εξίσου εμπεριστατωμένη αποτιμάται και η αιτιολογική σκέψη του, κατά την οποία οι θυγατέρες Ε. Κ. και Σ.-Μ. Κ. διαθέτουν καλή αντιληπτική ικανότητα και συναισθηματική σταθερότητα, χωρίς κανένα σύμπτωμα ψυχοπαθολογίας. Ιδίως η Ε. Κ. χαρακτηρίζεται ως μία ανήλικη η οποία θεμελιώνει επαρκώς τους ισχυρισμούς της και δε φαντάζεται ανυπόστατα συμβάντα. Μολαταύτα, έχει επηρεαστεί έντονα από τη μητέρα της.
Επιπρόσθετα, το Δικαστήριο δεν έκρινε καθόλου πειστική την από 03-04-2016 ανωμοτί εξέταση της ανήλικης Ε. Κ. ενώπιον της ανακρίτριας. Την παραδοχή του αυτή αιτιολόγησε πλήρως, βασιζόμενο στην παραδοχή ότι η Ε. Κ. απαντούσε σε κλειστού τύπου ερωτήσεις και η κατάθεσή της αποτελούσε ένα προϊόν καθοδήγησης από τη μητέρα της.
Το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο δεν υποπίπτει σε κανένα σφάλμα κατά την αιτιολογία του για την απόρριψη των αντίθετων με τα προαναφερθέντα συμπερασμάτων του τεχνικού συμβούλου της πολιτικώς ενάγουσας και τη σταδιακή αλλαγή στη συμπεριφορά της Ε. Κ. απέναντι στον κατηγορούμενο. Όπως έγινε δεκτό, η μεταστροφή αυτή ήταν συνέπεια της εμπλοκής της μητέρα της και του παππού της, της ταύτισης της Ε. Κ. με τους τελευταίους μετά την μετακόμιση τους από τα Χανιά, της βούλησής της να παράσχει τη μεγαλύτερη δυνατή βοήθεια στη μητέρα της, αλλά και του άγχους που της μετέφερε η μητέρα της για τις δικαστικές διενέξεις.
Η αιτιολογία του Δικαστηρίου για την αθωωτική του απόφαση ως προς τα υπόλοιπα αδικήματα, για τα οποία κατηγορείτο ο Ι. Κ., αποδίδεται με ειδικό και εμπεριστατωμένο τρόπο. Σε σχέση με το έγκλημα της ενδοοικογενειακής απειλής σε βάρος τη πολιτικώς ενάγουσας, διακριβώθηκε ότι (ενώ η πολιτικώς ενάγουσα είχε πετάξει προηγουμένως από το φόβο της ένα μαχαίρι ψωμιού, που ο κατηγορούμενος είχε αγοράσει) η φράση του κατηγορουμένου «θα αγοράσω άλλο μαχαίρι, ελπίζω να μην το πετάξεις και ελπίζω να μη χρειαστεί να σε σφάξω» αποτέλεσε έναν αστεϊσμό εκ μέρους του, δεδομένου ότι δεν προηγήθηκε κάποια ένταση μεταξύ τους εκείνη τη στιγμή ή εκείνη τη περίοδο. Άλλωστε, η απόρριψη του αντίθετου ισχυρισμού της πολιτικώς ενάγουσας ως προς αυτό το περιστατικό (βάσει της οποίας, ο Ι. Κ. την απείλησε ότι θα τη δολοφονήσει, κρατώντας μαχαίρι) αιτιολογήθηκε με επάρκεια από το Δικαστήριο, αφού αυτή παρεξηγούσε οποιαδήποτε κίνηση του κατηγορουμένου εξαιτίας των φόβων της. Η θεμελίωση της αθώωσης του κατηγορουμένου για το αδίκημα της ενδοοικογενειακής απειλής κατά της Ε. Κ. δεν φέρει κανένα ελάττωμα, εφόσον δεν υπήρξε κανένα εκφοβιστικό τηλεφώνημα ή γενικότερα, απειλητική συμπεριφορά του πατέρα της σε βάρος της. Τέλος, η μη εξεύρεση συσκευής usb με αποθηκευμένες γυμνές φωτογραφίες των θυγατέρων του κατηγορουμένου στήριξε με πληρότητα την αθωωτική κρίση του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου για την εγκληματική πράξη της παραγωγής υλικού παιδικής πορνογραφίας.
Για ολόκληρη την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου μπορείτε να ανατρέξετε στον ακόλουθο σύνδεσμο.
Επιμέλεια: Λυδία Παπαγιαννοπούλου / Επιστημονική Συνεργάτης e-Θέμις
Συμπερασματικά, η έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας σε αθωωτική απόφαση στοιχειοθετείται είτε στην περίπτωση απουσίας, έλλειψης ή ασάφειας της έκθεσης των πραγματικών περιστατικών, είτε στην περίπτωση ανεπαρκούς και ασαφούς αιτιολογίας του δικαστηρίου για τη μη καταδίκη του κατηγορουμένου βάσει των αποδεικτικών μέσων. Αντιθέτως, δεν είναι απαραίτητη η παράθεση περιστατικών από τα οποία το Δικαστήριο πείσθηκε για την αθωότητά του.
